Sıfat (Ön Ad) Nedir?
Sıfatlar, bir ismin veya zamirin anlamını tamamlayan veya belirten sözcüklerdir. İsmin niteliğini, niceliğini, yerini, durumunu, zamanını, bağlılığını veya sorulan soruya göre niteliklerini belirten sözcüklere sıfat (ön ad) denir.
Sıfatlar, ismin anlamını tamamlar veya belirtir. Örneğin, “yeşil kalem” cümlesinde “yeşil” sıfatı, “kalem” isminin rengini bildirir. “Büyük ev” cümlesinde ise “büyük” sıfatı, “ev” isminin büyüklüğünü bildirir.
Sıfatlar, ismin niceliğini, yerini, durumunu, zamanını, bağlılığını veya sorulan soruya göre niteliklerini belirtir. Örneğin, “iki kitap” cümlesinde “iki” sıfatı, “kitap” isminin niceliğini bildirir. “Yakın arkadaş” cümlesinde ise “yakın” sıfatı, “arkadaş” isminin yerini belirtir. “Düzenli çalışma” cümlesinde ise “düzenli” sıfatı, “çalışma” isminin durumunu belirtir. “Geçmiş zaman” cümlesinde ise “geçmiş” sıfatı, “zaman” isminin zamanını belirtir. “İsmim Mehmet” cümlesinde ise “benim” sıfatı, “isim” isminin bağlılığını belirtir. “Hangi kitap?” cümlesinde ise “hangi” sıfatı, “kitap” isminin sorusunu belirtir.
Sıfatlar, isim tamlamalarında bulunur. Örneğin, “yeşil kalem”, “büyük ev”, “iki kitap”, “yakın arkadaş”, “düzenli çalışma”, “geçmiş zaman”, “benim ismim Mehmet” cümlelerinde olduğu gibi.
Sıfatlar, cümle içinde ismin önünde veya arkasında bulunur. Örneğin, “yeşil kalem” cümlesinde sıfatı “yeşil” ismin önünde bulunurken, “kalem yeşil” cümlesinde ise sıfatı “yeşil” ismin arkasında bulunur.
Sıfatlar, isimle uyumludur. Örneğin, “yeşil kalem” cümlesinde sıfatı “yeşil” isimle renk bakımından uyumludur. “Büyük ev” cümlesinde ise sıfatı “büyük” isimle büyüklük bakımından uyumludur.
Sıfatlar, ismin anlamını tamamlar veya belirtir. Bu nedenle, cümlede anlam eksikliği veya belirsizliği varsa, sıfat kullanılmalıdır. Örneğin, “kalem” kelimesinin anlamı tek başına anlaşılırken, “yeşil kalem” kelimesinin anlamı daha da belirginleşir.
Sıfatlar, cümlenin akışını ve anlamını zenginleştirir. Bu nedenle, cümlelerde sıfatların kullanılması tercih edilir.
Sıfatlar, türlerine göre sınıflandırılır. Sıfatlar, niteleme sıfatları, belirtme sıfatları, işaret sıfatları, sayı sıfatları, soru sıfatları ve zarf-sıfatlar olmak üzere altı gruba ayrılır.
Niteleme Sıfatları
Niteleme sıfatları, bir ismin niteliğini, özelliğini, durumunu belirten sıfatlardır. Niteleme sıfatları, isimle tam bir uyum içindedir.
Niteleme sıfatlarının özellikleri şunlardır:
- İsmin niteliğini, özelliğini, durumunu bildirir.
- İsimle tam bir uyum içindedir.
- Karşıt anlamlısı olabilir.
- Soru cümlelerinde “nasıl?” sorusuyla sorulabilir.
Niteleme sıfatlarının örnekleri şunlardır:
- **Büyük, küçük, uzun, kısa, kalın, ince, açık, koyu, güzel, çirkin, iyi, kötü, hızlı, yavaş, mutlu, üzgün, sağlıklı, hasta, güçlü, zayıf, sevimli, çirkin, tatlı, acı, ekşi, tuzlu, sıcak, soğuk, yeşil, kırmızı, mavi, sarı, mor, turuncu, beyaz, siyah, gri, kahverengi, pembe, leylak, lacivert, turkuaz, bordo, eflatun, lila, bej, vizon, fuşya, füme, nane yeşili, ekru, pudra, somon, mercan, vişneçürüğü, fıstık yeşili, petrol mavisi, hardal sarısı, safra