11. Sınıf Biyoloji Özeti
- sınıf biyoloji dersi, canlılarda sistemlerin işleyişi ve canlılığın temel ilkelerini kapsayan bir derstir. Bu derste, canlılarda bulunan sistemlerin yapıları, görevleri ve işleyişleri detaylı olarak incelenir. Ayrıca, canlılığın temel ilkelerini oluşturan kalıtım, evrim ve adaptasyon gibi konular da bu derste işlenir.
Sistemler
- sınıf biyoloji dersinde işlenen ilk sistemler, sinir ve endokrin sistemlerdir.
Sinir Sistemi
Sinir sistemi, canlılarda çevreden gelen uyartıları algılayıp, bu uyartılara uygun tepkiler vermeyi sağlayan sistemdir. Sinir sistemi, merkezi sinir sistemi (MSS) ve çevresel sinir sistemi (ÇSS) olmak üzere iki bölümden oluşur.
- Merkezi Sinir Sistemi (MSS): Beyin ve omurilikten oluşur. MSS, canlının bilinçli ve bilinçsiz tüm fonksiyonlarını kontrol eder.
- Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS): Beyin ve omurilikten çıkan sinirlerden oluşur. ÇSS, MSS’nin verdiği komutları vücuttaki organ ve dokulara iletir.
Sinir sistemi, sinir hücreleri (nöronlar) ve destek hücrelerinden oluşur. Sinir hücrelerinin temel görevi, uyarıları elektriksel sinyallere dönüştürmektir. Bu sinyaller, sinir hücreleri arasındaki bağlantılar (sinapslar) aracılığıyla iletilir.
Sinir sisteminin temel görevleri şunlardır:
- Uyarıları algılamak
- Uyartılara uygun tepkiler vermek
- Bilinci ve bilinçsiz fonksiyonları kontrol etmek
- Hareketi sağlamak
- Duyuları sağlamak
- Zihinsel faaliyetleri sağlamak
Endokrin Sistem
Endokrin sistem, vücutta hormonlar salgılayarak vücudun çeşitli fonksiyonlarını düzenleyen sistemdir. Endokrin sistem, hormon salgılayan bezlerden oluşur.
Endokrin sistemin temel görevleri şunlardır:
- Büyüme ve gelişmeyi düzenlemek
- Metabolizmayı düzenlemek
- Üreme fonksiyonlarını düzenlemek
- Davranışları düzenlemek
- Vücudun iç dengesini korumak
Endokrin sistemin en önemli organları şunlardır:
- Hipofiz bezi: Vücudun diğer hormon salgılayan bezlerini kontrol eden bezidir.
- Tiroit bezi: Tiroit hormonu salgılayan bezidir. Tiroit hormonu, büyüme ve gelişme, metabolizma ve sinir sisteminin fonksiyonları için önemlidir.
- Paratiroid bezi: Paratiroid hormonu salgılayan bezidir. Paratiroid hormonu, kandaki kalsiyum ve fosfor düzeylerini düzenler.
- Adrenal bezler: Adrenalin ve noradrenalin hormonları salgılayan bezlerdir. Adrenalin ve noradrenalin hormonları, stres ve tehlike durumlarında vücudu hazırlar.
- Pankreas: İnsülin ve glukagon hormonları salgılayan bezdir. İnsülin hormonu, kandaki şeker düzeyini düşürür. Glukagon hormonu, kandaki şeker düzeyini yükseltir.
- Overler: Kadınlarda yumurta, erkeklerde ise testosteron hormonu salgılayan bezlerdir.
- Testisler: Erkeklerde sperm ve testosteron hormonu salgılayan bezlerdir.
Duyu Organları
Duyu organları, çevreden gelen uyartıları algılayarak bunları sinir sistemine ileten organlardır. Duyu organları, beş duyuyu (görme, işitme, koklama, tat alma, dokunma) algılar.
- Görme Organı (Göz): Güneş ışığını algılayarak görüntü oluşumunu sağlar.
- İşitme Organı (Kulak): Ses dalgalarını algılayarak ses oluşumunu sağlar.
- Koklama Organı (Burun): Koku moleküllerini algılayarak koku oluşumunu sağlar.
- Tat Alma Organı (Dil): Tat moleküllerini algılayarak tat oluşumunu sağlar.
- Dokunma Organı (Deri): Basınç, sıcaklık, soğuk gibi fiziksel uyarıları algılar.
Destek ve Hareket Sistemi
Destek ve hareket sistemi, vücudu destekleyen ve hareketi sağlayan sistemdir. Destek ve hareket sistemi, kemikler, kaslar ve eklemlerden oluşur.
- Kemik Doku: