11. Sınıf Felsefe 3. Ünite: 15. Yüzyıldan 17. Yüzyıla Felsefe
Ünitenin Amacı
Bu ünitede, 15. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar olan dönemdeki felsefi gelişmeler ele alınacaktır. Bu dönemde, Rönesans ve Aydınlanma gibi önemli dönemler yaşanmış ve felsefe bu dönemlerden büyük ölçüde etkilenmiştir. Bu ünitede, bu dönemlerin felsefi düşünceye katkıları incelenecektir.
Ünitenin İçeriği
Bu ünite, aşağıdaki konuları kapsamaktadır:
- Rönesans Felsefesi
- Aydınlanma Felsefesi
- Rönesans ve Aydınlanma Felsefesinin Özellikleri
- Rönesans ve Aydınlanma Felsefesinin Etkileri
Rönesans Felsefesi
Rönesans, 14. yüzyılın sonunda İtalya’da başlayan ve 17. yüzyıla kadar Avrupa’nın büyük bir kısmını kapsayan bir kültürel ve sanatsal harekettir. Rönesans, Orta Çağ’ın skolastik düşüncesine karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bu dönemde, Antik Yunan ve Roma kültürü yeniden keşfedilmiş ve bu kültür, Rönesans felsefesini derinden etkilemiştir.
Rönesans felsefesinin temel özellikleri şunlardır:
- Antik Yunan ve Roma felsefesine dönüş: Rönesans filozofları, Antik Yunan ve Roma filozoflarının eserlerini incelemiş ve bu eserlerden büyük ölçüde etkilenmişlerdir. Bu dönemde, Platon ve Aristoteles’in felsefesi yeniden gündeme gelmiş ve bu filozofların düşüncelerinden yeni felsefi akımlar doğmuştur.
- İnsanın öneminin vurgulanışı: Rönesans filozofları, insanın önemini vurgulamış ve insanı evrende merkezi bir konuma oturtmuşlardır. Bu dönemde, insan, Tanrı’dan bağımsız olarak düşünülmüş ve insanın kendi kaderini tayin etme yeteneğine sahip olduğu savunulmuştur.
- Doğa bilimlerinin öneminin artışı: Rönesans döneminde, doğa bilimleri alanında önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu dönemde, Kopernik, Galileo ve Kepler gibi bilim insanları, dünyanın Güneş etrafında döndüğünü ve gezegenlerin yörüngelerinin elips şeklinde olduğunu keşfetmişlerdir. Bu keşifler, Rönesans felsefesini derinden etkilemiş ve insanın evren hakkındaki anlayışını değiştirmiştir.
Rönesans felsefesi, Batı felsefesinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Bu dönemde ortaya çıkan felsefi akımlar, modern felsefenin temellerini atmıştır.
Rönesans Felsefesi Akımları
Rönesans döneminde, aşağıdaki felsefi akımlar ortaya çıkmıştır:
- Hıristiyan Humanizmi: Hıristiyan Humanizmi, Rönesans döneminin en önemli felsefi akımlarından biridir. Bu akım, Antik Yunan ve Roma kültürünün yeniden keşfedilmesini ve bu kültürün Hıristiyan düşüncesine uyarlanmasını savunmuştur. Hıristiyan Humanizminin en önemli temsilcileri arasında, Erasmus, Thomas More ve Pico della Mirandola yer almaktadır.
- Doğa Felsefesi: Doğa Felsefesi, doğanın incelenmesini ve doğanın yasalarını keşfetmeyi amaçlayan bir felsefi akımdır. Bu akım, Antik Yunan filozoflarının doğa felsefesi geleneğini sürdürmüş ve doğa bilimlerinin gelişmesine katkı sağlamıştır. Doğa Felsefesi’nin en önemli temsilcileri arasında, Nicolaus Copernicus, Galileo Galilei ve Johannes Kepler yer almaktadır.
- Politik Düşünce: Rönesans döneminde, politik düşünce alanında da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bu dönemde, Machiavelli, Bodin ve Locke gibi düşünürler, modern politik düşüncenin temellerini atmışlardır.
Aydınlanma Felsefesi
Aydınlanma, 17. yüzyılın sonunda Fransa’da başlayan ve 18. yüzyılda Avrupa’nın büyük bir kısmını kapsayan bir düşünce hareketidir. Aydınlanma, Rönesans döneminde ortaya çıkan felsefi düşüncelerin bir devamı niteliğindedir. Bu dönemde, insan aklının önemi vurgulanmış ve insan aklının, doğanın ve toplumun sorunlarını çözebileceği savunulmuştur.
Aydınlanma felsefesinin temel özellikleri şunlardır:
- Aklın öneminin vurgulanması: Aydınlanma filozofları, insan aklının önemini vurgulamış ve insan aklının, doğanın ve toplumun sorunlarını çözebileceği savunmuşlardır. Bu dönemde, akıl, bilginin ve özgürlüğün kaynağı olarak görülmüştür.
- Doğal hukukun savunulması: Aydın