5. Sınıf Fen 4. Ünite: Madde ve Özellikleri
Madde, evrendeki her şeyin temel yapı taşıdır. Madde, belirli bir hacmi ve kütlesi olan her şeydir. Madde, katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç temel halde bulunur.
Katı Maddeler
Katı maddeler, belirli bir şekli ve hacmi olan maddelerdir. Katı maddeler, sıkıştırılamazlar ve akışkan değildirler. Katı maddelerin molekülleri, birbirlerine sıkıca bağlıdır. Katı maddelerin örnekleri arasında taş, metal, ahşap ve buz bulunur.
Sıvı Maddeler
Sıvı maddeler, belirli bir hacmi ancak belirli bir şekli olmayan maddelerdir. Sıvı maddeler, sıkıştırılamazlar ancak akışkandırlar. Sıvı maddelerin molekülleri, birbirlerine göre daha gevşek bağlıdır. Sıvı maddelerin örnekleri arasında su, süt, yağ ve benzin bulunur.
Gaz Maddeler
Gaz maddeler, belirli bir şekli ve hacmi olmayan maddelerdir. Gaz maddeler, sıkıştırılabilirler ve akışkandırlar. Gaz maddelerin molekülleri, birbirlerine göre çok gevşek bağlıdır. Gaz maddelerin örnekleri arasında hava, oksijen, hidrojen ve karbondioksit bulunur.
Maddenin Özellikleri
Maddenin birçok farklı özelliği vardır. Maddenin özellikleri, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Maddenin önemli özellikleri şunlardır:
- Yoğunluk: Yoğunluk, bir maddenin birim hacme düşen kütlesidir. Yoğunluk, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Yoğunluğu yüksek olan maddeler, yoğunluğu düşük olan maddelerden daha ağırdır.
- Erime noktası: Erime noktası, bir katı maddenin sıvı hale geçtiği sıcaklıktır. Erime noktası, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Erime noktası düşük olan maddeler, erime noktası yüksek olan maddelerden daha kolay erir.
- Kaynama noktası: Kaynama noktası, bir sıvı maddenin gaz hale geçtiği sıcaklıktır. Kaynama noktası, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Kaynama noktası düşük olan maddeler, kaynama noktası yüksek olan maddelerden daha kolay kaynar.
- Çözünürlük: Çözünürlük, bir maddenin başka bir maddede çözünme özelliğidir. Çözünürlük, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Çözünürlüğü yüksek olan maddeler, çözünürlüğü düşük olan maddelerden daha kolay çözünür.
- Elektriksel iletkenlik: Elektriksel iletkenlik, bir maddenin elektrik akımını iletme özelliğidir. Elektriksel iletkenlik, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Elektriksel iletkenliği yüksek olan maddeler, elektriksel iletkenliği düşük olan maddelerden daha iyi elektrik akımı iletir.
- Isı iletkenlik: Isı iletkenlik, bir maddenin ısıyı iletme özelliğidir. Isı iletkenlik, maddenin yapısına ve bileşimine bağlıdır. Isı iletkenliği yüksek olan maddeler, ısı iletkenliği düşük olan maddelerden daha iyi ısı iletir.
Maddenin Değişimleri
Madde, çeşitli fiziksel ve kimyasal değişimlere uğrayabilir. Maddenin fiziksel değişimleri, maddenin yapısının değişmediği değişimlerdir. Maddenin kimyasal değişimleri, maddenin yapısının değiştiği değişimlerdir.
Maddenin Fiziksel Değişimleri
Maddenin fiziksel değişimleri şunlardır:
- Erimek: Erimek, bir katı maddenin sıvı hale geçmesidir.
- Donmak: Donmak, bir sıvı maddenin katı hale geçmesidir.
- Buharlaşmak: Buharlaşmak, bir sıvı maddenin gaz hale geçmesidir.
- Yoğunlaşmak: Yoğunlaşmak, bir gaz maddenin sıvı hale geçmesidir.
- Sublime olmak: Sublime olmak, bir katı maddenin doğrudan gaz hale geçmesidir.
- Desüblime olmak: Desüblime olmak, bir gaz maddenin doğrudan katı hale geçmesidir.
Maddenin Kimyasal Değişimleri
Maddenin kimyasal değişimleri şunlardır:
- Yanmak: Yanmak, bir maddenin oksijenle reaksiyona girerek ısı ve ışık açığa çıkarmasıdır.
- Paslanmak: Paslanmak, bir metalin oksijenle reaksiyona girerek oksitlenmesidir.
- Çürümek: Çürümek, bir organik maddenin mikroorganizmalar tarafından parçalanmasıdır.
- Mayalanmak: Mayalanmak, bir organik maddenin maya veya bakteri tarafından parçalanmasıdır.
- Sindirim: Sindirim, bir organik maddenin sindirim sistemi tarafından parçalanmasıdır.
Faydalı Siteler
İlgili Dosyalar