8. Sınıf Fen Bilimleri 1. Dönem Konu Özetleri
1. ÜNİTE: MEVSİMLER VE İKLİM
Mevsimlerin Oluşumu
Dünya, Güneş’in etrafında elips şeklinde bir yörüngede döner. Bu yörünge dairesel değil, elips şeklinde olduğu için Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı sürekli değişir. Dünya, Güneş’e en yakın olduğu tarih 3 Ocak’tır. Bu tarihte Kuzey Yarım Küre’de yaz mevsimi, Güney Yarım Küre’de kış mevsimi yaşanır. Dünya, Güneş’e en uzak olduğu tarih ise 4 Temmuz’dur. Bu tarihte Kuzey Yarım Küre’de kış mevsimi, Güney Yarım Küre’de yaz mevsimi yaşanır.
Dünya, kendi ekseni etrafında da döner. Bu dönüş, 24 saatte bir tamamlanır. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu gece-gündüz oluşur.
Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı ve kendi ekseni etrafında dönmesi, mevsimlerin oluşumunda etkili olan iki temel faktördür.
İklim ve Hava Olayları
İklim, bir bölgede uzun yıllar boyunca görülen hava koşullarının ortalamasıdır. Hava olayları ise kısa süreli hava koşullarındaki değişmelerdir.
İklimi etkileyen faktörler şunlardır:
- Dünya’nın şekli ve konumu: Dünya’nın şekli ve konumu, Güneş’ten gelen ışınların Dünya yüzeyine eşit dağılımını engeller. Bu durum, iklimi etkiler.
- Yeryüzü şekilleri: Yeryüzü şekilleri, hava akımlarının yönünü ve hızını etkiler. Bu durum da iklimi etkiler.
- Okyanus akımları: Okyanus akımları, sıcaklığı ve nemi Dünya yüzeyinde taşır. Bu durum da iklimi etkiler.
Hava olaylarını etkileyen faktörler şunlardır:
- Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı: Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı, atmosferdeki sıcaklığı etkiler. Bu durum da hava olaylarını etkiler.
- Yeryüzünün sıcaklığı: Yeryüzünün sıcaklığı, havanın yükselip alçalmasını etkiler. Bu durum da hava olaylarını etkiler.
- Yeryüzü şekilleri: Yeryüzü şekilleri, hava akımlarının yönünü ve hızını etkiler. Bu durum da hava olaylarını etkiler.
İklim ve Hava Olayları ile İlgili Günlük Hayatta Karşılaşılan Örnekler
- Yaz mevsiminde hava sıcaklığı artar. Bu nedenle, insanlar daha hafif kıyafetler giyer ve daha çok soğuk içecek tüketir.
- Kış mevsiminde hava soğur. Bu nedenle, insanlar daha kalın kıyafetler giyer ve daha çok sıcak içecek tüketir.
- Yağmurlu havalarda dışarıda yürürken şemsiye kullanırız.
- Kasırgalarda, rüzgarın hızı saatte 100 kilometreyi aşabilir. Bu nedenle, kasırga bölgelerinde yaşayan insanlar evlerini terk etmek zorunda kalabilirler.
Mevsimlerin Oluşumu ve İklim ile İlgili Sorular
- Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı mevsimlerin oluşumunda etkili midir?
- Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi mevsimlerin oluşumunda etkili midir?
- İklimi etkileyen faktörler nelerdir?
- Hava olaylarını etkileyen faktörler nelerdir?
- İklim ve hava olayları ile günlük hayatımızda karşılaştığımız örnekler nelerdir?
2. ÜNİTE: DNA VE GENETİK KOD
DNA ve Genetik Kod
DNA, canlı hücrelerin çekirdeğinde bulunan bir nükleik asittir. DNA’nın görevi, canlının tüm özelliklerini kodlamaktır. Bu nedenle, DNA’ya “genetik kod” da denir.
DNA, dört farklı nükleotitden oluşur. Bu nükleotidler şunlardır:
- A (Adenin)
- T (Timin)
- C (Sitozin)
- G (Guanin)
DNA’nın yapısını oluşturan bu dört nükleotidin farklı dizilimleriyle, canlının tüm özellikleri kodlanır.
Kalıtım
Kalıtım, anne ve babadan çocuklara geçen özelliklerin aktarılmasıdır