9. Sınıf Tarih 6. Ünite: Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşu ve Atatürk Dönemi
Ünite Konuları
- Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Süreci
- Atatürk’ün Hayatı ve Siyasi Kariyeri
- Atatürk Döneminde Yapılan Reformlar
- Atatürk Döneminde Dış Politika
- Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası
Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluş Süreci
Türkiye Cumhuriyeti, 29 Ekim 1923’te Mustafa Kemal Atatürk tarafından ilan edilmiştir. Cumhuriyetin kuruluşu, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması ve Sevr Antlaşması’nın reddedilmesiyle mümkün olmuştur.
Kurtuluş Savaşı, 19 Mayıs 1919’da İzmir’in işgaliyle başlamıştır. Savaş, Türk halkının direnişi ve Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliği sayesinde kazanılmıştır.
Sevr Antlaşması, 10 Ağustos 1920’de imzalanmıştır. Antlaşma, Türkiye’yi parçalamayı ve işgal altına almayı amaçlıyordu. Türk halkı, antlaşmayı reddetmiş ve Kurtuluş Savaşı’nı başlatmıştır.
Atatürk’ün Hayatı ve Siyasi Kariyeri
Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik’te doğmuştur. Askeri okula girmiş ve 1905 yılında mezun olmuştur. 1908’de İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılmıştır.
Atatürk, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı’nda görev yapmıştır. Savaş sırasında, Çanakkale Cephesi’nde gösterdiği başarılarla ün kazanmıştır.
Kurtuluş Savaşı’nın başlamasıyla birlikte, Atatürk Anadolu’ya geçerek milli mücadeleyi örgütlemiştir. Savaş sırasında, Büyük Taarruz’u yöneterek Türk ordusunu zafere taşımıştır.
Atatürk Döneminde Yapılan Reformlar
Atatürk, cumhuriyetin ilanından sonra birçok reform gerçekleştirmiştir. Bu reformlar, Türkiye’yi çağdaş bir devlet haline getirmeyi amaçlıyordu.
Atatürk’ün yaptığı reformlardan bazıları şunlardır:
- Saltanatın kaldırılması ve cumhuriyetin ilanı
- Şeriatın kaldırılması ve laikliğin kabul edilmesi
- Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi
- Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
- Köy Enstitülerinin açılması
- Sanayileşmenin teşvik edilmesi
- Batı ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi
Atatürk Döneminde Dış Politika
Atatürk, dış politikada barış ve işbirliği ilkelerini benimsemiştir. Türkiye, Atatürk döneminde Milletler Cemiyeti’ne üye olmuş ve birçok uluslararası anlaşmaya imza atmıştır.
Atatürk, Türkiye’nin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumak için de önemli adımlar atmıştır. 1936 yılında, Montreux Boğazlar Sözleşmesi imzalanarak Boğazlar’ın kontrolü Türkiye’ye verilmiştir.
Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası
Atatürk, 10 Kasım 1938’de İstanbul’da ölmüştür. Ölümü, Türkiye’de büyük bir üzüntüye neden olmuştur.
Atatürk’ün ölümünden sonra, İsmet İnönü cumhurbaşkanı seçilmiştir. İnönü, Atatürk’ün politikalarını devam ettirmiş ve Türkiye’yi II. Dünya Savaşı’ndan uzak tutmayı başarmıştır.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra, Türkiye Birleşmiş Milletler’e üye olmuş ve Batı ülkeleriyle ilişkilerini güçlendirmiştir. Türkiye, 1952 yılında NATO’ya üye olmuş ve Soğuk Savaş sırasında Batı Bloku’nun önemli bir parçası haline gelmiştir.
Sonuç
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ve Atatürk dönemi, Türk tarihinin en önemli dönemlerinden biridir. Atatürk, yaptığı reformlarla Türkiye’yi çağdaş bir devlet haline getirmiş ve ülkenin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumuştur. Atatürk’ün mirası, bugün hala Türkiye’nin kalkınması ve gelişmesi için ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.