9. Sınıf Tarih Özeti
Tarih ve Zaman
Tarih, geçmişte yaşanan olayların, olguların ve kronolojik sırayla incelenmesidir. Tarihin amacı, geçmişi anlamak, gelecek için yol gösterici olmak ve insanlığın gelişimini takip etmektir.
Tarihin temel kavramları şunlardır:
- Zaman: Tarihin temelinde zaman kavramı vardır. Zaman, olayların birbirini takip eden sırası olarak tanımlanabilir. Tarihi olaylar, genellikle MÖ ve MS olarak iki döneme ayrılarak incelenir.
- Olay: Tarihi olayların temelini oluşturan unsurlar şunlardır:
- Kişiler: Olayların gerçekleşmesinde rol oynayan kişilerdir.
- Yer: Olayların gerçekleştiği yerlerdir.
- Zaman: Olayların gerçekleştiği zamanlardır.
- Sonuç: Olayların sonucunda ortaya çıkan durumlardır.
- Kaynak: Tarihi olayların bilinmesini sağlayan belgelerdir. Tarih kaynakları, yazılı, sözlü ve maddi olmak üzere üçe ayrılır.
İnsanlığın İlk Dönemleri
İnsanlığın ilk dönemleri, tarih öncesi dönem olarak da adlandırılır. Bu dönem, yazının icadından önceki dönemi kapsar. Tarih öncesi dönem, Paleolitik, Mezolitik, Neolitik ve Kalkolitik olmak üzere dört döneme ayrılır.
Paleolitik Dönem (Eski Taş Çağı)
Paleolitik dönem, yaklaşık 2 milyon yıl önce başlayan ve MÖ 10 bin yılına kadar devam eden dönemdir. Bu dönemde insanlar, avcılık ve toplayıcılıkla geçinirlerdi. Paleolitik dönemde insanlar, mağaralarda veya açık havada yaşarlardı. Bu dönemde ateşi keşfetmişler ve kullanmaya başlamışlardı.
Mezolitik Dönem (Orta Taş Çağı)
Mezolitik dönem, MÖ 10 bin yılından MÖ 8 bin yılına kadar devam eden dönemdir. Bu dönemde insanlar, avcılık ve toplayıcılıkla geçinmeye devam ettiler. Ancak bu dönemde, yerleşik hayata geçmeye başladılar. Mezolitik dönemde insanlar, taş aletler kullanmaya devam ettiler.
Neolitik Dönem (Yeni Taş Çağı)
Neolitik dönem, MÖ 8 bin yılından MÖ 3 bin yılına kadar devam eden dönemdir. Bu dönemde insanlar, tarım ve hayvancılıkla uğraşmaya başladılar. Neolitik dönemde insanlar, yerleşik hayata geçtiler ve köyler kurdular. Bu dönemde tarım ve hayvancılığın gelişmesiyle birlikte, insanların yaşam koşulları iyileşmeye başladı.
Kalkolitik Dönem (Bakır Çağı)
Kalkolitik dönem, MÖ 3 bin yılından MÖ 2 bin yılına kadar devam eden dönemdir. Bu dönemde insanlar, bakır metalini kullanmaya başladılar. Kalkolitik dönemde insanlar, bakırdan aletler, silahlar ve süs eşyaları yaptılar. Bu dönemde, ilk şehirler kurulmaya başlandı.
İlk Çağ’da Dünya
İlk Çağ, MÖ 3 bin yılından MS 476 yılına kadar devam eden dönemdir. Bu dönemde, Mezopotamya, Mısır, Çin, Hindistan ve Yunan gibi medeniyetlerin ortaya çıkmasıyla birlikte, tarihte önemli gelişmeler yaşandı.
Mezopotamya
Mezopotamya, Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgedir. Mezopotamya, dünyanın en eski medeniyetlerine ev sahipliği yapmıştır. Mezopotamya’da ortaya çıkan başlıca medeniyetlerden bazıları şunlardır:
- Sümerler: Mezopotamya’nın ilk uygarlığıdır. Sümerler, yazıyı, tekerleği ve ipek kumaşı icat ettiler.
- Akadlar: Sümerlerin ardından Mezopotamya’da egemen olan uygarlıktır. Akadlar, büyük bir imparatorluk kurdular.
- Babilliler: Akadların ardından Mezopotamya’da egemen olan uygarlıktır. Babilliler, zigguratlar ve Babil Kulesi gibi önemli eserler inşa ettiler.
- Asurlular: Babillilerin ardından Mezopotamya’da egemen olan uygarlıktır. Asurlular, güçlü bir ordu kurdular ve geniş bir imparatorluk kurdular.
Mısır
Mısır, Nil Nehri’nin çevresinde kurulan medeniyettir. Mısır, dünyanın en eski ve en uzun ömürlü medeniyetlerinden biridir. Mısır’da ortaya çıkan başlıca medeniyetlerden bazıları şunlardır: