Trans yağ örnekleri
Trans yağlar, doğada bulunmayan ve insan yapımı olan bir doymuş yağ türüdür. Hidrojenasyon adı verilen bir işlemle bitkisel yağlardan üretilirler. Hidrojenasyon işlemi sırasında, yağ moleküllerindeki bazı çift bağlar, tek bağlara dönüştürülür. Bu işlem, yağın daha uzun süre dayanmasını ve daha yüksek bir erime noktasına sahip olmasını sağlar.
Trans yağlar, yiyeceklerin raf ömrünü uzatmak, tadı ve dokusunu iyileştirmek ve maliyetini düşürmek için yaygın olarak kullanılır. Trans yağlar, kızartma yağları, margarin, hamur işleri, cips, kurabiyeler ve dondurma gibi birçok işlenmiş gıda ürününde bulunur.
Trans yağlar, insan sağlığı için zararlı olduğu düşünülmektedir. Trans yağlar, kalp hastalığı, felç, diyabet ve kanser riskini artırabilir.
Trans yağ örnekleri
İşlenmiş gıdalarda bulunan trans yağlar, doğal trans yağlardan çok daha fazladır. Doğal trans yağlar, ruminant hayvanlarda bulunan doymuş yağların bir türüdür. Bu yağlar, sığır, koyun ve keçi etinin yanı sıra süt ve süt ürünlerinde bulunur.
İşlenmiş gıdalarda bulunan trans yağların örnekleri şunlardır:
- Kızartma yağları: Pamuk yağı, soya yağı ve kanola yağı gibi bitkisel yağlar, hidrojenasyon işlemiyle trans yağlara dönüştürülebilir. Bu yağlar, kızartma için yaygın olarak kullanılır.
- Margarin: Margarin, bitkisel yağlardan ve süt ürünlerinden yapılır. Hidrojenasyon işlemi, margarinlere daha uzun süre dayanmasını ve daha yüksek bir erime noktasına sahip olmasını sağlar.
- Hamur işleri: Hamur işleri, trans yağlar için yaygın bir kaynaktır. Bu yağlar, hamur işlerine daha uzun süre dayanmasını ve daha iyi bir tat ve doku kazandırır.
- Cips: Cipsler, trans yağlar için yaygın bir kaynaktır. Bu yağlar, cipslere daha gevrek bir doku ve daha iyi bir tat kazandırır.
- Kurabiyeler: Kurabiyeler, trans yağlar için yaygın bir kaynaktır. Bu yağlar, kurabiyelere daha gevrek bir doku ve daha iyi bir tat kazandırır.
- Dondurma: Dondurma, trans yağlar için yaygın bir kaynaktır. Bu yağlar, dondurmaya daha kremsi bir doku ve daha iyi bir tat kazandırır.
Trans yağlardan kaçınmak için ipuçları
Trans yağlardan kaçınmak için yapabileceğiniz birkaç şey var:
- İşlenmiş gıdaların tüketimini sınırlayın.
- Kızartma yerine ızgara, fırınlama veya buğulama gibi daha sağlıklı pişirme yöntemlerini kullanın.
- Evde yemek pişirirken, trans yağ içermeyen yağlar kullanın.
Trans yağların sağlık üzerindeki etkileri
Trans yağlar, insan sağlığı için zararlı olduğu düşünülmektedir. Trans yağlar, kalp hastalığı, felç, diyabet ve kanser riskini artırabilir.
Kalp hastalığı
Trans yağlar, LDL kolesterolü (kötü kolesterol) yükseltirken HDL kolesterolü (iyi kolesterol) düşürebilir. Bu, kalp hastalığı riskini artırabilir.
Felç
Trans yağlar, inme riskini artırabilir.
Diyabet
Trans yağlar, diyabet riskini artırabilir.
Kanser
Trans yağlar, bazı kanser türleri riskini artırabilir.
Trans yağlar hakkındaki güncel bilgiler
Trans yağlar hakkındaki bilgiler sürekli değişmektedir. Son araştırmalar, trans yağların insan sağlığı için daha da zararlı olabileceğini göstermektedir.
2022 yılında, Dünya Sağlık Örgütü (WHO), tüm trans yağların tüketimini günde 2 gramın (g) altına düşürmeyi tavsiye etti. Bu, bir kişi için yaklaşık 3 yemek kaşığı margarin veya 6 adet kızarmış patatese eşittir.
Türkiye’de, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü (GKGM), 2019 yılında trans yağ içeriği %2’yi geçmeyen margarin ve yemeklik yağların piyasaya sürülmesine izin vermiştir.
Trans yağlar, insan sağlığı için zararlı olabilir. Trans yağlardan kaçınmak için işlenmiş gıdaların tüketimini sınırlayın, kızartma yerine ızgara, fırınlama veya buğulama gibi daha sağlıklı pişirme yöntemlerini kullanın ve evde yemek pişirirken, trans yağ içermeyen yağlar kullanın.