Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Türkiye’de sermaye piyasası alanında faaliyet gösteren düzenleyici ve denetleyici bir kamu kurumudur. 26 Temmuz 1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur.
SPK’nın temel görevleri şunlardır:
- Sermaye piyasalarının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını sağlamak,
- Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak,
- Sermaye piyasası kurumlarının ve araçlarının işleyiş kurallarını belirlemek ve bunları denetlemek,
- Sermaye piyasasının gelişmesini ve derinleşmesini teşvik etmek.
SPK, sermaye piyasası alanındaki faaliyetlerini şu şekilde yürütür:
- Sermaye piyasası mevzuatı hazırlar ve uygular.
- Sermaye piyasası kurumlarını ve araçlarını lisanslar, denetler ve gerektiğinde yaptırım uygular.
- Sermaye piyasası bilgi sistemlerini kurar ve işletir.
- Sermaye piyasası konusundaki eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerini yürütür.
SPK’nın görevleri, sermaye piyasasının temel işleyiş unsurlarını kapsamaktadır. Bu unsurlar şunlardır:
- Menkul kıymetler: Sermaye piyasasında işlem gören hisse senedi, tahvil, bono, varant, opsiyon, swap vb. gibi finansal araçlardır.
- Sermaye piyasası kurumları: Sermaye piyasasında faaliyet gösteren aracı kurumlar, yatırım ortaklıkları, portföy yönetim şirketleri, yatırım fonları, tasarruf finansman şirketleri, sigorta şirketleri, bankalar vb. gibi kuruluşlardır.
- Sermaye piyasası faaliyetleri: Menkul kıymetlerin ihracı, alım satımı, takas ve saklama işlemleri gibi faaliyetlerdir.
SPK, bu unsurların işleyişine ilişkin kuralları belirlemek ve bunları uygulamakla sorumludur. Bu kurallar, sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf ve adil bir şekilde çalışmasını sağlamaya yöneliktir.
SPK’nın görevleri, sermaye piyasasının gelişmesine ve derinleşmesine katkıda bulunmaktadır. Sermaye piyasasının gelişmesi, tasarruf sahiplerinin daha fazla yatırım seçeneğine sahip olmasını ve şirketlerin daha kolay finansman bulmasını sağlamaktadır.
SPK, sermaye piyasası alanındaki faaliyetlerini, sermaye piyasası mevzuatı ile belirlenen temel ilkeler doğrultusunda yürütmektedir. Bu ilkeler şunlardır:
- Güven: Sermaye piyasası, yatırımcıların güvenini kazanabilecek şekilde düzenlenmeli ve denetlenmelidir.
- Açıklık: Sermaye piyasası faaliyetlerinde şeffaflık sağlanmalı, yatırımcılar gerekli bilgi ve verilere kolayca ulaşabilmelidir.
- Kararlılık: Sermaye piyasası, istikrarlı bir şekilde çalışmalı, yatırımcılar yatırımlarını güven içinde yapabilmelidir.
SPK, sermaye piyasası alanındaki faaliyetleriyle, Türkiye ekonomisinin gelişmesine ve kalkınmasına katkıda bulunmaktadır.
SPK’nın başlıca görev ve sorumlulukları şunlardır:
- Sermaye piyasası mevzuatı hazırlamak ve uygulamak: SPK, sermaye piyasasının işleyişine ilişkin kuralları belirlemek ve bunları uygulamakla sorumludur. Bu kurallar, sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf ve adil bir şekilde çalışmasını sağlamaya yöneliktir.
- Sermaye piyasası kurumlarını ve araçlarını lisanslamak, denetlemek ve gerektiğinde yaptırım uygulamak: SPK, sermaye piyasasında faaliyet gösteren aracı kurumları, yatırım ortaklıkları, portföy yönetim şirketleri, yatırım fonları, tasarruf finansman şirketleri, sigorta şirketleri, bankalar vb. gibi kuruluşları lisanslar, denetler ve gerektiğinde yaptırım uygular. Bu sayede, sermaye piyasası kurumlarının faaliyetlerinin mevzuata uygun olarak yürütülmesi sağlanır.
- Sermaye piyasası bilgi sistemlerini kurmak ve işletmek: SPK, sermaye piyasası verilerinin toplanmasını, işlenmesini ve kamuya açıklanmasını sağlayan bilgi sistemlerini kurar ve işletir. Bu sayede, yatırımcılar sermaye piyasası hakkında gerekli bilgiye ulaşabilirler.
- Sermaye piyasası konusundaki eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerini yürütmek: SPK, sermaye piyasası konusunda toplumun bilinçlendirilmesi için eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri yürütür. Bu sayede, yatırımcıların sermaye piyasası hakkında bilgi sahibi olmaları ve bilinçli yatırım yapmaları sağlanır.
**SPK, sermaye piyasası alanındaki faaliyetlerini, sermaye piyasası mevzuatı ile belirlenen temel ilkeler doğrultusunda yürütmektedir