İl Özel İdaresi Nedir, Ne İş Yapar?
İl özel idaresi, il halkının mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliğidir.
İl özel idareleri, il sınırları içinde kalan ve belediye sınırları dışındaki imar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma; orman köylerinin desteklenmesi, ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri yapmakla görevli ve yetkilidir.
İl Özel İdaresinin Başlıca Görevleri
İl özel idarelerinin başlıca görevleri şunlardır:
- İmar ve kentsel planlama: İlin fiziki planlamasını yapmak, imar uygulamalarını gerçekleştirmek, kentsel tasarım ve güzelleştirme projelerini hazırlamak ve uygulamak, kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütmek.
- Ulaşım: İl sınırları içinde kalan ilçe ve bucaklar arası ulaşımı sağlayan kara yollarının yapım, bakım ve onarımını yapmak, il sınırları içinde kalan havaalanlarının yapımı, bakım ve onarımını yapmak, il sınırları içinde kalan limanları işletmek.
- Su: İl sınırları içinde kalan yerleşim yerlerine içme, kullanma ve sulama suyu sağlamak, atık suları toplamak ve arıtmak.
- Kanalizasyon: İl sınırları içinde kalan yerleşim yerlerine kanalizasyon şebekesi kurmak, kanalizasyon şebekesini işletmek ve atık suları toplamak ve arıtmak.
- Katı atık: İl sınırları içinde kalan yerleşim yerlerinde oluşan katı atıkları toplamak, taşımak, depolamak ve bertaraf etmek.
- Çevre: İlin çevresini korumak, çevre kirliliğini önlemek ve çevre sağlığını korumak için gerekli önlemleri almak.
- Acil yardım ve kurtarma: Afet ve acil durumlarda gerekli yardım ve kurtarma çalışmalarını yapmak, afet risklerini azaltmak için gerekli önlemleri almak.
- Orman köylerinin desteklenmesi: İl sınırları içinde kalan orman köylerinin kalkınması için gerekli önlemleri almak, orman köylülerinin ekonomik ve sosyal durumlarını iyileştirmek.
- Ağaçlandırma: İlin ağaç varlığını artırmak, ağaçlandırma ve erozyon kontrolü çalışmaları yapmak.
- Park ve bahçe tesisi: İlin park ve bahçelerini kurmak, işletmek ve bakımını yapmak.
İl Özel İdaresinin Diğer Görevleri
İl özel idareleri, yukarıda sayılan görevlerin yanı sıra, ilin ekonomik ve sosyal kalkınması için gerekli olan diğer hizmetleri de yapmakla görevlidir. Bu kapsamda, il özel idareleri tarafından aşağıdaki görevler de yerine getirilmektedir:
- Turizm: İlin turizm potansiyelini geliştirmek, turizm yatırımlarını teşvik etmek, turizm sektörünün gelişimini desteklemek.
- Tarıma destek: İlin tarım ve hayvancılığının geliştirilmesi için gerekli önlemleri almak, tarımsal üretimi desteklemek, tarımsal pazarlama ve kooperatifçiliği geliştirmek.
- Sanayi ve ticaret: İlin sanayi ve ticaretinin geliştirilmesi için gerekli önlemleri almak, sanayi yatırımlarını teşvik etmek, ticaretin gelişmesini desteklemek.
- Eğitim ve kültür: İlin eğitim ve kültür seviyesini yükseltmek için gerekli önlemleri almak, eğitim ve kültür yatırımlarını teşvik etmek, eğitim ve kültür faaliyetlerini desteklemek.
- Sağlık: İlin sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi için gerekli önlemleri almak, sağlık yatırımlarını teşvik etmek, sağlık hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde sunulmasını sağlamak.
- Gençlik ve spor: İlin gençlik ve spor faaliyetlerinin geliştirilmesi için gerekli önlemleri almak, gençlik ve spor yatırımlarını teşvik etmek, gençlik ve spor faaliyetlerini desteklemek.
- Sosyal hizmetler: İlin sosyal hizmetler alanındaki ihtiyaçlarını karşılamak, sosyal hizmet yatırımlarını teşvik etmek, sosyal hizmet faaliyetlerini desteklemek.
- Kültür ve turizm: İlin kültür ve turizm potansiyelini geliştirmek, kültür ve turizm yatırımlarını teşvik etmek, kültür ve turizm faaliyetlerini desteklemek.
- Çevre: İlin çevresini korumak, çevre kirliliğini önlemek ve çevre sağlığını korumak için gerekli önlemleri almak.
İl Özel İdaresinin Bütçesi
İl özel idarelerinin bütçeleri, il genel meclisi tarafından yapılır ve kabul edilir. İl özel idarelerinin bütçeleri, genel bütçeden, il özel idarelerinin gelirlerinden ve borçlanmalardan oluşur.
İl