Fatura Nedir?
Fatura, satıcı tarafından alıcıya verilen, mal veya hizmetin satıldığını gösteren bir belgedir. Fatura, ticari hayatta önemli bir yere sahiptir ve vergi, muhasebe ve hukuk gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
Faturanın Amacı
Faturanın temel amacı, mal veya hizmetin satışını belgelemek ve bu satıştan kaynaklanan vergilerin tahsilatını sağlamaktır. Fatura, aynı zamanda satıcı ve alıcının muhasebe kayıtlarında yer alan bir belgedir ve bu kayıtların doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamaktadır.
Faturanın Hukuki Niteliği
Fatura, Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında düzenlenmiş bir belgedir. VUK’a göre, satıcının, mal veya hizmetin satışını gösteren bir fatura düzenlemesi zorunludur. Bu zorunluluk, hem gerçek kişileri hem de tüzel kişileri kapsamaktadır.
Fatura, yasal bir belge olduğu için, düzenlenmesi ve saklanması sırasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bu hususlar, VUK’ta düzenlenmiştir.
Faturanın Türleri
Faturalar, biçimlerine ve içeriklerine göre çeşitli türlere ayrılabilir. Biçimlerine göre faturalar, kâğıt fatura ve elektronik fatura olmak üzere ikiye ayrılır.
Kâğıt fatura, geleneksel olarak kullanılan fatura türüdür. Kâğıt fatura, satıcı tarafından alıcıya verilen, basılı bir belgedir.
Elektronik fatura, kâğıt faturanın elektronik ortamda düzenlenen şeklidir. Elektronik fatura, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından belirlenen standartlara uygun olarak düzenlenir ve GİB’in onayını alır.
İçeriklerine göre faturalar, şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Satış faturası: Malların satışına ilişkin olarak düzenlenen faturadır.
- Hizmet faturası: Hizmetlerin satışına ilişkin olarak düzenlenen faturadır.
- İade faturası: Satılan mal veya hizmetin kısmen veya tamamen iade edilmesine ilişkin olarak düzenlenen faturadır.
- İhraç faturası: Yurt dışına yapılan satışlara ilişkin olarak düzenlenen faturadır.
- Fiş: Fatura yerine geçen, satıcı tarafından alıcıya verilen bir belgedir.
Faturanın Düzenlenmesi
Fatura, satıcı tarafından alıcıya verilmelidir. Faturanın düzenlenmesi sırasında, VUK’ta belirtilen bilgilerin eksiksiz ve doğru olarak doldurulması gerekir.
Faturada yer alması gereken bilgiler şunlardır:
- Fatura numarası: Faturayı düzenleyen satıcı tarafından verilen, her fatura için farklı olan bir numaradır.
- Düzenlenme tarihi: Faturanın düzenlendiği tarihi gösteren bir bilgidir.
- Satıcının adı, adresi ve vergi kimlik numarası: Faturayı düzenleyen satıcının bilgilerini gösteren bir bilgidir.
- Alıcının adı, adresi ve vergi kimlik numarası: Faturayı alan alıcının bilgilerini gösteren bir bilgidir.
- Mal veya hizmetlerin tanımı: Satılan mal veya hizmetlerin özelliklerini gösteren bir bilgidir.
- Mal veya hizmetlerin miktarı: Satılan mal veya hizmetlerin miktarını gösteren bir bilgidir.
- Mal veya hizmetlerin fiyatı: Satılan mal veya hizmetlerin birim fiyatını gösteren bir bilgidir.
- KDV oranı: Satılan mal veya hizmetlerin KDV oranını gösteren bir bilgidir.
- KDV tutarı: Satılan mal veya hizmetlerin KDV tutarını gösteren bir bilgidir.
- Toplam tutar: Satılan mal veya hizmetlerin toplam tutarını gösteren bir bilgidir.
Faturanın Saklanması
Fatura, satıcı ve alıcının muhasebe kayıtlarında saklanması gereken bir belgedir. Faturaların saklanması sırasında, VUK’ta belirtilen sürelere uyulması gerekir.
VUK’a göre, faturaların saklanma süresi, 10 yıldır. Bu süre, faturanın düzenlendiği tarihten itibaren başlar.
Faturanın İptali
Fatura, satıcı tarafından, alıcıya verilen mal veya hizmetin tamamen veya kısmen teslim edilmemesi veya ifa edilmemesi halinde, iptal edilebilir.
Faturanın iptali, satıcı tarafından alıcıya yazılı olarak bildirilir. Faturanın iptali, faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır.
Faturanın Vergisel Açıdan Önemi
Fatura, vergilendirme açısından önemli bir belgedir. Fatura, satıcının, mal veya hizmet satışından elde ettiği kazancın vergilendirilmesi için