Tevkifatlı Fatura İade Muhasebe Kaydı
Giriş
Katma Değer Vergisi (KDV), satılan mal veya hizmetin bedeli üzerinden hesaplanan ve mal veya hizmeti alan kişi tarafından ödenmesi gereken bir vergi türüdür. KDV’ye tabi olan mal veya hizmet alımlarında, alıcının satıcıdan aldığı mal veya hizmetin KDV’sini tevkifat yoluyla vergi dairesine ödemesi mümkündür. Bu durumda, satıcı KDV’yi tahsil etmez, sadece hesaplar.
Tevkifatlı fatura, satıcı tarafından düzenlenen ve alıcının KDV’sini tevkifat yoluyla vergi dairesine ödemesi gereken bir fatura türüdür. Tevkifatlı faturalarda, KDV alıcının sorumlu sıfatıyla hesaplayıp vergi dairesine ödediği tutardır.
Tevkifatlı Fatura İadesi
Tevkifatlı fatura düzenlendikten sonra, mal veya hizmetin iade edilmesi halinde, iade edilen mal veya hizmetin KDV’si de iade edilir. Bu durumda, alıcının tevkif ettiği KDV’yi geri alması gerekir.
Tevkifatlı fatura iadesinin muhasebe kaydı, iadenin nedenine göre farklılık gösterir. İade edilen mal veya hizmetin iadesinin nedeni, aşağıdakilerden biri olabilir:
- Mal veya hizmetin kusurlu olması
- Mal veya hizmetin müşterinin istediği gibi olmaması
- Mal veya hizmetin müşteriye teslim edilmemesi
Tevkifatlı Fatura İadesine İlişkin Muhasebe Kayıtları
Kusurlu Mal veya Hizmet İadesi
Kusurlu mal veya hizmet iadesinde, iade edilen mal veya hizmetin bedeli satıcıya ödenir. Bu durumda, satıcının yaptığı muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir:
120 Alıcılar Hesabı
------------
253 Ticari Mallar Hesabı
------------
602 Satış Hesabı
------------
191 İndirilecek KDV Hesabı
------------
Bu kayıtla, iade edilen mal veya hizmetin bedeli satıcının alacaklarına kaydedilir. Ticari mallar hesabında ise, iade edilen mal veya hizmetin brüt değeri ve KDV’si ayrı ayrı gösterilir. Satış hesabında ise, iade edilen mal veya hizmetin satış tutarı gösterilir. İndirilecek KDV hesabında ise, iade edilen mal veya hizmetin KDV’si gösterilir.
Müşterinin İsteği Üzerine Yapılan İade
Müşterinin isteği üzerine yapılan iadelerde, iade edilen mal veya hizmetin bedeli satıcıya ödenmez. Bu durumda, satıcının yaptığı muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir:
191 İndirilecek KDV Hesabı
------------
602 Satış Hesabı
------------
Bu kayıtla, iade edilen mal veya hizmetin KDV’si satıcının alacaklarına kaydedilir. Satış hesabında ise, iade edilen mal veya hizmetin satış tutarı gösterilir.
Mal veya Hizmetin Teslim Edilmemesi Halinde İade
Mal veya hizmetin teslim edilmemesi halinde, iade edilen mal veya hizmetin bedeli satıcıya ödenmez. Bu durumda, satıcının yaptığı muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir:
191 İndirilecek KDV Hesabı
------------
Bu kayıtla, iade edilen mal veya hizmetin KDV’si satıcının alacaklarına kaydedilir.
Tevkifatlı Fatura İadesine İlişkin Vergisel Uygulama
Tevkifatlı fatura iadesinde, iade edilen mal veya hizmetin KDV’si, satıcı tarafından sorumlu sıfatıyla hesaplanan KDV’den mahsup edilir. Bu durumda, satıcının iade ettiği KDV için aşağıdaki işlemleri yapması gerekir:
- İade edilen KDV’yi 2 no.lu KDV beyannamesinin “Matrah” kulakçığında “Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler” tablosuna bildirmesi gerekir.
- İade edilen KDV’yi 1 no.lu KDV beyannamesinin “İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” tablosuna bildirmesi gerekir.
Sonuç
Tevkifatlı fatura iadesinin muhasebe kaydı, iadenin nedenine göre farklılık gösterir. İade edilen mal veya hizmetin iadesinin nedeni, kusurlu mal veya hizmet olması, müşterinin