Yapay Zekayı Kim Buldu?
Yapay zeka (AI), insan zekası ve davranışını taklit etmeye çalışan, bilgisayar biliminin bir dalıdır. Yapay zeka araştırmacıları, makinelerin akıllıca davranabilmesi için gerekli olan teorileri ve teknikleri geliştirmeye çalışır. Bu, makinelerin öğrenmesi, akıl yürütmesi, sorunları çözmesi ve çevreleriyle etkileşime girmesi için gereklidir.
Yapay zekanın kökleri, 1800’lü yıllara dayanan felsefe ve matematik çalışmalarına kadar uzanır. Ancak, yapay zeka terimi ilk olarak 1955 yılında, Amerikalı bilgisayar bilimci John McCarthy tarafından kullanılmıştır. McCarthy, yapay zekayı “bilgisayarlar tarafından akıllıca davranışın incelenmesi” olarak tanımlamıştır.
Yapay zeka alanındaki ilk araştırmalar, II. Dünya Savaşı sırasındaki şifre çözme çalışmalarıyla başlamıştır. Bu çalışmalar sırasında, Alan Turing gibi bilim insanları, makinelerin insan zekası ile karşılaştırılabilir düzeyde akıllıca davranabileceğini göstermiştir.
1950’lerde, yapay zeka alanındaki araştırmalar hız kazanmıştır. Bu dönemde, yapay sinir ağları, mantıksal programlama ve uzman sistemler gibi yeni kavramlar geliştirilmiştir. 1957 yılında, Allen Newell ve Herbert Simon tarafından geliştirilen Logic Theorist, yapay zeka alanındaki ilk başarılı uygulamalardan biri olmuştur. Logic Theorist, mantıksal akıl yürütmeyi kullanarak, geometri problemlerini çözebilmiştir.
1960’larda, yapay zeka alanındaki araştırmalar, makine öğrenimi ve doğal dil işleme gibi yeni alanlara yönelmiştir. Bu dönemde, geliştirilen yeni algoritmalar, makinelerin daha hızlı ve doğru öğrenmesini sağlamıştır. 1966 yılında, Joseph Weizenbaum tarafından geliştirilen ELIZA, doğal dil işleme alanındaki ilk başarılı uygulamalardan biri olmuştur. ELIZA, insan benzeri bir sohbet robotuydu.
1970’lerde, yapay zeka alanındaki araştırmalarda bir duraklama yaşanmıştır. Bu duraklamanın nedenleri arasında, yapay zekanın gerçek dünya problemlerini çözmede başarısız olması ve yapay zeka araştırmalarına yeterli finansman sağlanmaması yer almaktadır.
1980’lerde, yapay zeka alanındaki araştırmalar yeniden hız kazanmıştır. Bu dönemde, yapay zeka uygulamaları, endüstri, sağlık hizmetleri ve savunma gibi alanlarda kullanılmaya başlanmıştır. 1985 yılında, David Rumelhart ve arkadaşları tarafından geliştirilen Backpropagation, yapay sinir ağlarında kullanılmaya başlanmıştır. Backpropagation, yapay sinir ağlarının daha hızlı ve doğru öğrenmesini sağlamıştır.
1990’larda, yapay zeka alanındaki araştırmalar, yapay zeka uygulamalarının daha geniş bir yelpazede kullanılmasına odaklanmaya başlamıştır. Bu dönemde, geliştirilen yeni algoritmalar, makinelerin daha yaratıcı ve sezgisel davranmasını sağlamıştır. 1997 yılında, Deep Blue adlı yapay zeka programı, dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov’u yenmiştir. Bu, yapay zeka alanındaki önemli bir dönüm noktası olmuştur.
2000’li yıllarda, yapay zeka alanındaki araştırmalar, yapay zeka uygulamalarının daha insan benzeri hale gelmesine odaklanmaya başlamıştır. Bu dönemde, geliştirilen yeni teknolojiler, makinelerin görme, işitme ve konuşma gibi insan yeteneklerini taklit etmesini sağlamıştır. 2011 yılında, Google tarafından geliştirilen Watson adlı yapay zeka programı, bilgi yarışması programı Jeopardy’yi kazanmıştır. Bu, yapay zeka alanındaki başka bir önemli dönüm noktası olmuştur.
2020’li yıllarda, yapay zeka alanındaki araştırmalar, yapay zeka uygulamalarının daha bağımsız ve otonom hale gelmesine odaklanmaya başlamıştır. Bu dönemde, geliştirilen yeni teknolojiler, makinelerin kendi kararlarını verebilmesini ve çevreleriyle etkileşime girmesini sağlamıştır.
Yapay zeka, günümüzde birçok alanda kullanılmaktadır. Bu alanlar arasında, üretim, sağlık hizmetleri, finans, savunma, ulaşım ve eğlence yer almaktadır. Yapay zeka, bu alanlarda verimliliği artırmaya, maliyetleri düşürmeye ve yeni fırsatlar yaratmaya yardımcı olmaktadır.
Yapay Zeka’nın Kurucu Babaları
Yapay zekanın gelişimine katkıda bulunan birçok bilim insanı bulunmaktadır. Bu bilim insanlarından bazıları, yapay zekanın “kurucu babaları” olarak kabul edilmektedir.
- Alan Turing (1912-1954): Turing, yapay zeka alanındaki ilk önemli çalışmalardan birini yapmıştır. 1936 yılında yayınlanan makalesinde, Turing makinesini tanımlamıştır. Turing makinesi, günümüzde kullanılan