Karınca Asidini Kim Buldu?
Formik asit, kimyasal formülü HCOOH olan, en basit karboksilik asittir. Doğada karıncaların salgılarında ve bazı bitkilerde bulunur. Saf formik asit, renksiz, keskin kokulu, sıvı bir maddedir. Suda ve alkolde kolayca çözünür.
Formik asidin kim tarafından ve ne zaman keşfedildiği kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, ilk olarak karıncaların salgılarında bulunduğu ve buradan elde edildiği bilinmektedir. Bu nedenle, karınca asidinin keşfi için karıncaların salgılarını inceleyen ilk kişiye atıf yapılmaktadır.
Karıncaların salgılarında asit bulunduğunu ilk olarak fark eden kişi, MÖ 3. yüzyılda yaşayan Yunan filozof Aristoteles’tir. Aristoteles, karıncaların ısırmasından kaynaklanan yanma hissinin asitten kaynaklandığını öne sürmüştür.
Karıncaların salgılarından formik asit elde etme yöntemini ilk olarak geliştiren kişi ise, 865-925 yılları arasında yaşamış olan Müslüman bilim insanı Ebu Bekir Muhammed ibn Zekeriye el-Razi’dir. El-Razi, karıncaları bir kap içinde kaynatarak ve elde edilen suyu damıtarak formik asiti elde etmiştir.
El-Razi’nin formik asit elde etme yöntemi, 17. yüzyıla kadar kullanılmıştır. 17. yüzyılda, İngiliz doğa bilimci John Ray, karıncaların salgılarından formik asit elde etme yöntemini geliştirmiştir. Ray, karıncaları kurutarak ve ardından elde edilen tozu ısıtarak formik asiti elde etmiştir.
-
yüzyılda, Fransız kimyacı Pierre Joseph Pelletier, karıncalardan formik asit elde etme yöntemini daha da geliştirmiştir. Pelletier, karıncaları damıtarak ve elde edilen suyu asitleştirerek formik asiti elde etmiştir.
-
yüzyılda, formik asit üretimi için endüstriyel yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemler sayesinde, formik asit daha kolay ve daha az maliyetli bir şekilde üretilebilir hale gelmiştir.
Günümüzde, formik asit, çeşitli endüstriyel ve ticari uygulamalarda kullanılmaktadır. Örneğin, formik asit, tekstil, deri ve kağıt endüstrisinde; gıda ve içecek endüstrisinde; tarım ve bahçecilikte; ve ilaç endüstrisinde kullanılmaktadır.
Formik Asidin Kimyasal Özellikleri
Formik asit, en basit karboksilik asittir. Karbonil karbonuna bağlı bir hidrojen atomu ve bir alkil grubu içermez. Bu nedenle, hem aldehit hem de karboksilik asit özelliği taşır.
Formik asit, renksiz, keskin kokulu, sıvı bir maddedir. Suda ve alkolde kolayca çözünür. Formik asidin erime noktası 8,4 °C, kaynama noktası 100,8 °C’dir.
Formik asit, güçlü bir asittir. pH değeri 2,4’tür. Formik asit, metallerle reaksiyona girerek tuzları oluşturur. Formik asit, organik bileşiklerle de reaksiyona girerek çeşitli bileşikler oluşturur.
Formik Asidin Kullanım Alanları
Formik asit, çeşitli endüstriyel ve ticari uygulamalarda kullanılmaktadır.
- Tekstil, deri ve kağıt endüstrisinde: Formik asit, tekstil ürünlerinin boyanmasında, deri ürünlerinin işlenmesinde ve kağıt üretiminde kullanılmaktadır.
- Gıda ve içecek endüstrisinde: Formik asit, gıda ürünlerinin korunmasında, içeceklerin asitlendirilmesinde ve meyvelerin korunmasında kullanılmaktadır.
- Tarım ve bahçecilikte: Formik asit, böcek öldürücü olarak, mantar öldürücü olarak ve bitkilerin büyümesini teşvik etmek için kullanılmaktadır.
- İlaç endüstrisinde: Formik asit, antiseptik olarak, ağrı kesici olarak ve yaraların iyileşmesini hızlandırmak için kullanılmaktadır.
Formik Asidin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Formik asit, güçlü bir asit olduğu için, cilde ve gözlere temas ettiğinde yanıklara neden olabilir. Ayrıca, yutulduğunda zehirlenmelere neden olabilir.
Formik asidin cilde temas etmesi durumunda, bölgeyi hemen suyla yıkamak gerekir. Gözlere temas etmesi durumunda, gözleri hemen bol suyla yıkamak ve ardından bir doktora başvurmak gerekir. Yutulması durumunda, derhal