Kil Tableti Kim Buldu?
Kil tableti, eski Mezopotamya uygarlıklarında kullanılan bir yazı aracıdır. Bu tabletler, genellikle kilden yapılmış, düz veya silindirik şekilli levhalardır. Üzerlerine çivi yazısıyla yazılmış metinler bulunur. Kil tabletler, insanlık tarihinde bilinen ilk yazı taşıyıcılarıdır.
Kil tabletlerin icadı, MÖ 4. binyılda, Mezopotamya’da yaşayan Sümerler tarafından gerçekleştirilmiştir. Sümerler, bu tabletleri günlük yaşamda ve ticarette kullanılan çeşitli kayıtları tutmak için kullanmışlardır. Örneğin, kil tabletlerde ticari anlaşmalar, tanrılara yapılan adak listeleri, mahkeme kayıtları ve dini metinler yer almaktadır.
Kil tabletler, kilden yapıldığı için oldukça dayanıklıydılar. Bu sayede, günümüze kadar ulaşmış olan çok sayıda kil tablet bulunmaktadır. Bu tabletler, Mezopotamya uygarlıkları hakkında önemli bilgiler edinmemizi sağlamaktadır.
Kil Tabletlerin İcadı
Kil tabletlerin icadı, Sümerlerin yazıyı icat etme sürecinin bir parçasıdır. Sümerler, yazıyı icat etmeden önce, çeşitli şekillerde bilginin kaydını tutmaktaydılar. Örneğin, kilden yapılmış mühürleri, ticaret anlaşmalarında kullanmaktaydılar. Ayrıca, tanrılara yapılan adak listelerini, taşlara veya tahtalara yazılmış olarak kaydediyorlardı.
Sümerler, MÖ 4. binyılda, bu kayıtları daha sistematik bir şekilde tutmak için kil tabletleri kullanmaya başladılar. Kil tabletler, yazıyı yazmak için daha uygun bir malzemeydi. Ayrıca, kil tabletler, taşınabildiği için, Sümerlerin ticaret ve iş ilişkilerini genişletmesine de yardımcı oldu.
Kil Tabletlerin Kullanımı
Kil tabletler, Sümerler tarafından günlük yaşamda ve ticarette kullanılan çeşitli kayıtları tutmak için kullanılmıştır. Örneğin, kil tabletlerde ticari anlaşmalar, tanrılara yapılan adak listeleri, mahkeme kayıtları ve dini metinler yer almaktadır.
Ticari Anlaşmalar
Sümerler, kil tabletleri ticari anlaşmaları kaydetmek için sıklıkla kullandılar. Bu tabletlerde, satılan mallar, malların fiyatı ve ödeme şekli gibi bilgiler yer alırdı. Örneğin, Uruk’ta bulunan bir kil tablette, bir adamın bir başka adama 100 tahıl karşılığında bir öküz sattığını gösteren bir anlaşma bulunmaktadır.
Adaklar
Sümerler, tanrılara saygılarını göstermek için çeşitli adaklarda bulunurlardı. Bu adak listesi, kil tabletlere yazılırdı. Örneğin, Uruk’ta bulunan bir kil tablette, bir adamın tanrıça Inanna’ya 100 kuzu ve 1000 buğday adağı yaptığı listelenmiştir.
Mahkeme Kayıtları
Sümerler, mahkeme kararlarını da kil tabletlere kaydederlerdi. Bu tabletlerde, dava konusu, taraflar ve karar gibi bilgiler yer alırdı. Örneğin, Uruk’ta bulunan bir kil tablette, bir adamın bir başka adama verdiği borcu ödeyemediği için mahkeme tarafından cezalandırıldığı kararı bulunmaktadır.
Dini Metinler
Sümerler, dini metinleri de kil tabletlere kaydederlerdi. Bu metinler, Sümerlerin tanrılarını, dinlerini ve geleneklerini anlamamıza yardımcı olmaktadır. Örneğin, Uruk’ta bulunan bir kil tablette, Sümerlerin yaratılış efsanesi anlatılmaktadır.
Kil Tabletlerin Yapısı
Kil tabletler, genellikle kilden yapılmış, düz veya silindirik şekilli levhalardır. Tabletlerin boyutu, yazılacak metnin uzunluğuna göre değişmektedir. Kil tabletler, genellikle 10-30 cm uzunluğunda ve 5-10 cm genişliğindedir.
Kil tabletler, genellikle, bir keski veya benzeri bir aletle, kil üzerine çizilen sembollerle yazılırdı. Bu semboller, genellikle resimsel veya ideogramik sembollerdi. Resimsel semboller, temsil ettikleri nesnenin bir resmiydi. İdeogramik semboller ise, temsil ettikleri kavramın bir sembolüydü.
Kil Tabletlerin Saklanması
Kil tabletler, genellikle, kuru ve serin yerlerde saklanırlardı. Bu sayede, tabletler uzun yıllar boyunca bozulmadan kalabilirdi.
Kil Tabletlerin Önemi
Kil tabletler, insanlık tarihinde bilinen ilk yazı taşıyıcılarıdır. Bu tabletler, Sümer uygarlığı hakkında önemli bilgiler edinmemizi sağlamaktadır. Ayrıca, kil tabletler