CMK Atama Sistemi: Nasıl Çalışır?
CMK, yani Ceza Muhakemesi Kanunu, Türkiye’de ceza yargılama sürecini düzenleyen temel kanundur. Bu kanun, şüpheli ve sanıkların savunma haklarını güvence altına almak için birçok düzenleme içermektedir. Bu düzenlemelerden biri de, şüpheli ve sanıklara ücretsiz avukat görevlendirilmesidir.
CMK’nın 153. maddesine göre, şüpheli ve sanıklara aşağıdaki durumlarda ücretsiz avukat görevlendirilir:
- Tutukluluk kararı verilmesi halinde,
- Tutuksuz yargılama halinde,
- Hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesi halinde,
- Beraat kararı verilmesi halinde,
- Ceza verilmesi halinde,
- Cezası kesinleşen kişi hakkında infaz işlemlerinin yapılması halinde.
CMK’nın 154. maddesine göre, ücretsiz avukat görevlendirmesi, barolarca yapılır. Barolar, bu görevlendirmeyi kendi aralarında oluşturdukları CMK Uygulama Servisleri aracılığıyla gerçekleştirir.
CMK Atama Sisteminin İşleyişi
CMK atama sistemi, aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Görevlendirme talebinin yapılması: Görevlendirme talebi, karakol, savcılık veya mahkeme tarafından yapılır. Talep, yazılı veya elektronik ortamda yapılabilir.
- Görevlendirme talebinin değerlendirilmesi: Baro CMK Uygulama Servisi, görevlendirme talebini değerlendirerek görevlendirmeyi yapacak avukatı belirler.
- Avukat ile iletişime geçilmesi: Baro CMK Uygulama Servisi, görevlendirmeyi yapacak avukat ile iletişime geçerek görev bilgilerini verir.
- Avukat tarafından görev kabulünün bildirilmesi: Avukat, görevlendirmeyi kabul ettiğini Baro CMK Uygulama Servisine bildirir.
- Görevlendirmenin tamamlanması: Avukat, görevlendirmeyi kabul ettiğinde görevlendirme tamamlanmış olur.
Görevlendirme Kriterleri
CMK atama sisteminde, görevlendirme kriterleri aşağıdaki gibidir:
- Puanlama sistemi: Avukatların görevlendirmeye alınmasında, puanlama sistemi kullanılır. Avukatların puanları, CMK ücret tarifesi ile doğru orantılı olarak belirlenir. Yani, görevlendirme karşılığında daha yüksek ücret alan avukatlar daha fazla puan alır.
- Mazeretler: Avukatların görevlendirmeyi kabul etmemelerine mazeret kabul edilen durumlar şunlardır:
- Avukatlık stajını tamamlamamış olmak,
- Avukatlık ruhsatını geçici olarak veya sürekli olarak askıya alınmış olmak,
- Avukatlık ruhsatını iptal edilmiş olmak,
- Avukatlık mesleğinden çekilmiş olmak,
- Avukatlık mesleğini icra edemeyecek şekilde hasta olmak,
- Avukatlık mesleğini icra edemeyecek şekilde engelli olmak,
- Avukatlık mesleğini icra edemeyecek şekilde başka bir yerde görev yapmak.
CMK Atama Sisteminin Avantajları
CMK atama sistemi, şüpheli ve sanıkların savunma haklarını güvence altına almada önemli bir rol oynamaktadır. Bu sistem sayesinde, şüpheli ve sanıklar, ekonomik durumlarından bağımsız olarak, nitelikli bir avukattan yardım alabilmektedir.
CMK atama sisteminin avantajları şunlardır:
- Şüpheli ve sanıkların savunma haklarının güvence altına alınmasını sağlar.
- Şüpheli ve sanıkların adil bir yargılama almalarına katkıda bulunur.
- Şüpheli ve sanıkların hukuki haklarını öğrenmelerine ve kullanmalarına yardımcı olur.
CMK Atama Sisteminin Dezavantajları
CMK atama sistemi, bazı dezavantajlara da sahiptir. Bu dezavantajlar şunlardır:
- Sistem, yoğun iş yükü nedeniyle zaman zaman aksayabilmektedir.
- Sistem, bazı avukatların görevlerini özenle yerine getirmemelerine neden olabilmektedir.
- Sistem, bazı avukatların maddi olarak mağdur olmasına neden olabilmektedir.
CMK Atama Sisteminin Geliştirilmesi
CMK atama sisteminin geliştirilmesi için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Sistem, daha verimli ve etkili hale getirilmelidir.
- Sistem, avukatların görevlerini özenle yerine getirmelerini sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.
- Sistem, avukatların maddi olarak mağdur olmalarını önleyecek şekilde düzenlenmelidir.
Sonuç olarak, CMK atama sistemi, şüpheli ve sanıkların savunma haklarını güvence altına almada önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, bu sistemin geliştirilmesi için bazı önlemler alınması gerekmektedir.