Çözüm Odaklı Kısa Süreli Psikolojik Danışma Teknikleri
Çözüm odaklı kısa süreli psikolojik danışma (ÇÖKÖP), danışanın mevcut sorunlarını çözmek için danışanın içsel kaynaklarını ve güçlerini kullanmayı amaçlayan bir psikolojik danışma yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, danışanın geçmişini veya nedenini keşfetmeye odaklanmak yerine, danışanın gelecekteki hedeflerine ve çözümlerine odaklanır.
ÇÖKÖP, 1980’lerin başında Steve de Shazer ve Insoo Kim Berg tarafından geliştirilmiştir. Bu yaklaşım, danışanın kendi çözümlerini bulma yeteneğine olan inancına dayanmaktadır. ÇÖKÖP, danışanların kendi deneyimlerinden ve bilgilerinden yararlanarak sorunları çözmelerine yardımcı olmak için çeşitli teknikler kullanır.
ÇÖKÖP’ün Temel İlkeleri
ÇÖKÖP’ün temel ilkeleri şunlardır:
- Şimdi ve burada odaklanma: ÇÖKÖP, danışanın şimdiki zamandaki deneyimlerine ve hedeflerine odaklanır. Geçmişe odaklanmak, danışanın değişimi gerçekleştirme yeteneğini sınırlayabilir.
- Çözüm odaklı olmak: ÇÖKÖP, danışanın sorunlarını çözmek için çözümlere odaklanır. Problemlerin nedenlerini veya kökenlerini keşfetmeye odaklanmak, danışanın değişimi gerçekleştirme yeteneğini sınırlayabilir.
- Danışmanın içsel kaynaklarına odaklanma: ÇÖKÖP, danışanın içsel kaynaklarına ve güçlerine odaklanır. Danışanın geçmiş deneyimlerinden ve bilgilerinden yararlanarak kendi çözümlerini bulmalarına yardımcı olur.
ÇÖKÖP’ün Amaçları
ÇÖKÖP’ün amaçları şunlardır:
- Danışanın mevcut sorunlarını çözmek
- Danışanın kendi sorunlarını çözme yeteneğini geliştirmek
- Danışanın yaşam kalitesini iyileştirmek
ÇÖKÖP’ün Süresi
ÇÖKÖP, genellikle 4 ila 12 oturum arasında sürer. Ancak, bazı durumlarda daha az veya daha fazla oturum gerekebilir. ÇÖKÖP, kısa süreli bir danışma yaklaşımıdır, ancak danışanın ihtiyaçlarını karşılamak için gerektiği kadar uzun sürebilir.
ÇÖKÖP’ün Uygulandığı Alanlar
ÇÖKÖP, çeşitli psikolojik sorunlarda etkili olduğu gösterilmiştir. Bu sorunlar şunları içerebilir:
- Depresyon
- Kaygı
- Travma
- İlişki sorunları
- Çocuk ve ergen sorunları
- İş ve okul sorunları
ÇÖKÖP Teknikleri
ÇÖKÖP, çeşitli teknikler kullanır. Bu teknikler, danışanın mevcut sorunlarını çözmesine ve kendi çözümlerini bulmasına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.
Bazı yaygın ÇÖKÖP teknikleri şunlardır:
- Güçlü yönleri ve başarıları keşfetme: Bu teknik, danışanın sahip olduğu güçlü yönleri ve başarıları keşfetmesine yardımcı olur. Bu, danışanın kendi çözümlerini bulma yeteneğini güçlendirebilir.
- İstenilen sonuçları tanımlama: Bu teknik, danışanın ulaşmak istediği istenen sonuçları tanımlamasına yardımcı olur. Bu, danışanın değişime odaklanmasına yardımcı olabilir.
- Çözüm odaklı sorular sorma: Bu teknik, danışanın kendi çözümlerini bulmasına yardımcı olmak için danışmana sorular sorma becerisini kullanır.
- Örneklendirme: Bu teknik, danışana kendi deneyimlerinden veya başkalarının deneyimlerinden örnekler sunarak yardımcı olur. Bu, danışanın değişimin mümkün olduğunu görmesine yardımcı olabilir.
- Ev ödevleri verme: Bu teknik, danışana seanslar arasında uygulayabileceği ev ödevleri vererek yardımcı olur. Bu, danışanın değişimi sürdürmesine yardımcı olabilir.
ÇÖKÖP’ün Etkinliği
ÇÖKÖP’ün etkinliği ile ilgili yapılan araştırmalar, bu yaklaşımın çeşitli psikolojik sorunlarda etkili olduğunu göstermektedir. Örneğin, bir araştırmaya göre, ÇÖKÖP, depresyonlu kişilerde bilişsel-davranışçı terapi ile benzer sonuçlar elde etmiştir.
ÇÖKÖP, kısa süreli bir danışma yaklaşımı olmasına rağmen, etkili olduğu gösterilmiştir. Bu yaklaşım, danışanların mevcut sorunlarını çözmelerine ve kendi çözümlerini bulmalarına yardımcı olmak için çeşitli teknikler kullanır.