Çözüm Odaklı Terapi Vaka Örneği
Vakanın Özeti
Bu vaka, 25 yaşındaki bir kadın olan Ayşe’nin, sosyal kaygı bozukluğu (SAD) nedeniyle yaşadığı sorunları ele almaktadır. Ayşe, topluluk önünde konuşma, yeni insanlarla tanışmak ve kalabalık ortamlarda bulunmak gibi durumlarda yoğun kaygı ve endişe yaşamaktadır. Bu durum, onun günlük yaşamını önemli ölçüde etkilemekte ve sosyal ilişkiler kurmasını zorlaştırmaktadır.
Vakanın Giriş Süreci
Ayşe, terapiye ilk geldiğinde, sosyal kaygı bozukluğunun onu nasıl etkilediğini şu şekilde anlatmaktadır:
“Topluluk önünde konuşmam gerektiğinde, mide bulantısı, çarpıntı ve terleme gibi fiziksel belirtiler yaşıyorum. Konuşurken kekeliyor ve kelimeleri unutabiliyorum. Yeni insanlarla tanışmak da benim için çok zor. Hemen utanıyorum ve kendimi geri çekiyorum. Kalabalık ortamlarda kendimi çok rahatsız hissediyorum ve mümkünse oradan uzaklaşmak istiyorum.”
Ayşe, terapide bu sorunları nasıl çözebileceğini öğrenmek istediğini belirtmektedir.
Vakanın Gelişim Süreci
Terapinin ilk aşamasında, terapist Ayşe’nin sorunlarını daha iyi anlamak için onunla bir dizi görüşme yapmaktadır. Bu görüşmelerde, Ayşe’nin kaygılarının ne zaman, nerede ve nasıl ortaya çıktığını, bu kaygıların ne gibi etkileri olduğunu ve bu sorunları çözmek için neler denediğini tartışmaktadırlar.
Terapist, Ayşe’nin kaygılarının temelinde, sosyal ortamlarda yargılanma ve reddedilme korkusu yattığını fark etmektedir. Bu korku, Ayşe’nin kendine güvenini ve özgüvenini azaltmakta ve onun sosyal ortamlardan kaçınmasına neden olmaktadır.
Terapinin ikinci aşamasında, terapist Ayşe’nin bu korkuyu yenmesine yardımcı olmak için çeşitli teknikler kullanmaktadır. Bu teknikler arasında,
- Güçlü yanlarını ve becerilerini fark etmesi: Terapist, Ayşe’nin güçlü yanlarını ve becerilerini fark etmesine yardımcı olarak, onun kendine güvenini artırmayı hedeflemektedir. Örneğin, Ayşe’nin iyi bir dinleyici olduğu, empati yapabildiği ve yaratıcı olduğu gibi özelliklerini ortaya çıkarmaktadır.
- Başarılı deneyimlerini hatırlaması: Terapist, Ayşe’nin geçmişte başarılı olduğu deneyimleri hatırlamasına yardımcı olarak, onun kendini daha olumlu bir şekilde görmesini hedeflemektedir. Örneğin, Ayşe’nin bir sınıfta sunum yaptığında veya bir topluluk önünde konuşma yarışmasında başarılı olduğu gibi deneyimlerini hatırlamasını sağlamaktadır.
- Kaygıya neden olan durumların bir listesini yapması: Terapist, Ayşe’nin kaygıya neden olan durumların bir listesini yapmasına yardımcı olarak, onun bu durumları daha iyi anlamasını hedeflemektedir. Örneğin, Ayşe’nin topluluk önünde konuşma, yeni insanlarla tanışmak ve kalabalık ortamlara girme gibi durumların ona kaygı yarattığını belirlemektedir.
- Kaygıyı azaltmak için stratejiler geliştirmesi: Terapist, Ayşe’nin kaygıyı azaltmak için stratejiler geliştirmesine yardımcı olarak, onun bu durumları daha kolay başa çıkmasını hedeflemektedir. Örneğin, Ayşe’ye derin nefes alma, gevşeme teknikleri ve kendini telkin gibi stratejiler öğretmektedir.
Vakanın Sonucu
Terapinin beşinci ay sonunda, Ayşe’nin kaygı düzeyinde önemli bir düşüş gözlenmektedir. Ayşe, topluluk önünde konuşma, yeni insanlarla tanışmak ve kalabalık ortamlara girme gibi durumlarda daha az kaygı yaşamaktadır. Bu durum, onun günlük yaşamını olumlu bir şekilde etkilemektedir.
Ayşe, terapinin son seansında şunları söylemektedir:
“Terapi sayesinde, kaygılarımın nedenini ve nasıl başa çıkabileceğimi öğrendim. Artık topluluk önünde konuşmaktan, yeni insanlarla tanışmaktan ve kalabalık ortamlara girmekten korkmuyorum. Sosyal ilişkiler kurabiliyorum ve günlük yaşamımı daha rahat yaşayabiliyorum.”
Vakanın Değerlendirilmesi
Bu vaka, çözüm odaklı terapinin sosyal kaygı bozukluğu gibi sorunların tedavisinde etkili bir yöntem olduğunu göstermektedir. Terapi, Ayşe’nin kaygılarının temelinde yatan korkuyu fark etmesine ve bu korkuyu yenmek için stratejiler geliştirmesine yardımcı olmuştur. Bu sayede, Ayşe’nin günlük yaşamındaki kaygı düzeyinde önemli bir düşüş gözlenmiştir.
Çözüm odaklı terapi, kısa süreli ve etkili bir terapi yöntemidir. Bu yöntem, danışanın problemini çözmek için onun güçlü yanlarını ve becerilerini kullanır. Terapist, danışanın problemini daha iyi anlamasına ve çözüm yolları bulmasına yardımcı olur.