Anüs Çatlağı (Makat Çatlağı) Nedir?
Anüs çatlağı, anüs ve rektumun son kısmında bulunan kas tabakasının gerilerek yırtılması sonucu oluşan bir hastalıktır. Bu yırtık, küçük bir çatlaktan derin bir yarığa kadar değişebilir. Anüs çatlağı, genellikle dışkılama sırasında ağrı ve kanama ile kendini gösterir.
Anüs Çatlağının Nedenleri
Anüs çatlağının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, aşağıdaki faktörler bu hastalığın oluşmasına neden olabilir:
- Kabızlık
- İshal
- Fazla kilolu olmak
- Hamilelik
- Doğum yapmak
- İltihaplı bağırsak hastalığı (ülseratif kolit, Crohn hastalığı)
- Bazı ilaçlar (örneğin, steroidler)
Anüs Çatlağının Belirtileri
Anüs çatlağının en yaygın belirtileri şunlardır:
- Dışkılama sırasında keskin bir ağrı
- Dışkılama sonrasında da devam eden ağrı
- Dışkıda kan görülmesi
- Anüs bölgesinde kaşıntı veya yanma
Anüs Çatlağının Tanı ve Tedavisi
Anüs çatlağı genellikle muayene ile teşhis edilebilir. Doktor, anüs ve rektumu inceleyerek çatlağı görebilir. Bazı durumlarda, çatlağın derinliğini ve genişliğini değerlendirmek için ultrason veya endoskopi gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
Anüs çatlağının tedavisi, çatlağın boyutuna ve şiddetine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda, bitkisel tedaviler veya yaşam tarzı değişiklikleri ile çatlak kendiliğinden iyileşebilir. Ancak, orta veya şiddetli vakalarda, cerrahi müdahale gerekebilir.
Bitkisel Tedaviler
Anüs çatlağı için kullanılan bazı bitkisel tedaviler şunlardır:
- Zeytinyağı: Zeytinyağı, anüs bölgesini yumuşatmaya ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bir pamuk topunu zeytinyağına batırın ve anüs bölgesine uygulayın.
- Aloe vera: Aloe vera, anti-inflamatuar ve antibakteriyel özelliklere sahiptir. Aloe vera jeli, anüs bölgesini yatıştırmaya ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olabilir.
- Hindistan cevizi yağı: Hindistan cevizi yağı, antibakteriyel ve antifungal özelliklere sahiptir. Hindistan cevizi yağı, anüs bölgesini enfeksiyondan korumaya yardımcı olabilir.
- Papatya çayı: Papatya çayı, anti-inflamatuar ve yatıştırıcı özelliklere sahiptir. Papatya çayı, anüs bölgesindeki ağrı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Kekik yağı: Kekik yağı, anti-inflamatuar ve antibakteriyel özelliklere sahiptir. Kekik yağı, anüs bölgesindeki enfeksiyonu önlemeye yardımcı olabilir.
Bu bitkisel tedavileri denemeden önce doktorunuza danışmanız önemlidir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Anüs çatlağı riskini azaltmak veya mevcut çatlağı iyileştiren yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:
- Lifli gıdalardan zengin bir diyet yapın. Lif, bağırsak hareketlerini yumuşatmaya ve kabızlığı önlemeye yardımcı olur.
- Bol su için. Bol su içmek, bağırsak hareketlerini düzenli tutmaya yardımcı olur.
- Düzenli egzersiz yapın. Düzenli egzersiz, bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olur.
- Tuvalete çok uzun süre oturmayın. Tuvalete çok uzun süre oturmak, anüs bölgesinin gerilmesine ve çatlağa neden olabilir.
- Dışkılama sırasında ıkınmayın. Ikınmak, anüs bölgesinin gerilmesine ve çatlağa neden olabilir.
Cerrahi Tedavi
Orta veya şiddetli anüs çatlağı vakalarında, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahalenin amacı, anüs kaslarında bir kesi yaparak çatlağı kapatmaktır. Bu işlem, genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hastanın aynı gün taburcu olması mümkündür.
Anüs Çatlağı Komplikasyonları
Anüs çatlağı, aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:
- Anal fissür: Anüs çatlağının iyileşmemesi durumunda, çatlak daha da derinleşebilir ve anal fissüre dönüşebilir.
- Anal fistül: Anal fissürün iyileşmemesi durumunda, anüs ve rektum arasında bir kanal açılabilir. Bu kanala anal fistül denir.
- Anal abse: Anal fissür veya anal fistül, enfeksiyona