Kabızlık, bağırsak hareketlerinin yavaşlaması veya durması sonucu meydana gelen bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Kabızlık, dışkılama sıklığının haftada üçten az olması, dışkının sert olması veya dışkılamanın zor olması şeklinde tanımlanabilir.
Kabızlık, yetişkinlerin yaklaşık %15’ini etkileyen yaygın bir sorundur. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Kabızlık, her yaşta ortaya çıkabilir, ancak özellikle yaşlılarda daha yaygındır.
Kabızlığın nedenleri
Kabızlığın birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Yetersiz sıvı alımı
- Yetersiz lif alımı
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Bazı ilaçlar, örneğin ağrı kesiciler, antibiyotikler ve antidepresanlar
- Bazı sağlık sorunları, örneğin tiroid sorunları, kolon kanseri ve Parkinson hastalığı
Kabızlığın belirtileri
Kabızlığın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Haftada üçten az dışkılama
- Dışkının sert olması
- Dışkılamanın zor olması
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı
- Gaz
Kabızlığın tedavisi
Kabızlığın tedavisi, altta yatan nedene göre değişir.
Diyetle tedavi
Kabızlığın en yaygın tedavisi, diyete lif eklenmesidir. Lif, bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olur. Lif bakımından zengin besinler şunlardır:
- Meyveler: elma, armut, erik, kuru erik
- Sebzeler: ıspanak, lahana, havuç, brokoli
- Tam tahıllar: yulaf ezmesi, kinoa, bulgur
- Kuruyemişler ve tohumlar: badem, ceviz, keten tohumu
Bol sıvı tüketimi
Kabızlığı önlemek ve tedavi etmek için bol sıvı tüketmek de önemlidir. Su, meyve suları ve bitki çayları gibi sıvıların tüketimi bağırsak hareketlerini kolaylaştırır.
Düzenli egzersiz
Düzenli egzersiz yapmak da kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Egzersiz, bağırsak hareketlerini uyararak dışkının daha kolay atılmasını sağlar.
İlaç tedavisi
Diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri kabızlığı gidermezse, doktor ilaçlar önerebilir. Kabızlığa iyi gelen ilaçlar şunlardır:
- Laksatifler: Bağırsak hareketlerini uyararak dışkının daha kolay atılmasını sağlarlar.
- Müshil ilaçlar: Su tutarak dışkının yumuşamasını sağlarlar.
- Probiyotikler: Bağırsaktaki yararlı bakterilerin sayısını artırarak kabızlığı gidermeye yardımcı olurlar.
Doktora ne zaman gitmeli?
Kabızlık, genellikle evde tedavi edilebilen bir sorundur. Ancak, aşağıdaki durumlarda doktora gitmeniz önerilir:
- Kabızlık, iki haftadan uzun süredir devam ediyorsa
- Kabızlık ile birlikte kanlı dışkılama, karın ağrısı veya kilo kaybı gibi belirtiler varsa
- Kabızlık, hamilelik veya emzirme gibi özel bir dönemde meydana geliyorsa
Kabızlığa kesin çözüm var mı?
Kabızlığın kesin bir çözümü yoktur. Ancak, yukarıda belirtilen tedavilerle kabızlık kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi iyileştirilebilir.
Kabızlığı önlemek için neler yapabilirsiniz?
Kabızlığı önlemek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:
- Bol sıvı tüketin.
- Günde en az 25 gram lif alın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Günde en az 30 dakika ayakta durun veya yürüyün.
- Tuvalete gitmek için kendinizi zorlamayın.
- Kabızlığa neden olabilecek ilaçlar alıyorsanız, doktorunuzla konuşun.
Kabızlığa iyi gelen doğal yöntemler
Kabızlığı önlemek veya tedavi etmek için bazı doğal yöntemler de deneyebilirsiniz. Bu yöntemler şunlardır:
- Elma sirkesi: Bir bardak suya bir tatlı kaşığı elma sirkesi ekleyip karıştırın ve günde bir kez için.
- Kefir: Kefir, probiyotik bakımından zengin bir besindir. Probiyotikler, bağırsaktaki yararlı bakterilerin sayısını artırarak kabızlığı gidermeye yardımcı olur.
- Kuru erik: Kuru erik, lif bakımından zengin bir besindir