Kabızlık Nedir?
Kabızlık, dışkının sert ve kuru olması nedeniyle bağırsaklardan geçişinin zorlaşması ve sıklığının azalması durumudur. Normalde, sağlıklı bir insan günde 1-2 kez dışkılama yapar. Kabız olan kişilerde ise bu sıklık 3 günden az veya haftada 2-3 keze kadar düşebilir.
Kabızlık, yetişkinlerin yaklaşık %20’sini etkileyen yaygın bir sorundur. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Kabızlık, her yaştan insanı etkileyebilir, ancak yaşlandıkça daha yaygın hale gelir.
Kabızlığın Nedenleri
Kabızlığın birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Yetersiz lif alımı: Lif, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan geçişini kolaylaştırmasına yardımcı olur. Yeterince lif almazsanız, dışkınız sertleşebilir ve bağırsaklardan geçmesi zorlaşır.
- Yetersiz sıvı alımı: Su, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan geçişini kolaylaştırmasına da yardımcı olur. Yeterince su içmezseniz, dışkınız sertleşebilir ve bağırsaklardan geçmesi zorlaşır.
- Hareketsiz yaşam tarzı: Düzenli egzersiz yapmak, bağırsakların hareketini artırmaya yardımcı olur. Hareketsiz bir yaşam tarzınız varsa, kabız olma olasılığınız daha yüksektir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, örneğin antidepresanlar, ağrı kesiciler ve tansiyon ilaçları, kabızlığa neden olabilir.
- Bazı sağlık sorunları: Bazı sağlık sorunları, örneğin tiroid sorunları, Parkinson hastalığı ve multipl skleroz, kabızlığa neden olabilir.
Kabızlığın Belirtileri
Kabızlığın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Haftada 3 günden az dışkılama
- Dışkının sert ve kuru olması
- Dışkıyı çıkarmak için zorlanma
- Dışkılama sırasında ağrı veya kramp
- Karın şişliği veya şişkinliği
Kabızlığın Tedavisi
Kabızlığın tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak değişir.
Lif ve sıvı alımının artırılması: Kabızlık tedavisinin ilk adımı, lif ve sıvı alımınızı artırmaktır. Günde en az 25-30 gram lif almanız önerilir. Lifli gıdalar arasında meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar ve baklagiller bulunur. Günde en az 2 litre su içmeniz de önemlidir.
Egzersiz yapmak: Düzenli egzersiz yapmak, bağırsakların hareketini artırmaya yardımcı olur. Günde en az 30 dakika orta düzeyde egzersiz yapmanız önerilir.
Laksatifler: Lif ve sıvı alımınızı artırmanıza ve egzersiz yapmanıza rağmen kabızlığınız geçmiyorsa, laksatifler kullanabilirsiniz. Laksatifler, dışkının yumuşamasına ve bağırsaklardan geçişini kolaylaştırmasına yardımcı olur. Laksatifleri kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Diğer tedaviler: Bazı durumlarda, kabızlığın tedavisi için diğer tedavilere ihtiyaç duyulabilir. Bu tedaviler arasında, bağırsakların hareketini uyaran ilaçlar, bağırsaktaki sıvı miktarını artıran ilaçlar ve bağırsaktaki bakteri dengesini sağlayan ilaçlar yer alır.
Kabızlığın Önlenmesi
Kabızlığı önlemek için şunları yapabilirsiniz:
- Lifli gıdalar ve bol su tüketin.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Tuvaleti hissettiğinizde hemen gidin.
- Kafein ve alkol tüketiminizi sınırlayın.
Kabızlıkla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kabızlığınız 2 haftadan uzun sürerse, bir doktora görünmelisiniz.
- Kabızlığınız nedeniyle, dışkıyı çıkarmak için çok zorlanmanız veya ağrı duymanız durumunda, bir doktora görünmelisiniz.
- Kabızlığınız nedeniyle, karın şişliği veya şişkinliği yaşıyorsanız, bir doktora görünmelisiniz.
Kabızlık için Doğal Yöntemler
Kabızlığı önlemek veya tedavi etmek için kullanılabilecek bazı doğal yöntemler şunlardır:
- Sabahları aç karnına bir bardak ılık su içmek: Ilık su, bağırsakların hareketini uyarmaya yardımcı olur.
- Kayısı, erik, incir gibi meyveleri tüketmek: