9. Sınıf Fizik 1. Ünite Özeti
Fiziksel Nicelikler
Fiziksel nicelikler, fizik biliminin incelediği ve ölçebileceği büyüklüklerdir. Fiziksel nicelikler, temel büyüklükler ve türetilmiş büyüklükler olmak üzere iki gruba ayrılır.
Temel Büyüklükler
Başka bir büyüklüğe ihtiyaç duyulmadan ifade edilebilen büyüklüklere temel büyüklükler denir. Fizikte 7 temel büyüklük vardır:
- Kütle: Bir cismin sahip olduğu madde miktarıdır.
- Uzunluk: Bir cismin bir ucundan diğer ucuna olan uzaklıktır.
- Zaman: Bir olayın başlangıcından sonuna kadar geçen süredir.
- Isı: Bir cismin sahip olduğu enerji miktarıdır.
- Akım şiddeti: Bir iletkenden birim zamanda geçen elektrik yük miktarıdır.
- Işık şiddeti: Bir ışık kaynağından birim zamanda yayılan ışık enerji miktarıdır.
- Madde miktarı: Bir maddenin sahip olduğu atom sayısıdır.
Türetilmiş Büyüklükler
Temel büyüklüklerden yararlanılarak elde edilen büyüklüklere türetilmiş büyüklükler denir. Örneğin, hız, ivme, yer değiştirme, kuvvet, iş, enerji, momentum, açısal hız, açısal ivme gibi büyüklükler türetilmiş büyüklüklerdir.
Hız
Bir cismin birim zamanda aldığı yoldur. Hız, v harfi ile gösterilir. Hız, v = d/t formülüyle hesaplanır.
**D yer değiştirmedir.
**T zamandır.
Ivme
Bir cismin hızının birim zamandaki değişimidir. İvme, a harfi ile gösterilir. İvme, a = v’ – v/t formülüyle hesaplanır.
**v’ son hızdır.
**v başlangıç hızıdır.
**t zamandır.
Yer Değiştirme
Bir cismin başlangıç konumundan son konumuna olan uzaklıktır. Yer değiştirme, s harfi ile gösterilir. Yer değiştirme, s = x2 – x1 formülüyle hesaplanır.
**x2 son konumdur.
**x1 başlangıç konumudur.
Kuvvet
Bir cismin hareketini değiştiren etkiye kuvvet denir. Kuvvet, F harfi ile gösterilir. Kuvvet, F = m * a formülüyle hesaplanır.
**m kütledir.
**a ivmedir.
İş
Bir kuvvetin bir cisme uyguladığı yol boyunca yaptığı etkiye iş denir. İş, W harfi ile gösterilir. İş, W = F * d formülüyle hesaplanır.
**F kuvvettir.
**d yoldur.
Enerji
Bir cismin hareket halindeyken sahip olduğu veya başka bir cismi hareket ettirmek için kullanabileceği kapasiteye enerji denir. Enerji, E harfi ile gösterilir. Enerji, E = W/t formülüyle hesaplanır.
**W iştir.
**t zamandır.
Momentum
Bir cismin kütlesinin hızına çarpımına momentum denir. Momentum, p harfi ile gösterilir. Momentum, p = m * v formülüyle hesaplanır.
**m kütledir.
**v hızdır.
Açısal Hız
Bir cismin dönme hareketindeki açısal değişme hızına açısal hız denir. Açısal hız, ω harfi ile gösterilir. Açısal hız, ω = θ/t formülüyle hesaplanır.
**θ açıdır.
**t zamandır.
Açısal İvme
Bir cismin dönme hareketindeki açısal değişme hızındaki değişime açısal ivme denir. Açısal ivme, α harfi ile gösterilir. Açısal ivme, α = ω’ – ω/t formülüyle hesaplanır.
**ω’ son açısal hızdır.
**ω başlangıç açısal hızıdır.
**t zamandır.
Fizik Bilimine Giriş
Fizik, madde ve enerjinin yapısını, özelliklerini ve etkileşimlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Fizik, doğa bilimlerinin temel bilimlerinden biridir.
Fizik, iki temel kavram üzerine kuruludur:
- Madde: Fizikte madde, uzayda yer kaplayan ve