9. Sınıf Kimya 1. Ünite: Kimya Bilimi
1.1.1. Simyadan Kimyaya
Kimya, maddeyi ve maddeyi oluşturan unsurları, elementleri, bileşikleri, bu maddelerin özelliklerini ve birbirleriyle etkileşimlerini inceleyen bir bilim dalıdır.
Kimya biliminin temelleri, eski Mısır, Mezopotamya ve Çin medeniyetlerinde atılmıştır. Bu medeniyetlerde, metallerin işlenmesi, cam ve seramik yapımı, boya ve ilaç üretimi gibi kimyasal süreçler kullanılmıştır.
Ortaçağda, simyacılar, metalleri altına dönüştürmek için çalışmalar yapmışlardır. Simyacılar, kimyasal maddelerin özelliklerini ve birbirleriyle etkileşimlerini inceleyerek, kimya biliminin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.
- yüzyılda, İngiliz bilim insanı Robert Boyle, maddenin en küçük yapı taşlarının atomlar olduğunu öne sürmüştür. Boyle’un atom teorisi, kimya biliminin gelişmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur.
- yüzyılda, Fransız bilim insanları Antoine Lavoisier ve Joseph Priestley, kimya alanında önemli çalışmalar yapmışlardır. Lavoisier, kütlenin korunumu kanununu keşfetmiş, Priestley ise oksijen gazını keşfetmiştir.
- yüzyılda, kimya bilimi hızlı bir gelişme göstermiştir. Bu dönemde, Dalton atom teorisi, molekül kavramı, kimyasal bağ teorileri gibi önemli kavramlar geliştirilmiştir. Ayrıca, yeni elementler keşfedilmiş ve kimyasal tepkimelerin mekanizması hakkında bilgiler edinilmiştir.
- yüzyılda, kimya bilimi, kuantum mekaniği, termodinamik, kinetik gibi fizik biliminin dallarından yararlanarak, daha da gelişmiştir. Bu dönemde, yeni kimyasal maddeler ve bileşikler sentezlenmiş, yeni kimyasal yöntemler geliştirilmiştir.
1.1.2. Kimya Disiplinleri ve Kimyacıların Çalışma Alanları
Kimya, geniş bir alanı kapsayan bir bilim dalıdır. Kimya disiplinleri, kimya biliminin farklı alanlarını inceleyen alt dallar olarak tanımlanabilir.
Kimya disiplinleri, aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Ana kimya: Maddenin yapısını, özelliklerini ve birbirleriyle etkileşimlerini inceleyen kimya dalıdır.
- Uygulamalı kimya: Ana kimyadan elde edilen bilgilerin, günlük hayatta ve endüstride kullanılmasıyla ilgili olan kimya dalıdır.
- Çevre kimyası: Çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile ilgili olan kimya dalıdır.
- Tıbbi kimya: İnsan sağlığı ve hastalıkları ile ilgili olan kimya dalıdır.
- Farmakoloji: İlaçların keşfi, geliştirilmesi ve kullanımı ile ilgili olan kimya dalıdır.
- Gıda kimyası: Gıdaların yapısını, özelliklerini ve üretimini inceleyen kimya dalıdır.
- Malzeme bilimi: Yeni malzemelerin geliştirilmesi ve özelliklerinin incelenmesi ile ilgili olan kimya dalıdır.
Kimyacılar, kimya biliminin farklı alanlarında çalışabilirler. Kimyacıların çalışma alanları, aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Araştırma: Kimya biliminin temellerini ve yeni uygulama alanlarını araştıran kimyagerler, üniversitelerde, araştırma kurumlarında ve özel sektörde çalışabilirler.
- Eğitim: Kimya bilimini öğrencilere öğreten kimyagerler, üniversitelerde, liselerde ve özel kurslarda çalışabilirler.
- Endüstri: Kimyasal maddelerin ve ürünlerin üretimi, geliştirilmesi ve kontrolü ile ilgili olan kimyagerler, endüstri kuruluşlarında çalışabilirler.
- Çevre: Çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi ile ilgili olan kimyagerler, kamu kurumlarında, sivil toplum kuruluşlarında ve özel sektörde çalışabilirler.
1.1.3. Kimyasal Maddeler ve Bileşikler
Madde:
Madde, uzayda belirli bir yer kaplayan ve kütlesi olan her şeydir. Maddenin temel özellikleri, şunlardır:
- Kütle: Maddenin miktarını ifade eder.
- Hacim: Maddenin kapladığı alanı ifade eder.
- Yoğunluk: Maddenin birim hacmindeki kütlesini ifade eder.
- Enerji: Maddenin hareketini ve kimyasal özelliklerini ifade eder.
Element:
Element, atomları aynı olan ve kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrılamayan maddedir. Elementler, periyodik tabloda yer alır.
Bileşik:
Bileşik, farklı elementlerin atomlarının kimyasal