Keçe Yapımı
Keçe, hayvansal liflerden, genellikle yünden yapılan, ısı, nem ve basınç altında, sabun, yağ, asit vb. yardımıyla birbirlerine kenetlenmelerini sağlayarak oluşturulan bir doku türüdür. Keçe, geçmişi milattan önce 5000’lere dayanan eski bir el sanatıdır. Anadolu’da da çok eski çağlardan beri keçecilik yapılmaktadır.
Keçe, dayanıklı ve su geçirmez yapısıyla çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Günümüzde keçe, giyim, ayakkabı, ev tekstili, oyuncak, süs eşyası gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
Keçe Çeşitleri
Keçe, yapılış şekline göre iki ana gruba ayrılır:
- Islak keçe: Yünü ıslatarak, sabunlayarak ve elle yoğurma yoluyla yapılan keçedir.
[Image of Islak keçe yapımı] - Kuru keçe: Yünü kuru halde, iğneleme yoluyla yapılan keçedir.
[Image of Kuru keçe yapımı]
Islak Keçe Yapımı
Islak keçe yapımı, geleneksel keçe yapımı yöntemidir. Bu yöntemde, yün önce ıslatılır ve ardından sabunlanır. Sabunlanan yün, elle yoğrularak birbirine yapıştırılır. Yoğrulan yün, bir kalıp içine alınarak preslenir. Presleme işleminin ardından keçe kurumaya bırakılır.
Islak keçe yapımında kullanılan malzemeler şunlardır:
- Yün: Keçe yapımında genellikle koyun yünü kullanılır. Ancak, keçi yünü, deve yünü gibi diğer hayvan yünlerinden de keçe yapılabilir.
- Sabun: Sabun, yünlerin birbirine yapışmalarını sağlar.
- Su: Keçe, suyla ıslatılarak yapılır.
- Pres: Keçenin kuruması için pres kullanılır.
Islak Keçe Yapımı Aşamaları
Islak keçe yapımı, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Yün temizleme: Keçe yapımında kullanılacak yün, temizlenmelidir. Yün, toz, pislik ve yabancı maddelerden arındırılmalıdır.
- Yün ıslatma: Temizlenen yün, suyla ıslatılır. Yün, tamamen ıslanacak şekilde suyla doldurulmalıdır.
- Yün sabunlama: Islatılan yün, sabunla köpürtülür. Sabunlanan yün, homojen bir şekilde karıştırılmalıdır.
- Yün yoğurma: Sabunlanan yün, elle yoğrularak birbirine yapıştırılır. Yoğrulan yün, yumuşak ve esnek bir kıvam alana kadar yoğrulmalıdır.
- Keçe kalıba alma: Yoğrulan yün, bir kalıp içine alınır. Kalıp, keçenin şeklini verecektir.
- Keçe presleme: Kalıp içindeki keçe, preslenir. Presleme işlemi, keçenin sıkılaşmasını ve kurumasını sağlar.
- Keçe kurutma: Preslenen keçe, kurumaya bırakılır. Keçe, tamamen kuruduktan sonra kullanıma hazırdır.
Kuru Keçe Yapımı
Kuru keçe yapımı, ıslak keçe yapımına göre daha yeni bir yöntemdir. Bu yöntemde, yün iplikleri iğnelerle birbirine tutturulur. İğneleme işlemi, keçenin sıkılaşmasını ve dayanıklılığını sağlar.
Kuru keçe yapımında kullanılan malzemeler şunlardır:
- Yün ipliği: Keçe yapımında genellikle koyun yünü ipliği kullanılır. Ancak, diğer hayvan yünlerinden veya sentetik ipliklerden de keçe yapılabilir.
- Keçe iğnesi: Keçe iğnesi, yün ipliklerini birbirine tutturmak için kullanılır.
Kuru Keçe Yapımı Aşamaları
Kuru keçe yapımı, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Keçe kalıbı hazırlama: Keçenin şeklini verecek bir kalıp hazırlanır. Kalıp, keçenin kalınlığına göre seçilmelidir.
- Keçe ipliklerini hazırlama: Keçe iplikleri, kalıbın boyutuna göre kesilir. İplikler, birbirine paralel olacak şekilde yerleştirilir.
- İğneleme: Keçe iplikleri, keçe iğnesi ile birbirine tutturulur. İğneleme işlemi, keçenin kalınlığına ve sıkılığına göre yapılır.
- Keçe kurutma: İğnelenen keçe, kurumaya bırakılır.