Acımak Romanının Özeti
Reşat Nuri Güntekin tarafından 1928 yılında kaleme alınan Acımak, Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir. Roman, çocukluğunda gördüğü kötü muameleler nedeniyle acıma duygusundan yoksun bir öğretmenin, babasının vefatından sonra onun günlüğünü okuyarak babası ve hayatı hakkındaki gerçekleri öğrenmesini konu alır.
Romanın kahramanı Zehra, İstanbul’un varlıklı bir ailesinde dünyaya gelir. Ancak babasının işsiz kalmasıyla birlikte ailenin maddi durumu bozulur. Zehra’nın annesi ve anneannesi, babasından nefret etmeye başlar ve onu sürekli aşağılar. Zehra da bu olumsuz ortamda büyüyerek acıma duygusunu yitirir.
Zehra, öğretmen okulunu bitirdikten sonra Anadolu’da bir köy okulunda öğretmen olarak göreve başlar. Görevine bağlı, idealist ve çalışkan bir öğretmen olan Zehra, öğrencilerine karşı da acımasız ve katı bir tavır sergiler. Ona göre, zaafa, düşkünlüğe ve çirkinliğe tahammül yoktur.
Bir gün Zehra’nın babası vefat eder. Babasının cenazesine katılmak için İstanbul’a giden Zehra, babasının günlüğünü bulur. Günlükte babasının, annesi ve anneannesi tarafından nasıl aşağılandığını ve ezildiğini öğrenir. Babasının aslında iyi bir insan olduğunu ve ailesinin ona haksızlık ettiğini anlar.
Babasının günlüğünü okuması, Zehra’nın hayatında bir dönüm noktası olur. Acıma duygusunu yeniden kazanmaya başlar. Öğrencilerine karşı daha anlayışlı ve şefkatli olur. Hatta köydeki yoksulların ve kimsesizlerin yardımına koşar.
Zehra’nın değişimi, köyde yaşayanların da dikkatini çeker. Köylüler, Zehra’yı artık “acıyan öğretmen” olarak görmeye başlarlar.
Romanın sonunda Zehra, öğretmenlikten ayrılarak İstanbul’a döner. Babasının günlüğünde yazdığı gibi, onun gibi mazlum insanların yardımına koşmak için bir dernek kurar.
Romanın Temaları
Acımak romanı, acıma duygusu, aile içi ilişkiler, toplumsal değişim ve eğitim gibi temaları işliyor.
Acıma duygusu romanın en önemli temalarından biridir. Zehra, çocukluğunda gördüğü kötü muameleler nedeniyle acıma duygusundan yoksun bir şekilde büyür. Ancak babasının günlüğünü okuması, onun acıma duygusunu yeniden kazanmasına neden olur.
Aile içi ilişkiler romanın diğer önemli bir temasıdır. Zehra’nın ailesi, onun acıma duygusunu yitirmesinde önemli bir rol oynar. Babası, annesi ve anneannesi tarafından sürekli aşağılanan ve ezilen Zehra, bu olumsuz ortamda büyüyerek acıma duygusunu yitirir.
Toplumsal değişim romanın bir başka temasıdır. Zehra, Anadolu’da bir köy okulunda öğretmen olarak görev yaptığı sırada, köydeki toplumsal değişimin de bir tanığı olur. Köyde yaşayan insanlar, eğitimle birlikte yeni bir hayata kavuşmaya başlarlar.
Eğitim romanın son temasıdır. Zehra, öğretmen olarak görev yaptığı süre boyunca, eğitimin toplumu dönüştürmede önemli bir rol oynadığını görür. Eğitimle birlikte, köyde yaşayan insanlar daha bilinçli ve duyarlı hale gelirler.
Romanın Değerlendirmesi
Acımak, Türk edebiyatının en önemli eserlerinden biridir. Roman, güçlü karakterleri, sürükleyici olay örgüsü ve etkileyici anlatımıyla okuyucuyu etkisi altına alıyor.
Roman, acıma duygusu gibi önemli bir temayı işlemesiyle öne çıkıyor. Zehra karakteri, acıma duygusunun önemini gözler önüne seriyor. Roman, okuyucuya, acıma duygusunun insan ilişkilerinde ve toplumda ne kadar önemli olduğunu hatırlatıyor.
Romanın bir diğer önemli özelliği, toplumsal değişimi yansıtmasıdır. Zehra karakteri, köydeki toplumsal değişimin bir tanığı olarak, eğitimin toplumu dönüştürmede önemli bir rol oynadığını gösteriyor.
Acımak, Türk edebiyatının klasikleri arasında yer alan ve günümüzde de okunmaya devam eden önemli bir eserdir.