Yurt Dışı Çıkış Yasağı Nedir?
Yurt dışına çıkış yasağı, kişinin ülkeyi terk etmesini engelleyen bir adli kontrol tedbiridir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 109. maddesinde düzenlenmiştir.
Yurt dışına çıkış yasağı, kişinin ülkeyi terk etmesi halinde ceza davasının amacına ulaşmasının tehlikeye girebileceği durumlarda uygulanır. Bu durumlar, kişinin kaçma ihtimali, delil karartma ihtimali veya suçun işlenmesini devam ettirme ihtimalidir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının Uygulanması
Yurt dışına çıkış yasağı, soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısının talebi üzerine Sulh Ceza Hakimi tarafından veya kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından verilir.
Yurt dışına çıkış yasağı kararı, kişiye tebliğ edilir. Kişi, bu karara karşı itiraz edebilir. İtiraz, sulh ceza hakimi veya mahkeme tarafından incelenir ve karar verilir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının Süresi
Yurt dışına çıkış yasağı kararı, soruşturma veya kovuşturma süresi boyunca geçerlidir. Ancak, bu süre en fazla bir yıl olarak belirlenebilir.
Süre sonunda, yurt dışına çıkış yasağı kararının devamına veya kaldırılmasına karar verilir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının Kaldırılması
Yurt dışına çıkış yasağı kararı, aşağıdaki durumlarda kaldırılabilir:
- Kişi hakkındaki soruşturma veya kovuşturma tamamlanır.
- Kişi hakkında beraat veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir.
- Kişi hakkında tutuklama kararı verilir.
- Kişi hakkında yurt dışına çıkış yasağı kararının kaldırılmasını talep eder ve bu talep yerinde görülür.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının İhlali
Yurt dışına çıkış yasağı kararının ihlali halinde, kişi hakkında adli para cezası veya hapis cezasına hükmedilebilir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının Hukuki Dayanağı
Yurt dışına çıkış yasağı, Anayasa’nın 13. maddesinde düzenlenen temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına ilişkin hükümlere dayanmaktadır.
Anayasa’nın 13. maddesine göre, temel hak ve hürriyetler, ancak Anayasa’nın 20. maddesinde belirtilen haklı sebepler ve kanunla sınırlanabilir.
Yurt dışına çıkış yasağı, suç işlenmesini önlemek ve ceza davasının amacına ulaşılmasını sağlamak amacıyla konulan bir sınırlamadır. Bu nedenle, Anayasa’nın 13. maddesine uygun olarak kabul edilebilir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının Uygulamaya Etkileri
Yurt dışına çıkış yasağı, kişinin ülkeyi terk etmesini engellediği için, kişinin özel ve mesleki hayatını olumsuz etkileyebilir.
Kişi, yurt dışına çıkış yasağı nedeniyle, yurt dışındaki eğitim, iş veya ailevi nedenlerle seyahat edememe gibi sorunlarla karşılaşabilir.
Bu nedenle, yurt dışına çıkış yasağı kararının verilmesinde, kişi üzerindeki etkilerinin de dikkate alınması gerekir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağının Karşısında Başvurulabilecek Hukuki Yollar
Yurt dışına çıkış yasağı kararı, kişiye tebliğ edilir. Kişi, bu karara karşı itiraz edebilir.
İtiraz, sulh ceza hakimi veya mahkeme tarafından incelenir ve karar verilir.
Kişi, yurt dışına çıkış yasağı kararının kaldırılması için, idari başvuru da yapabilir. Bu başvuru, İçişleri Bakanlığı’na yapılır.
İçişleri Bakanlığı, başvuruyu inceleyerek, yurt dışına çıkış yasağı kararının kaldırılmasına veya devamına karar verir.
Kişi, yurt dışına çıkış yasağı kararının hukuka aykırı olduğunu iddia ederek, idari yargıda dava açabilir. Bu dava, Danıştay’da görülür.
Danıştay, davanın kabulü halinde, yurt dışına çıkış yasağı kararını iptal eder.
Sonuç
Yurt dışına çıkış yasağı, kişinin ülkeyi terk etmesini engelleyen bir adli kontrol tedbiridir. Bu tedbir, suç işlenmesini önlemek ve ceza davasının amacına ulaşılmasını sağlamak amacıyla uygulanır.
Yurt dışına çıkış yasağı kararının verilmesinde, kişinin özel ve mesleki hayatını olumsuz etkileyebilecek etkilerinin de dikkate alınması gerekir.
Kişi, yurt dışına çıkış yasağı kararına karşı itiraz edebilir veya idari başvuruda bulunabilir. Ayrıca, yurt dışına çıkış yasağı