Sarıkamış Harekatı, I. Dünya Savaşı sırasında, 22 Aralık 1914 ve 6 Ocak 1915 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış ve çevresinde (Oltu, Narman, Penek, Horasan, Bardız, Mecingirt, Karaurgan, Divik) gerçekleşen muharebeler olup Osmanlı İmparatorluğu’nun askerî taktik hatalarıyla başarısızlıkla sonuçlanan bir askerî girişimdir.
Harekatın Amacı
Sarıkamış Harekatı’nın amacı, Kafkas Cephesi’nde Rus kuvvetlerini püskürtmek ve Kars, Ardahan ve Batum’u geri almaktı. Bu sayede Rusya’nın güneydoğu sınırlarını tehdit etmek ve savaşın seyrini Osmanlı İmparatorluğu’nun lehine çevirmek hedefleniyordu.
Harekatın Planı
Harekatın planı, Osmanlı Ordusu’nun üç koldan hareket ederek Sarıkamış’ı kuşatmasını ve ardından Kars’a ilerlemesini öngörüyordu. Birinci kol, Erzurum’dan hareket edecek ve Oltu’yu ele geçirecekti. İkinci kol, Erzincan’dan hareket edecek ve Narman’ı ele geçirecekti. Üçüncü kol, Sivas’tan hareket edecek ve Karaurgan’ı ele geçirecekti. Bu kolların birleşmesiyle Sarıkamış kuşatılacak ve ardından Kars ele geçirilecekti.
Harekatın Başlangıcı
Harekat, 22 Aralık 1914’te başladı. Birinci kol, Oltu’yu ele geçirdi. İkinci kol, Narman’ı ele geçirdi. Üçüncü kol ise Karaurgan’ı ele geçirmeyi başaramadı.
Allahuekber Dağları’nda Zorlu Yürüyüş
Allahuekber Dağları, Sarıkamış’a giden yolun üzerinde bulunan ve 3 bin metreyi aşan yükseklikte bir dağ silsilesidir. Osmanlı Ordusu’nun üçüncü kolu, bu dağları geçmek zorundaydı. Ancak, kolun mevcudu yeterli değildi ve kış şartları çok ağırdı. Sonuç olarak, kol dağları geçemedi ve büyük kayıplar verdi.
Sarıkamış’ın Kuşatılması
Birinci ve ikinci kol, Allahuekber Dağları’nı aşarak Sarıkamış’ı kuşattı. Ancak, kuşatmanın sürdürülmesi için gerekli erzak ve mühimmat yoktu. Ayrıca, Ruslar kuşatmayı kırmak için karşı saldırıya geçti.
Sarıkamış’ın Kurtarılması
Rusların karşı saldırısı başarılı oldu ve Sarıkamış kuşatması kaldırıldı. Osmanlı Ordusu, ağır kayıplar vererek geri çekildi.
Harekatın Sonuçları
Sarıkamış Harekatı, Osmanlı İmparatorluğu’nun en büyük askeri felaketlerinden biri olarak tarihe geçti. Harekatta 78 bin Osmanlı askeri şehit oldu. Bu kayıplar, Osmanlı Ordusu’nun Kafkas Cephesi’ndeki gücünü büyük ölçüde azalttı. Ayrıca, harekatın başarısızlığı, Rusya’nın Kafkas Cephesi’nde üstünlük sağlamasına ve Osmanlı İmparatorluğu’nun geri çekilmesine yol açtı.
Harekatın Nedenleri
Sarıkamış Harekatı’nın başarısızlığının birçok nedeni vardır. Bu nedenlerden bazıları şunlardır:
- Harekat planı, yetersiz bir şekilde hazırlanmıştı.
- Harekat, kış şartlarının en ağır olduğu bir dönemde gerçekleştirildi.
- Osmanlı Ordusu’nun mevcudu, harekat için yeterli değildi.
- Ruslar, Sarıkamış’ı savunmak için hazırlıklıydı.
Harekatın Sonuçları
Sarıkamış Harekatı’nın sonuçları, Osmanlı İmparatorluğu ve dünya tarihi açısından oldukça önemlidir. Harekatın başarısızlığı, Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı’ndaki kaderini olumsuz yönde etkiledi. Ayrıca, harekat, Türkiye’nin Kafkasya politikasında önemli bir dönüm noktası oldu.
Harekatın Türk Milleti İçin Anlamı
Sarıkamış Harekatı, Türk milleti için büyük bir acı ve üzüntü kaynağı olmuştur. Harekatta şehit olan askerler, Türk milletinin unutulmaz kahramanlarıdır. Harekat, Türk milletinin bağımsızlığı ve vatanseverliği için verdiği mücadelenin en önemli örneklerinden biridir.