Gönül Hanım, Ahmet Hikmet Müftüoğlu tarafından 1922 yılında yazılan ve Türk edebiyatında milliyetçilik akımının etkisiyle yazılan ilk romanlardan biridir. Roman, I. Dünya Savaşı’nda Kafkas cephesinde Ruslara esir düşen Türk subayı Mehmet Tolun ile Tatar kızı Gönül arasındaki aşk hikâyesini ve Mehmet Tolun ve Türkçü bir Macar’ın kamptan kaçıp Gönül ve abisi Bahadır ile Orhun Abideleri’ni ziyaret edip yurda dönüş maceralarını anlatır.
Romanın Konusu
Roman, 1917 yılında Kafkas cephesinde Ruslara esir düşen Mehmet Tolun’un hikayesiyle başlar. Mehmet Tolun, Kafkas cephesinde bir çatışma sırasında yaralanır ve Ruslara esir düşer. Esir kampına götürülen Mehmet Tolun, burada diğer esirlerle birlikte zorlu bir hayata mahkum olur.
Mehmet Tolun, esir kampında kaldığı süre içinde Gönül Hanım’la tanışır. Gönül Hanım, Sibirya Tatarları’ndan zengin bir ailenin kızıdır. Paris’te bir edebiyat fakültesinde eğitim almış ve hasta bakıcı diplomasına sahiptir. Gönül Hanım, Mehmet Tolun’un yaralı olduğunu duyunca ona yardım etmek için esir kampına gider.
Mehmet Tolun ve Gönül Hanım, kısa sürede birbirlerine âşık olurlar. Ancak, esir kampında aşk yaşamak oldukça zordur. İki aşık, kamptan kaçmak için bir plan yaparlar.
Mehmet Tolun, kamptan kaçmak için Macar Kont Bela Zichy’nin yardımını alır. Kont Zichy, Türkçü bir Macar subayıdır ve Türklerin Atayurtları’na olan ilgisini ve özlemini paylaşır.
Mehmet Tolun, Gönül Hanım, Kont Zichy ve Gönül Hanım’ın abisi Bahadır Kaplanov, bir gece gizlice kamptan kaçarlar. Dört arkadaş, zorlu bir yolculuktan sonra Orhun Abideleri’ne ulaşırlar.
Orhun Abideleri’ni ziyaret eden dört arkadaş, Türklerin köklü bir medeniyete sahip olduklarını görmenin heyecanını yaşarlar. Bu ziyaret, Mehmet Tolun ve Gönül Hanım’ın aşkını daha da güçlendirir.
Dört arkadaş, Orhun Abideleri’ni ziyaret ettikten sonra yurda dönmek için yola koyulurlar. Yolculukları sırasında birçok zorluklarla karşılaşırlar. Ancak, dört arkadaş, birbirlerine olan sevgi ve bağlılıklarıyla bu zorlukların üstesinden gelirler.
Romanın Ana Temaları
Gönül Hanım romanında, milliyetçilik akımının etkisiyle Türklerin Atayurtları’na olan ilgi ve özlemi anlatılmaktadır. Romanda, Türklerin köklü bir medeniyete sahip oldukları ve bu medeniyete sahip çıkmaları gerektiği fikri vurgulanmaktadır.
Romanda, aşk da önemli bir tema olarak ele alınmıştır. Mehmet Tolun ve Gönül Hanım’ın aşkı, zorlu koşullara rağmen ayakta kalabilen ve her geçen gün daha da güçlenen bir aşktır.
Romanda, dostluk da önemli bir tema olarak işlenmiştir. Mehmet Tolun, Gönül Hanım, Kont Zichy ve Bahadır Kaplanov, zorlu yolculuklarında birbirlerine destek olan ve birbirlerine güvenen dostlardır.
Romanın Değerlendirmesi
Gönül Hanım romanı, Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Roman, milliyetçilik akımının etkisiyle yazılmış ilk romanlardan biridir ve Türklerin Atayurtları’na olan ilgi ve özlemini anlatan ilk romandır. Roman, aşk ve dostluk gibi evrensel temaları da işlemektedir.
Romanın dil ve üslubu oldukça sade ve anlaşılırdır. Roman, okuyucuları Orta Asya’nın eşsiz güzelliklerine ve Türklerin zengin tarihine götürür.
Gönül Hanım romanı, Türk edebiyatında milliyetçilik akımının etkisiyle yazılmış önemli bir romandır. Roman, Türklerin Atayurtları’na olan ilgi ve özlemini anlatan ilk romandır ve aşk ve dostluk gibi evrensel temaları da işlemektedir.