Tarih 11. Sınıf 3. Ünite: Osmanlı Topraklarını Paylaşma Mücadelesi ve Kırım Savaşı
Osmanlı Topraklarını Paylaşma Mücadelesi
- yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı Devleti, askeri, siyasi ve ekonomik alanda yaşadığı gerileme nedeniyle Avrupa devletleri tarafından tehdit edilmeye başlanmıştır. Bu devletler, Osmanlı Devleti’nin topraklarını paylaşmak için aralarında gizli anlaşmalar yapmaya başlamışlardır.
Bu anlaşmalardan ilki, 1772 yılında Rusya ve Avusturya arasında imzalanan Küçük Kaynarca Antlaşması’dır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Kırım’ın bağımsızlığını tanımak zorunda kalmıştır.
İkinci anlaşma, 1792 yılında Rusya ve Prusya arasında imzalanan Yalta Antlaşması’dır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Polonya’nın üçe bölünmesine onay vermiştir.
Üçüncü anlaşma, 1795 yılında Avusturya, Prusya ve Rusya arasında imzalanan Tilsit Antlaşması’dır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Polonya’nın tamamen ortadan kaldırılmasını kabul etmiştir.
Bu anlaşmalar, Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki gücünü azaltmış ve topraklarının paylaşılması için Avrupa devletleri arasında bir yarış başlatmıştır.
Kırım Savaşı (1853-1856)
Osmanlı Devleti’nin topraklarını paylaşmak isteyen Avrupa devletleri arasında birbirleriyle savaşmaları kaçınılmaz olmuştur. Bu savaşlardan ilki, Kırım Savaşı’dır.
Kırım Savaşı, Osmanlı Devleti’nin, Rusya’nın Doğu Akdeniz’deki egemenliğini engellemek amacıyla başlattığı bir savaştır. Savaş, 1853 yılında Rusya’nın Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmesiyle başlamıştır.
Savaşa Osmanlı Devleti’nin yanında Fransa, İngiltere ve Sardunya Krallığı katılmıştır. Rusya’ya karşı savaşan bu devletler, Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü korumak için savaştıklarını belirtmişlerdir.
Savaş, 1856 yılında imzalanan Paris Antlaşması ile sona ermiştir. Bu antlaşma ile Rusya, Kırım’ın bağımsızlığını tanımış ve Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü kabul etmiştir.
Kırım Savaşı, Osmanlı Devleti’nin topraklarını paylaşmak isteyen Avrupa devletleri arasındaki mücadelenin en önemli savaşlarından biridir. Savaş, Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki gücünü önemli ölçüde azaltmış ve devleti, çöküş sürecine sokmuştur.
Kırım Savaşı’nın Sonuçları
Kırım Savaşı’nın sonuçları, Osmanlı Devleti ve Avrupa devletleri için şu şekilde sıralanabilir:
- Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü korunmuş, ancak devlet, Avrupa’daki gücünü önemli ölçüde kaybetmiştir.
- Rusya, Kırım’ın bağımsızlığını tanımış ve Karadeniz’de önemli bir güç haline gelmiştir.
- Fransa ve İngiltere, Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü korumak için savaştıklarını göstermiş, ancak bu durum, iki devletin Osmanlı Devleti üzerinde nüfuz kurmasını sağlamıştır.
- Kırım Savaşı, Avrupa’da yeni bir denge döneminin başlangıcı olmuştur.
Kırım Savaşı’nın Osmanlı Devleti İçin Sonuçları
Kırım Savaşı, Osmanlı Devleti için şu sonuçları doğurmuştur:
- Devletin toprak bütünlüğü korunmuş, ancak devlet, Avrupa’daki gücünü önemli ölçüde kaybetmiştir.
- Savaş, devleti ekonomik açıdan zor duruma düşürmüştür.
- Savaş, devleti siyasi ve askeri açıdan zayıflatmıştır.
- Savaş, devleti, çöküş sürecine sokmuştur.
Kırım Savaşı’nın sonuçları, Osmanlı Devleti’nin tarihinde bir dönüm noktası olmuştur. Savaş, devletin, Avrupa’daki gücünün azalmaya başladığını ve çöküş sürecine girdiğini göstermiştir.