Kelama Giriş Dersi Ünite Özetleri
Ünite 1: Kelamın Tanımı ve Kapsamı
- Kelam, İslam ilahiyatının bir dalıdır ve Allah’ın varlığı, birliği, sıfatları, peygamberlik, ahiret gibi konuları ele alır.
- Kelam, felsefe ve teoloji ile benzerlikler gösterir, ancak onlardan farklı olarak vahye dayalıdır.
- Kelamın amacı, inancı akıl yoluyla temellendirmek ve İslam’ın inanç esaslarını savunmaktır.
Ünite 2: Kelam Tarihi
- Kelam, İslam’ın ilk dönemlerinden itibaren gelişmeye başlamıştır.
- İlk kelamcılar, Hz. Ali, Muaviye ve Hariciler gibi siyasi ve mezhebi tartışmalara katılan kişilerdi.
- Daha sonraki dönemlerde, Mutezile, Eş’ari ve Maturidi gibi kelam ekolleri ortaya çıkmıştır.
- Kelam, günümüzde de önemini korumakta olup, İslam düşüncesinin gelişimine katkıda bulunmaktadır.
Ünite 3: Kelamın Temel Kavramları
- Kelamda kullanılan temel kavramlar şunlardır:
- Allah: Varlığın yaratıcısı ve yöneticisi olan yüce varlık.
- Tevhid: Allah’ın birliği inancı.
- Adalet: Allah’ın adil olması ve kullarına hak ettiği karşılığı vermesi.
- Nübüvvet: Allah’ın peygamberler aracılığıyla insanlara mesaj göndermesi.
- Ahiret: Ölümden sonraki yaşam.
Ünite 4: Allah’ın Varlığı ve Birliği
- Kelamcılar, Allah’ın varlığını akıl yoluyla ispat etmeye çalışmışlardır.
- Allah’ın varlığını ispatlamak için kullanılan deliller şunlardır:
- Ontolojik delil: Allah’ın varlığının kendi zatından kaynaklandığını savunan delil.
- Kozmolojik delil: Evrenin varlığının bir yaratıcıyı gerektirdiğini savunan delil.
- Teleolojik delil: Evrendeki düzen ve uyumun bir yaratıcıyı gerektirdiğini savunan delil.
- Kelamcılar, Allah’ın birliğini de akıl yoluyla ispat etmeye çalışmışlardır.
- Allah’ın birliğini ispatlamak için kullanılan deliller şunlardır:
- Akıl delili: Allah’ın birden fazla olması durumunda aralarında çatışma çıkacağını savunan delil.
- Vahiy delili: Kur’an-ı Kerim’de Allah’ın birliğinin vurgulandığını savunan delil.
Ünite 5: Allah’ın Sıfatları
- Kelamcılar, Allah’ın sıfatlarını ikiye ayırmışlardır:
- Zatî sıfatlar: Allah’ın zatına ait olan sıfatlar.
- Fiilî sıfatlar: Allah’ın fiillerine ait olan sıfatlar.
- Zatî sıfatlar şunlardır:
- Varlık: Allah’ın var olması.
- Birlik: Allah’ın bir olması.
- Ezelîlik: Allah’ın başlangıcı olmaması.
- Ebedîlik: Allah’ın sonu olmaması.
- Muhalefetün lil havadis: Allah’ın değişmemesi.
- Fiilî sıfatlar şunlardır:
- Hayat: Allah’ın diri olması.
- İlim: Allah’ın her şeyi bilmesi.
- İrade: Allah’ın dilediğini yapması.
- Kudret: Allah’ın her şeye gücü yetmesi.
- Kelam: Allah’ın konuşması.
Ünite 6: Peygamberlik
- Peygamberlik, Allah’ın seçtiği kişilere vahiy göndererek onları insanlara elçi olarak göndermesidir.
- Peygamberlerin görevi, Allah’ın mesajını insanlara ulaştırmak ve onları doğru yola çağırmaktır.
- Peygamberlerin özellikleri şunlardır:
- Sıdk: Peygamberlerin doğru söylemesi.
- Emanet: Peygamberlerin güvenilir olması.
- Tebliğ: Peygamberlerin Allah’ın mesajını insanlara ulaştırması.
- Fetanet: Peygamberlerin zeki ve anlayışlı olması.
Ünite 7: Ahiret
- Ahiret, ölümden sonraki yaşamdır.
- Ahirette insanlar yaptıklarının karşılığını göreceklerdir.
- Ahiretteki yaşam ebedîdir.
- Ahiretteki yaşamın özellikleri şunlardır:
- Hesap: İnsanların yaptıklarının hesabı vermesi.
- Ceza: Kötü işler yapanların cezalandırılması.
- Mükâfat: İyi işler yapanların ödüllendirilmesi.
Faydalı Siteler
- Diyanet İşleri Başkanlığı Kelam Sayfası
- İslam Ansiklopedisi Kelam Maddesi
- TDV İslam Ansiklopedisi Kelam Maddesi
İlgili Dosyalar