Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan güçlü bir ilaç tedavisidir. Ancak kemoterapi, sağlıklı hücrelere de zarar verebilir ve bu da çeşitli yan etkilere yol açabilir. Kemoterapinin yan etkileri, kullanılan ilaçlara, dozaja ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.
Kemoterapinin en sık görülen yan etkileri şunlardır:
- Saç dökülmesi
- Bulantı ve kusma
- İshal veya kabızlık
- İştahsızlık
- Yorgunluk
- Uykusuzluk veya aşırı uyku hali
- Ağrı
- Enfeksiyon
- Kanama
- Morarma
- Cilt döküntüsü
- Tırnak değişiklikleri
- Hafıza sorunları
- Konsantrasyon güçlüğü
- Duygusal değişiklikler
Kemoterapinin yan etkileri genellikle tedavi sırasında veya kısa bir süre sonra başlar. Ancak bazı yan etkiler, tedavi bittikten sonra da devam edebilir. Bu yan etkilere “geç yan etkiler” denir. Geç yan etkiler arasında şunlar yer alır:
- Kalp sorunları
- Akciğer sorunları
- Böbrek sorunları
- Sinir hasarı
- İnfertilite
- İkinci kanserler
Kemoterapinin yan etkilerini yönetmek için çeşitli yöntemler vardır. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
- İlaçlar: Bulantı, kusma, ağrı ve diğer yan etkileri kontrol altına almak için ilaçlar kullanılabilir.
-
Destekleyici bakım: Destekleyici bakım, kemoterapinin yan etkilerini yönetmek ve kişinin genel sağlık durumunu iyileştirmek için verilen bakımdır. Destekleyici bakım hizmetleri arasında şunlar yer alır:
- Beslenme desteği
- Fizik tedavi
- Mesleki terapi
- Konuşma terapisi
- Psikolojik destek
-
Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı bir diyet yapmak, düzenli egzersiz yapmak ve yeterli uyku almak gibi yaşam tarzı değişiklikleri, kemoterapinin yan etkilerini yönetmeye yardımcı olabilir.
Kemoterapinin yan etkileri genellikle geçicidir ve tedavi bittikten sonra kaybolur. Ancak bazı yan etkiler, tedavi bittikten sonra da devam edebilir. Bu yan etkilere “geç yan etkiler” denir. Geç yan etkiler, kişinin genel sağlık durumuna ve kullanılan ilaçlara bağlı olarak değişebilir.
Kemoterapinin yan etkileri hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynakları ziyaret edebilirsiniz:
- Amerikan Kanser Derneği: https://www.cancer.org/treatment/chemotherapy/side-effects.html
- Ulusal Kanser Enstitüsü: https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/side-effects
- Kanser Araştırma Enstitüsü: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/cancer-treatments/radiotherapy/side-effects