Fiilimsi
Fiilimsi, fiilin çekimlenmiş veya çekimlenmemiş biçimlerinin isim, sıfat veya zarf görevi görmesiyle oluşan sözcüklerdir. Fiilimsi, fiilin iş, oluş, hareket veya durum bildiren anlamını korurken, isim, sıfat veya zarf görevi görebilir. Fiilimsi, cümlede farklı görevlerde kullanılabilir.
Fiilimsi Çeşitleri
Fiilimsi, üç çeşittir:
- İsim Fiiller
İsim fiiller, fiilin çekimlenmiş veya çekimlenmemiş biçimlerinin isim görevi görmesiyle oluşan sözcüklerdir. İsim fiiller, cümlede özne, nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci veya tamlayıcı görevi görebilir.
Örnekler:
- Kitap okumak çok faydalıdır. (Özne)
- Öğretmen öğrencilere ders anlatıyor. (Nesne)
- Arkadaşına yardım etmekten çok mutlu oldu. (Dolaylı tümleç)
- Sabah erkenden işe gitmek zorundayım. (Zarf tümleci)
-
Amacı insanlara yardım etmekti. (Tamlayıcı)
-
Sıfat Fiiller
Sıfat fiiller, fiilin çekimlenmiş veya çekimlenmemiş biçimlerinin sıfat görevi görmesiyle oluşan sözcüklerdir. Sıfat fiiller, cümlede isim veya zamirleri niteler.
Örnekler:
- Okuyan bir çocuk gördüm.
- Yazılan mektup çok güzeldi.
- Çalışan insanlar başarılı olur.
- Sevilen bir öğretmendi.
-
Görülen manzara çok etkileyiciydi.
-
Zarf Fiiller
Zarf fiiller, fiilin çekimlenmiş veya çekimlenmemiş biçimlerinin zarf görevi görmesiyle oluşan sözcüklerdir. Zarf fiiller, cümlede fiilleri, sıfatları veya diğer zarfları niteler.
Örnekler:
- Hızlıca koşuyordu.
- Dikkatlice dinliyordu.
- Mutlu bir şekilde gülümsüyordu.
- Özenle yaptığı işi bitirdi.
- Sakince oturuyordu.
Fiilimsi Kullanımı
Fiilimsi, cümlede farklı görevlerde kullanılabilir. Fiilimsi, cümlede özne, nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci, tamlayıcı, sıfat veya zarf görevi görebilir.
Fiilimsi, cümlede özne görevi gördüğünde, cümlenin başında yer alır ve cümlenin konusu hakkında bilgi verir.
Örnek:
- Kitap okumak çok faydalıdır.
Bu cümlede, “kitap okumak” isim fiildir ve cümlenin öznesidir. Cümlenin konusu, kitap okumanın faydalarıdır.
Fiilimsi, cümlede nesne görevi gördüğünde, fiilin veya başka bir sözcüğün etkisini alır.
Örnek:
- Öğretmen öğrencilere ders anlatıyor.
Bu cümlede, “ders anlatmak” isim fiildir ve cümlenin nesnesidir. Cümlenin nesnesi, öğretmenin öğrencilere anlattığı derstir.
Fiilimsi, cümlede dolaylı tümleç görevi gördüğünde, fiilin veya başka bir sözcüğün dolaylı etkisini alır.
Örnek:
- Arkadaşına yardım etmekten çok mutlu oldu.
Bu cümlede, “yardım etmek” isim fiildir ve cümlenin dolaylı tümlecidir. Cümlenin dolaylı tümleci, arkadaşına yardım etmektir.
Fiilimsi, cümlede zarf tümleci görevi gördüğünde, fiilin veya başka bir sözcüğün zaman, yer, sebep, amaç veya şart gibi özelliklerini belirtir.
Örnek:
- Sabah erkenden işe gitmek zorundayım.
Bu cümlede, “sabah erkenden” zarf fiildir ve cümlenin zarf tümlecidir. Cümlenin zarf tümleci, işe gitme zamanını belirtir.
Fiilimsi, cümlede tamlayıcı görevi gördüğünde, fiilin veya başka bir sözcüğün anlamını tamamlar.
Örnek:
- Amacı insanlara yardım etmekti.
Bu cümlede, “insanlara yardım etmek” isim fiildir ve cümlenin tamlayıcısıdır. Cümlenin tamlayıcısı, kişinin amacını belirtir.
Fiilimsi, cümlede sıfat görevi gördüğünde, isim veya zamiri niteler.
Örnek:
- Okuyan bir çocuk gördüm.
Bu cümlede, “okuyan” sıfat fiildir ve cümlenin sıfatıdır. Cümlenin sıfatı, çocuğun özelliğini belirtir.
Fiilimsi, cümlede zarf görevi gördüğünde, fiilleri, sıfatları veya diğer zarfları niteler.
Örnek:
- Hızlıca koşuyordu.
Bu cümlede, “hızlıca” zarf fiildir ve cümlenin zarfıdır. Cümlenin zarfı, koşma biçimini belirtir.
Fiilimsi ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar