Karvonen Formülü: Kalp Atış Hızı ve Egzersiz Yoğunluğu Arasındaki İlişki
Karvonen formülü, kalp atış hızı ve egzersiz yoğunluğu arasındaki ilişkiyi tahmin etmek için kullanılan bir matematiksel denklemdir. Bu formül, Finlandiyalı fizyolog Martti Karvonen tarafından 1957 yılında geliştirilmiştir.
Karvonen formülü, kişinin maksimum kalp atış hızını (MHR) ve istirahat kalp atış hızını (RHR) kullanarak egzersiz sırasında hedef kalp atış hızını (THR) hesaplamak için kullanılır. THR, kişinin egzersiz sırasında ulaşması gereken kalp atış hızıdır ve egzersizin yoğunluğunu belirler.
Karvonen formülü şu şekildedir:
THR = RHR + (% x (MHR – RHR))
- THR: Hedef kalp atış hızı
- RHR: İstirahat kalp atış hızı
- MHR: Maksimum kalp atış hızı
- %: Egzersiz yoğunluğu yüzdesi
Egzersiz yoğunluğu yüzdesi, kişinin egzersiz sırasında ulaşmak istediği kalp atış hızı aralığını belirler. Genel olarak, egzersiz yoğunluğu yüzdesi şu şekilde sınıflandırılır:
- Hafif yoğunluklu egzersiz: %50-60
- Orta yoğunluklu egzersiz: %60-70
- Yüksek yoğunluklu egzersiz: %70-80
- Çok yüksek yoğunluklu egzersiz: %80-90
Karvonen formülünü kullanarak, kişi egzersiz sırasında ulaşması gereken hedef kalp atış hızını hesaplayabilir. Bu bilgi, kişinin egzersiz yoğunluğunu kontrol etmesine ve egzersizden en iyi şekilde yararlanmasına yardımcı olur.
Karvonen Formülünü Kullanma Adımları
- Maksimum kalp atış hızınızı (MHR) hesaplayın. MHR, kişinin egzersiz sırasında ulaşabileceği en yüksek kalp atış hızıdır. MHR, genellikle 220 eksi yaş formülü kullanılarak hesaplanır. Örneğin, 30 yaşında bir kişinin MHR’si 220 – 30 = 190’dır.
- İstirahat kalp atış hızınızı (RHR) ölçün. RHR, kişinin dinlenme durumunda kalp atış hızıdır. RHR, genellikle sabah uyandıktan sonra veya egzersiz yapmadan önce ölçülür. RHR’yi ölçmek için, bir dakika boyunca nabzınızı sayabilirsiniz.
-
Egzersiz yoğunluğu yüzdesini belirleyin. Egzersiz yoğunluğu yüzdesi, kişinin egzersiz sırasında ulaşmak istediği kalp atış hızı aralığını belirler. Genel olarak, egzersiz yoğunluğu yüzdesi şu şekilde sınıflandırılır:
-
Hafif yoğunluklu egzersiz: %50-60
- Orta yoğunluklu egzersiz: %60-70
- Yüksek yoğunluklu egzersiz: %70-80
-
Çok yüksek yoğunluklu egzersiz: %80-90
-
Karvonen formülünü kullanarak hedef kalp atış hızınızı (THR) hesaplayın. THR, kişinin egzersiz sırasında ulaşması gereken kalp atış hızıdır. THR, şu şekilde hesaplanır:
THR = RHR + (% x (MHR – RHR))
Örneğin, 30 yaşında bir kişinin RHR’si 60 ve egzersiz yoğunluğu yüzdesi %60 ise, THR’si şu şekilde hesaplanır:
THR = 60 + (0.6 x (190 – 60)) = 138
Bu kişinin egzersiz sırasında ulaşması gereken hedef kalp atış hızı 138’dir.
Karvonen Formülünün Faydaları
Karvonen formülü, egzersiz yoğunluğunu kontrol etmek ve egzersizden en iyi şekilde yararlanmak için kullanışlı bir araçtır. Karvonen formülünün faydaları şunlardır:
- Egzersiz yoğunluğunu belirlemeye yardımcı olur.
- Kişinin egzersiz sırasında ulaşması gereken hedef kalp atış hızını hesaplar.
- Egzersiz sırasında kalp atış hızını izlemeyi sağlar.
- Egzersizin etkinliğini değerlendirmeye yardımcı olur.
Karvonen Formülünün Sınırlamaları
Karvonen formülü, egzersiz yoğunluğunu tahmin etmek için kullanılan bir matematiksel denklemdir. Bu nedenle, formülün bazı sınırlamaları vardır. Karvonen formülünün sınırlamaları şunlardır:
- Formül, kişinin yaşına, cinsiyetine ve fitness seviyesine göre değişebilir.
- Formül, egzersizin türüne göre değişebilir.
- Formül, çevresel faktörlere göre değişebilir.
Karvonen Formülü ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Karvonen Formülü Hesaplayıcı
- Egzersiz Yoğunluğu ve Kalp Atış Hızı
- Karvonen Formülü Hakkında Daha Fazla Bilgi