Tercihli Eklenti Modeli

Tercihli Eklenti Modeli: Kapsamlı Bir Kılavuz

Giriş

Tercihli eklenti modeli (PEM), bir bireyin belirli bir durumda hangi eylemi gerçekleştireceğini tahmin etmek için kullanılan bir psikolojik modeldir. Model, bir bireyin eylemlerini etkileyen üç ana faktörü dikkate alır:

• Beklenen sonuçlar: Bireyin eyleminin olası sonuçları.
• Beklenen değer: Bireyin her sonucun değerini algılaması.
• Tercih: Bireyin farklı sonuçlar arasındaki tercihleri.

Modelin Bileşenleri

Beklenen Sonuçlar

Beklenen sonuçlar, bir eylemin olası sonuçlarıdır. Bu sonuçlar olumlu (ödül) veya olumsuz (ceza) olabilir. Örneğin, bir sınavda iyi not almak olumlu bir sonuçken, sınavda başarısız olmak olumsuz bir sonuçtur.

Beklenen Değer

Beklenen değer, bir sonucun birey tarafından algılanan değeridir. Bu değer, sonucun olasılığı ve sonucun değerinin bir fonksiyonudur. Örneğin, bir sınavda iyi not almanın %50 olasılığı varsa ve iyi bir notun değeri 100 ise, o zaman sınavda iyi not almanın beklenen değeri 50’dir.

Tercih

Tercih, bireyin farklı sonuçlar arasındaki tercihleridir. Bu tercihler, bireyin değerlerine, inançlarına ve hedeflerine dayanır. Örneğin, bir öğrenci iyi bir not almayı kötü bir nota tercih edebilir çünkü iyi bir not daha yüksek bir not ortalamasına ve daha iyi iş fırsatlarına yol açabilir.

Modelin İşleyişi

PEM, bir bireyin belirli bir durumda hangi eylemi gerçekleştireceğini tahmin etmek için şu adımları kullanır:

1. Beklenen sonuçları belirleyin: Bireyin eyleminin olası sonuçlarını belirleyin.
2. Beklenen değerleri hesaplayın: Her sonucun birey tarafından algılanan değerini hesaplayın.
3. Tercihleri belirleyin: Bireyin farklı sonuçlar arasındaki tercihlerini belirleyin.
4. En yüksek beklenen değere sahip eylemi seçin: Bireyin gerçekleştirmesi en muhtemel eylem, en yüksek beklenen değere sahip olan eylemdir.

Modelin Uygulamaları

PEM, çeşitli alanlarda çeşitli uygulamalara sahiptir, bunlar şunları içerir:

• Pazarlama: Tüketicilerin belirli ürün veya hizmetleri satın alma olasılığını tahmin etmek.
• Sağlık: Hastaların belirli sağlık davranışlarını benimseme olasılığını tahmin etmek.
• Eğitim: Öğrencilerin belirli öğrenme görevlerini tamamlama olasılığını tahmin etmek.
• İnsan kaynakları: Çalışanların belirli iş performansı hedeflerine ulaşma olasılığını tahmin etmek.

Modelin Sınırlamaları

PEM, güçlü bir tahmin aracı olmasına rağmen, bazı sınırlamaları vardır:

• Rasyonellik varsayımı: Model, bireylerin her zaman rasyonel kararlar aldığını varsayar. Ancak gerçekte, bireyler duygular, önyargılar ve bilişsel sınırlamalar gibi faktörlerden etkilenebilir.
• Değerlerin değişkenliği: Bireylerin değerleri zaman içinde ve duruma göre değişebilir. Bu, modelin tahminlerinin zaman içinde değişebileceği anlamına gelir.
• Sonuçların karmaşıklığı: Bazı durumlarda, bir eylemin sonuçları karmaşık ve tahmin edilmesi zor olabilir. Bu, modelin tahminlerinin daha az doğru olmasına neden olabilir.

İlgili Kaynaklar

• Tercihli Eklenti Modeli Hakkında Daha Fazla Bilgi
• PEM’in Pazarlamada Uygulamaları
• PEM’in Sağlık Davranışlarında Uygulamaları

Sonuç

Tercihli eklenti modeli, bir bireyin belirli bir durumda hangi eylemi gerçekleştireceğini tahmin etmek için güçlü bir araçtır. Model, beklenen sonuçlar, beklenen değer ve tercihler gibi çeşitli faktörleri dikkate alır. Bununla birlikte, modelin rasyonellik varsayımı, değerlerin değişkenliği ve sonuçların karmaşıklığı gibi bazı sınırlamaları vardır. Bu sınırlamaların farkında olmak, modelin tahminlerinin doğruluğunu değerlendirirken önemlidir.