Ağız Ülserleri (Aftlar): Kapsamlı Bir Kılavuz
Giriş
Ağız ülserleri, ağız boşluğunda oluşan küçük, ağrılı yaralardır. Genellikle yuvarlak veya oval şekillidirler ve beyaz veya sarımsı bir merkezleri ve kırmızı bir kenarları vardır. Aftlar, ağızda herhangi bir yerde ortaya çıkabilir, ancak en sık yanakların iç kısmında, dilde veya diş etlerinde görülürler.
Türleri
Üç ana aft türü vardır:
- Minör Aftlar: En yaygın aft türüdür ve genellikle 10 mm’den küçüktür. Genellikle 1-2 hafta içinde iyileşirler.
- Majör Aftlar: Minör aftlardan daha büyüktür ve 10 mm’den daha geniş olabilir. İyileşmeleri daha uzun sürer ve genellikle 4-6 hafta sürer.
- Herpetiform Aftlar: Küçük, küme halinde aftlardır ve genellikle 100’den fazla aft oluşur. İyileşmeleri en uzun süren aft türüdür ve genellikle 6-8 hafta sürer.
Nedenleri
Aftların kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir:
- Bağışıklık sistemi bozuklukları: Aftlar, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi bağışıklık sistemi bozuklukları olan kişilerde daha sık görülür.
- Hormonal değişiklikler: Aftlar, adet döngüsü veya hamilelik gibi hormonal değişiklikler sırasında daha sık ortaya çıkabilir.
- Stres: Stres, aftların oluşumunu tetikleyebilir.
- Besin eksiklikleri: B12 vitamini, demir veya folik asit eksiklikleri aftlara neden olabilir.
- Bazı yiyecekler: Çilek, domates ve fındık gibi belirli yiyecekler bazı kişilerde aftlara neden olabilir.
- Diş macunu veya gargara: Sodyum lauril sülfat içeren diş macunları veya gargaralar aftlara neden olabilir.
Belirtiler
Aftların en belirgin belirtisi ağrıdır. Ağrı, hafif bir rahatsızlıktan şiddetli bir ağrıya kadar değişebilir. Diğer belirtiler şunları içerir:
- Ağızda küçük, beyaz veya sarımsı yaralar
- Kırmızı veya iltihaplı kenarları olan yaralar
- Yeme, içme veya konuşma sırasında ağrı
- Ağızda yanma veya karıncalanma hissi
Teşhis
Aftlar genellikle fizik muayene ile teşhis edilebilir. Doktorunuz ağzınızı inceleyecek ve tıbbi geçmişinizi soracaktır. Bazı durumlarda, aftların nedenini belirlemek için kan testleri veya biyopsi gerekebilir.
Tedavi
Aftlar için bir tedavi yoktur, ancak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek çeşitli tedaviler vardır. Bu tedaviler şunları içerir:
- Ağrı kesiciler: İbuprofen veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Topikal ilaçlar: Kortikosteroidler veya antiseptikler içeren topikal ilaçlar ağrıyı ve iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
- Ağız gargaraları: Antibakteriyel veya antiseptik ağız gargaraları ağızdaki bakterileri öldürmeye ve aftların iyileşmesini hızlandırmaya yardımcı olabilir.
- Diyet değişiklikleri: Aftlara neden olan yiyeceklerden kaçınmak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Stres yönetimi: Stres yönetimi teknikleri aftların oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir.
Komplikasyonlar
Çoğu aft zararsızdır ve kendiliğinden iyileşir. Ancak bazı durumlarda, aftlar aşağıdakiler gibi komplikasyonlara yol açabilir:
- İkincil enfeksiyon: Aftlar, ağızda ikincil enfeksiyonlara yol açabilir.
- Yara izi: Majör aftlar iyileştikten sonra yara izi bırakabilir.
- Beslenme sorunları: Ağrılı aftlar yemek yemeyi zorlaştırabilir ve beslenme sorunlarına yol açabilir.
Önleme
Aftların oluşumunu önlemenin kesin bir yolu yoktur, ancak aşağıdaki önlemler riski azaltmaya yardımcı olabilir:
- İyi ağız hijyeni: Dişlerinizi düzenli olarak fırçalayın ve diş ipi kullanın.
- Aftlara neden olan yiyeceklerden kaçının: Çilek, domates ve fındık gibi aftlara neden olan yiyeceklerden kaçının.
- Stres yönetimi: Stres yönetimi teknikleri aftların oluşumunu azaltmaya yardımcı olabilir.
- Besin takviyeleri: B12 vitamini, demir veya folik asit eksiklikleri aftlara neden olabilir. Bu eksiklikleri gidermek için besin takviyeleri almayı düşünün.
Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Ağız Ülserleri (Aftlar) Hakkında Bilgi
- Aftlar: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
- Aftlar İçin Doğal Tedaviler
- Aftlar İçin Reçetesiz Satılan İlaçlar