Anlatım Biçimleri Örnekleri
Anlatım, bir düşünce veya olayın sözlü veya yazılı olarak aktarılmasıdır. Anlatım biçimleri, anlatılan konunun niteliğine ve yazarın amacına göre değişiklik gösterir.
Anlatım biçimleri, anlatılan konunun niteliğine göre şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Gerçekçi anlatım: Gerçekte yaşanmış olayları, olduğu gibi anlatan anlatım biçimidir.
- Kurgusal anlatım: Gerçekte yaşanmamış olayları, yazarın hayal gücüne göre anlatan anlatım biçimidir.
Anlatım biçimleri, yazarın amacına göre şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Bilgi vermek amacıyla anlatım: Bu tür anlatımda, okuyucuyu bilgilendirmek amaçlanır.
- Eğlendirmek amacıyla anlatım: Bu tür anlatımda, okuyucuyu eğlendirmek amaçlanır.
- Düşündürmek amacıyla anlatım: Bu tür anlatımda, okuyucuyu düşündürmek amaçlanır.
Anlatım biçimleri, anlatılan konunun akışına göre şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Düz anlatım: Konunun baştan sona mantıksal bir sırayla anlatıldığı anlatım biçimidir.
- Sıçramalı anlatım: Konunun zaman ve mekân bakımından sıçramalarla anlatıldığı anlatım biçimidir.
- Geriye dönüşlü anlatım: Konunun geçmişten başlayarak anlatıldığı anlatım biçimidir.
- Öne dönüşlü anlatım: Konunun gelecekten başlayarak anlatıldığı anlatım biçimidir.
Anlatım biçimleri, anlatılan konunun bakış açısına göre şu şekilde sınıflandırılabilir:
- İkinci şahıs anlatım: Anlatılan olaya dışarıdan bir bakış açısıyla yaklaşan anlatım biçimidir.
- Üçüncü şahıs anlatım: Anlatılan olaya dışardan bir bakış açısıyla yaklaşan, ancak olayın kahramanlarından birinin bakış açısını da yansıtan anlatım biçimidir.
- Birinci şahıs anlatım: Anlatılan olaya olayın kahramanının bakış açısıyla yaklaşan anlatım biçimidir.
Gerçekçi Anlatım Örnekleri
Gerçekçi anlatım, gerçekte yaşanmış olayları, olduğu gibi anlatan anlatım biçimidir. Bu tür anlatımda, yazarın hayal gücü veya yorumu ön plana çıkmaz. Olaylar, gerçekçi bir dille ve nesnel bir bakış açısıyla anlatılır.
Gerçekçi anlatım örnekleri arasında şunlar sayılabilir:
- Tarih kitapları: Tarih kitapları, geçmişte yaşanmış olayların gerçekçi bir şekilde anlatıldığı eserlerdir. Örneğin, “Atatürk” adlı kitap, Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatının gerçekçi bir şekilde anlatıldığı bir tarih kitabıdır.
- Biyografiler: Biyografiler, önemli kişilerin yaşam öykülerinin anlatıldığı eserlerdir. Örneğin, “Mevlana” adlı kitap, Mevlana Celaleddin Rumi’nin yaşam öyküsünün gerçekçi bir şekilde anlatıldığı bir biyografidir.
- Dosya haberler: Dosya haberler, güncel olayların ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı haberlerdir. Örneğin, “Suriye krizi” dosya haberi, Suriye’deki iç savaşın gerçekçi bir şekilde anlatıldığı bir haberdir.
Kurgusal Anlatım Örnekleri
Kurgusal anlatım, gerçekte yaşanmamış olayları, yazarın hayal gücüne göre anlatan anlatım biçimidir. Bu tür anlatımda, yazarın hayal gücü ve yorumu ön plana çıkar. Olaylar, yazarın yarattığı bir gerçeklik içinde anlatılır.
Kurgusal anlatım örnekleri arasında şunlar sayılabilir:
- Romanlar: Romanlar, kurgusal anlatım biçiminin en yaygın kullanıldığı eser türüdür. Örneğin, “Yaban” adlı roman, Yakup Kadri Karaosmanoğlu tarafından yazılmış, Kurtuluş Savaşı dönemini anlatan bir romandır.
- Hikayeler: Hikayeler, kısa bir sürede gelişen, tek bir olay etrafında kurgulanan kurgusal anlatımlardır. Örneğin, “Kuyucaklı Yusuf” adlı hikaye, Sabahattin Ali tarafından yazılmış, bir köy gencinin şehir hayatına uyum sağlama mücadelesini anlatan bir hikayedir.
- Masallar: Masallar, hayal gücüne dayanan, genellikle iyi ile kötünün mücadelesini anlatan kurgusal anlatımlardır. Örneğin, “Keloğlan” masalı, Keloğlan’ın bir cadı tarafından kaçırılan kız kardeşini kurtarmak için verdiği mücadele