Arapça Sıfat Tamlaması
Arapça’da sıfat tamlaması, bir ismi niteleyen veya onu tanımlayan bir sıfatla oluşturulan bir söz öbeğidir. Sıfat tamlaması, Arapça’da “İsim Tamlaması” (tasrif ul-ism) olarak da adlandırılır.
Sıfat tamlaması, iki kelimeden oluşur:
- Mevsuf: Nitelendirilen isim.
- Sıfat: Niteleyen sıfat.
Örnek:
- كتابٌ أخضرٌ (kitabun ahmar) – “Yeşil bir kitap”
Bu cümlede, “كتابٌ” (kitap) mevsuf, “أخضرٌ” (yeşil) ise sıfattır.
Sıfat tamlaması, Arapça’da hem zarf hem de isim tamlaması olarak kullanılabilir. Zarf olarak kullanıldığında, sıfat tamlaması, bir fiili veya bir sıfatı niteleyebilir. İsim tamlaması olarak kullanıldığında ise, bir ismi niteleyebilir veya onu tanımlayabilir.
Sıfat Tamlamasının Zarf Olarak Kullanımı
Sıfat tamlaması, bir fiili veya bir sıfatı niteleyebilir. Bu durumda, sıfat tamlaması, fiilin veya sıfatın anlamını tamamlar.
Örnek:
- جاءَ الرجلُ الحكيمُ (cae’el-riculul-hakim) – “Hakim adam geldi.”
Bu cümlede, “حكيمٌ” (hakim) sıfat tamlaması, “جاءَ” (geldi) fiilini nitelemektedir. Bu fiilin anlamı, “حكيمٌ” sıfat tamlaması ile birlikte “Hakim bir adam geldi.” şeklinde olur.
Örnek:
- هذا كتابٌ جديدٌ (hadhihi kitabun jadid) – “Bu yeni bir kitaptır.”
Bu cümlede, “جديدٌ” (yeni) sıfat tamlaması, “كتابٌ” (kitap) sıfatı nitelemektedir. Bu sıfat tamlaması ile birlikte “كتابٌ” kelimesinin anlamı “yeni bir kitap” olur.
Sıfat Tamlamasının İsim Tamlaması Olarak Kullanımı
Sıfat tamlaması, bir ismi niteleyebilir veya onu tanımlayabilir. Bu durumda, sıfat tamlaması, ismin anlamını tamamlar.
Örnek:
- رأَيتُ الرجلَ الكبيرَ (ra’aytu’r-riculal-kebir) – “Büyük adamı gördüm.”
Bu cümlede, “كبيرٌ” (büyük) sıfat tamlaması, “رجلٌ” (adam) ismini nitelemektedir. Bu sıfat tamlaması ile birlikte “رجلٌ” kelimesinin anlamı “büyük bir adam” olur.
Örnek:
- هذهِ المرأةُ الجميلةُ (hadhihi’l-mer’atu’l-cemilete) – “Güzel kadını gördüm.”
Bu cümlede, “جميلةٌ” (güzel) sıfat tamlaması, “مرأةٌ” (kadın) ismini nitelemektedir. Bu sıfat tamlaması ile birlikte “مرأةٌ” kelimesinin anlamı “güzel bir kadın” olur.
Sıfat Tamlamasının Türleri
Arapça’da sıfat tamlaması, iki ana türe ayrılır:
- Tam Sıfat Tamlaması: Bu tür sıfat tamlamasında, sıfat tamlaması, mevsufu her yönden nitelemektedir.
- Yarım Sıfat Tamlaması: Bu tür sıfat tamlamasında, sıfat tamlaması, mevsufu sadece bir yönden nitelemektedir.
Tam Sıfat Tamlaması
Tam sıfat tamlamasında, sıfat tamlaması, mevsufu her yönden nitelemektedir. Bu tür sıfat tamlamasında, sıfat tamlaması, mevsufun cinsiyetini, sayısını ve halini alır.
Örnek:
- الرجلُ الكبيرُ (er-riculul-kebir) – “Büyük adam”
Bu cümlede, “كبيرٌ” sıfat tamlaması, “رجلٌ” mevsufunu her yönden nitelemektedir. Bu sıfat tamlamasının cinsiyeti, “رجلٌ” isminin cinsiyetine göre “eril”dir. Sayısı, “رجلٌ” isminin sayısına göre “tekil”dir. Hali, “رجلٌ” isminin haline