Kısaltılmış Teşbih Örnekleri
Teşbih, bir varlığın veya kavramın başka bir varlık veya kavramla benzerliği veya benzeşmesi bakımından karşılaştırılmasıdır. Bu karşılaştırma, “gibi”, “sanki”, “tıpkı”, “nedense”, “nasıl” gibi edatlar veya kelimeler kullanılarak yapılır.
Teşbih, bir düşünceyi veya duyguyu daha etkili bir şekilde ifade etmek için kullanılan bir edebiyat sanatıdır. Teşbih, karşılaştırılan varlıkların veya kavramların benzerlik yönüne vurgu yaparak, okuyucunun veya dinleyicinin hayal gücünü harekete geçirir.
Kısaltılmış Teşbih
Kısaltılmış teşbih, karşılaştırılan varlıkların veya kavramların sadece bir özelliğinin karşılaştırılmasıyla yapılan teşbihtir. Bu tür teşbihlerde, karşılaştırma edatı veya kelimesi kullanılmaz. Kısaltılmış teşbih, daha özlü ve çarpıcı bir etki yaratır.
Kısaltılmış Teşbih Örnekleri
- Gözlerinin nuru (Gözleri ışık saçan bir yıldız gibidir.)
- Saçları kara gece (Saçları siyah bir gece gibidir.)
- Dudaklar gül (Dudakları gül gibidir.)
- Gül gibi yüz (Yüzü gül gibidir.)
- Siyah inci diş (Dişleri siyah inci gibidir.)
- Yakut dudak (Dudaklarına yakut yakıştırılır.)
- Keskin bıçak gibi bakışlar (Bakışları keskin bir bıçağın keskinliği gibidir.)
- Köpüklü deniz (Denizi köpüklü bir deniz gibidir.)
Kısaltılmış Teşbihin Özellikleri
Kısaltılmış teşbihin özellikleri şunlardır:
- Karşılaştırma edatı veya kelimesi kullanılmaz.
- Karşılaştırılan varlıkların veya kavramların sadece bir özelliği karşılaştırılır.
- Daha özlü ve çarpıcı bir etki yaratır.
Kısaltılmış Teşbihin Kullanıldığı Yerler
Kısaltılmış teşbih, şiir, edebî metinler, konuşmalarda ve günlük dilde yaygın olarak kullanılır. Örneğin, bir şiirde, bir insanın güzelliği, “gözleri nur” veya “dudaklar gül” gibi ifadelerle kısaltılmış teşbih yoluyla anlatılabilir.
Kısaltılmış Teşbihin Örnekleri Şiirde
Kısaltılmış teşbih, şiirde özellikle güzellik, aşk, doğa gibi temaları anlatmak için kullanılır. Örneğin, Necip Fazıl Kısakürek’in “Bir Rüya Gördüm” adlı şiirinde, aşkın güzelliği, “gözleri nur” ve “dudaklar gül” gibi ifadelerle kısaltılmış teşbih yoluyla anlatılır:
Bir rüya gördüm, bir rüya gördüm Gözleri nur, dudaklar gül Karşımda durdu, bir melek gibi Güldü, gülüşü bir ömre yeter
Kısaltılmış Teşbihin Örnekleri Edebiyatta
Kısaltılmış teşbih, edebi metinlerde de yaygın olarak kullanılır. Örneğin, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Huzur” romanında, İstanbul’un güzelliği, “gökyüzü masmavi” ve “deniz pırıl pırıl” gibi ifadelerle kısaltılmış teşbih yoluyla anlatılır:
Gökyüzü masmavi, deniz pırıl pırıl İstanbul’un güzelliği her zamanki gibi Şehrin sokaklarında dolaşırken Huzurlu ve mutlu hissediyordum
Kısaltılmış Teşbihin Örnekleri Konuşmada ve Günlük Dilde
Kısaltılmış teşbih, konuşmada ve günlük dilde de yaygın olarak kullanılır. Örneğin, bir insanın yakışıklılığı, “gözleri çakmak çakmak” veya “saçları gür” gibi ifadelerle kısaltılmış teşbih yoluyla anlatılabilir.
Sonuç
Kısaltılmış teşbih, bir düşünceyi veya duyguyu daha etkili bir şekilde ifade etmek için kullanılan bir edebiyat sanatıdır. Kısaltılmış teşbih, karşılaştırılan varlıkların veya kavramların sadece bir özelliğinin karşılaştırılmasıyla yapılır. Bu tür teşbihler, daha özlü ve çarpıcı bir etki yaratır.