Abaküs Kim Buldu?
Abaküs, hareketli parçalara sahip olduğu bilinen ilk hesap makinesidir. İlk abaküs örnekleri MÖ 2400 yıllarına kadar uzanmaktadır. Abaküsün kim tarafından ve ne zaman icat edildiği kesin olarak bilinmemekle birlikte, günümüzden 5000 yıl önce Mezopotamya’da yaşayan Sümerler tarafından icat edildiği düşünülmektedir. Sümerler, abaküsü ticaret ve vergi hesaplamalarında kullanmaktaydılar.
Abaküs, basit bir yapıya sahiptir. Genellikle bir tabla, üzerinde kayan boncuk dizileri ve bir çerçeveden oluşur. Boncuklar, birimler, on birler, yüzler ve binler gibi basamakları temsil eder. Abaküs, boncukların kaydırılarak sayıların hesaplanması prensibine dayanır.
Abaküs, MÖ 2400’lerden itibaren Mezopotamya’da yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Daha sonra, Mısır, Hindistan, Çin ve Avrupa’ya yayıldı. Abaküs, Orta Çağ’da Avrupa’da en yaygın kullanılan hesap makinesiydi.
Abaküsün Tarihçesi
Abaküsün tarihi, MÖ 2400 yıllarına kadar uzanmaktadır. İlk abaküs örnekleri, Mezopotamya’da yaşayan Sümerler tarafından kullanılmaktaydı. Sümerler, abaküsü ticaret ve vergi hesaplamalarında kullanmaktaydılar.
Abaküs, MÖ 1800’lerde Mısır’a ve Hindistan’a yayıldı. Mısırlılar, abaküsü astronomik hesaplamalarda kullanmaktaydılar. Hindistanlılar ise, abaküsü matematik ve ticaret eğitiminde kullanmaktaydılar.
Abaküs, MÖ 200’lerde Çin’e yayıldı. Çinliler, abaküsü suanpan adını verdikleri bir şekilde geliştirdiler. Suanpan, günümüzde de hala Çin’de kullanılmaktadır.
Abaküs, Orta Çağ’da Avrupa’da en yaygın kullanılan hesap makinesiydi. Avrupalılar, abaküsü ticaret, vergi hesaplama ve matematik eğitiminde kullanmaktaydılar.
Abaküs, 17. yüzyılda Avrupa’da hesap makinelerinin gelişmesiyle birlikte önemini kaybetmeye başladı. Ancak, günümüzde de hala bazı ülkelerde, özellikle Çin’de kullanılmaktadır.
Abaküsün Türleri
Abaküs, farklı şekillerde ve farklı malzemelerden yapılabilir. En yaygın abaküs türleri şunlardır:
- Suanpan: Çin’de kullanılan abaküs türüdür. Suanpan, dikdörtgen şeklinde bir tablaya sahiptir. Tabla üzerinde, birer, onar, yüzer ve biner basamakları temsil eden boncuklar bulunur.
- Soroban: Japonya’da kullanılan abaküs türüdür. Soroban, suanpan’a benzer bir yapıya sahiptir. Ancak, suanpan’dan farklı olarak, soroban’da kullanılan boncuklar daha küçüktür.
- Stibille: Eski Roma’da kullanılan abaküs türüdür. Stibille, bir tahta parçası üzerine yerleştirilmiş çakıl taşlarından oluşur.
- Palladius: Orta Çağ’da Avrupa’da kullanılan abaküs türüdür. Palladius, suanpan’a benzer bir yapıya sahiptir. Ancak, suanpan’dan farklı olarak, palladius’ta kullanılan boncuklar daha büyüktür.
Abaküsün Kullanımı
Abaküs, basit bir yapıya sahip olmasına rağmen, dört ana matematiksel işlemi gerçekleştirmek için kullanılabilir:
- Toplama: Aynı basamakta bulunan boncuklar birleştirilerek toplama işlemi gerçekleştirilir.
- Çıkarma: Aynı basamakta bulunan boncuklar birbirinden çıkarılarak çıkarma işlemi gerçekleştirilir.
- Çarpma: Aynı basamakta bulunan boncuklar çarpılarak çarpma işlemi gerçekleştirilir.
- Bölme: Aynı basamakta bulunan boncuklar bölünerek bölme işlemi gerçekleştirilir.
Abaküs, görsel hafıza ve dikkat gerektiren bir araçtır. Abaküs kullanmak, matematiksel becerilerin gelişimine yardımcı olur.
Abaküsün Önemliliği
Abaküs, matematiksel becerilerin gelişimine yardımcı olmasının yanı sıra, tarihsel açıdan da önemli bir araçtır. Abaküs, bilgisayarların ve hesap makinelerinin atası olarak kabul edilir.