Abdulaziz Yuvarlak: Bir İmparatorluğa Damga Vuran Padişah
Osmanlı İmparatorluğu’nun 32. padişahı Abdulaziz, 1861-1876 yılları arasında hüküm sürmüştür. Modernleşme çabaları, Avrupa’ya yaptığı geziler ve imparatorluğa getirdiği reformlar ile tanınan Abdulaziz, döneminde önemli bir figürdü.
Erken Yaşam ve Eğitim
Abdulaziz, 8 Şubat 1830’da İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Mahmut II, annesi Pertevniyal Valide Sultandı. Genç yaşta tahta çıkma ihtimali düşük olduğu için askeri eğitim almadı. Bunun yerine, sarayda kapsamlı bir eğitim gördü ve Arapça, Farsça, Fransızca ve İngilizce dahil olmak üzere birçok dil öğrendi.
Tahta Çıkışı
Abdulaziz, ağabeyi Abdülmecid’in 1861’deki ölümünün ardından tahta çıktı. 31 yaşındaydı ve imparatorluğa modernleşme ve reform getirmeye kararlıydı.
Reformlar ve Modernleşme
Abdulaziz’in hükümdarlığı, imparatorluğa önemli reformlar getirdiği bir dönemdi. Bunlar arasında şunlar vardı:
- İdari reformlar: Merkezi hükümetin gücünü artırdı ve taşra idarelerini yeniden düzenledi.
- Askeri reformlar: Orduyu modernize etti ve yeni teknolojilerle donattı.
- Ekonomik reformlar: Ticaret ve sanayiyi teşvik etti ve yabancı sermayeyi çekti.
- Eğitim reformları: Modern okullar kurdu ve eğitim sistemini genişletti.
Avrupai Etkiler
Abdulaziz, Avrupa’ya yaptığı gezilerden çok etkilendi. 1867’de Paris’i, 1869’da Londra’yı ve 1873’te Viyana’yı ziyaret etti. Bu geziler sırasında Avrupa’nın ilerlemelerinden ve modernleşmesinden etkilendi.
İmparatorluğa Etkileri
Abdulaziz’in reformları imparatorluğa karışık bir etki yaptı. Modernleşme çabaları imparatorluğa fayda sağlayacak olsa da, aşırı harcamaları ve borçlanması mali sıkıntılara yol açtı. Ayrıca, reformları muhafa zakar unsurlar tarafından ele alındı ve bu da iç gerilimlere yol açtı.
Tahttan İndirilme ve Ölümü
Abdulaziz’in hükümdarlığı, 1876’da tahttan indirilerek sona erdi. Muhalifler, mali israfı ve reformlarının başarısızlığı nedeniyle onu suçladilar. Yerine yeğeni Murad V geçti.
Abdulaziz, tahttan indirildikten birkaç ay sonrasinda 4 Haziran 1876’da şüpheli bir şekilde öldü. Resmi açıklama intihar olsa da, ölümünün koşulları hala tartışılmaktadır.
Mirası
Abdulaziz, çelişkili bir figürdü. Modernleşme çabaları ve imparatorluğa getirdiği reformlar nedeniyle övüldü. Ancak aşırı harcamaları ve mali sıkıntıları da ele alındı. Mirası, imparatorluğa hem fayda hem de zarar veren bir padişah olarak hatırlanmaktadır.
İlgili Kaynaklar: