Ağrı Kesiciyi Kim Buldu?
Ağrı, insanlar için en yaygın ve rahatsız edici fiziksel duyumlardan biridir. Ağrının çeşitli nedenleri olabilir, ancak en yaygın nedenleri arasında yaralanma, hastalık ve enfeksiyon yer alır. Ağrı, günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir ve iş, okul ve sosyal aktiviteler gibi aktiviteleri yapmayı zorlaştırabilir.
Ağrıyı tedavi etmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bunlar arasında dinlenme, buz, kompresyon, yükseltme (RICE), ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale yer alır. İlaç tedavisi, ağrıyı tedavi etmek için en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir. Ağrı kesiciler, ağrıyı azaltmak için kullanılan ilaçlardır.
Ağrı kesicilerin tarihi, antik çağlara kadar uzanır. Eski Mısırlılar, ağrıyı tedavi etmek için çeşitli bitkileri ve hayvansal ürünleri kullandılar. Örneğin, aspirinin aktif bileşeni olan salisilik asidi içeren söğüt kabuğu, binlerce yıldır ağrı kesici olarak kullanılmıştır.
Modern ağrı kesicilerin geliştirilmesi, 19. yüzyılda başladı. 1804 yılında, Alman kimyager Friedrich Sertürner, morfinden elde edilen bir alkaloid olan kodeini keşfetti. Kodein, güçlü bir ağrı kesici ve öksürük kesicidir.
1853 yılında, Fransız kimyager Charles Frédéric Gerhardt, asetil salisilik asit (aspirin) adlı bir bileşik sentezledi. Aspirin, salisilik asitten daha etkili ve daha az toksik bir ağrı kesicidir.
- yüzyılda, ağrı kesicilerin geliştirilmesi önemli bir ilerleme kaydetti. 1948 yılında, İngiliz kimyagerler John Sheehan ve William Wintersteiner, meperidin (demerol) adlı bir opioid analjezik geliştirdiler. Meperidin, morfin kadar etkilidir, ancak daha az bağımlılık yapar.
1950 yılında, Alman kimyagerler Walter Slotta ve Hermann Schmidt, ibuprofen adlı bir nonsteroid antiinflamatuar ilaç (NSAID) geliştirdiler. Ibuprofen, ağrı ve iltihabı azaltmak için etkilidir.
1962 yılında, Amerikalı kimyagerler Arthur Goldman ve Lewis Goodman, naproksen adlı bir başka NSAID geliştirdiler. Naproksen, ibuprofen kadar etkilidir, ancak daha uzun süre etki eder.
1971 yılında, Amerikalı kimyagerler John Beale ve Robert Buchholz, ketoprofen adlı bir NSAID geliştirdiler. Ketoprofen, ibuprofen ve naproksen kadar etkilidir, ancak daha hızlı etki eder.
1982 yılında, Amerikalı kimyagerler Raymond Fitzgibbon ve William Parsons, diklofenak sodyum adlı bir NSAID geliştirdiler. Diklofenak sodyum, ibuprofen, naproksen ve ketoprofen kadar etkilidir, ancak daha az yan etkiye sahiptir.
1991 yılında, Amerikalı kimyagerler David Booth ve John Oates, nimesulid adlı bir NSAID geliştirdiler. Nimesulid, ibuprofen, naproksen, ketoprofen ve diklofenak sodyum kadar etkilidir, ancak daha az toksiktir.
1998 yılında, Amerikalı kimyagerler David Williams ve William Lee, celecoxib adlı bir NSAID geliştirdiler. Celecoxib, ibuprofen, naproksen, ketoprofen, diklofenak sodyum ve nimesulid kadar etkilidir, ancak daha az yan etkiye sahiptir.
2004 yılında, Amerikalı kimyagerler David Baker ve Robert Murphy, rofekoksib adlı bir NSAID geliştirdiler. Rofecoxib, ibuprofen, naproksen, ketoprofen, diklofenak sodyum, nimesulid ve celecoxib kadar etkilidir, ancak daha az yan etkiye sahiptir.
2010 yılında, Amerikalı kimyagerler David Smith ve Michael Wall, etoricoxib adlı bir NSAID geliştirdiler. Etoricoxib, ibuprofen, naproksen, ketoprofen, diklofenak sodyum, nimesulid, celecoxib ve rofekoksib kadar etkilidir, ancak daha az yan etkiye sahiptir.
Günümüzde, ağrı kesiciler çeşitli şekillerde ve dozajlarda mevcuttur. Ağrı kesiciler, reçeteli olarak veya reçetesiz olarak temin edilebilir.
Ağrı Kesicilerin Türleri
Ağrı kesiciler, etki mekanizmalarına göre sınıflandırılabilir. Ağrı kesiciler, aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Opioidler: Opioidler, beyindeki opioid reseptörlerini uyararak ağrıyı azaltırlar. Morfin, kodein, fentanil ve metadon, opioid analjeziklerdir.
- Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler):