Alemdağ’da Var Bir Yılan, Sait Faik Abasıyanık’ın 1954 yılında yayınlanan öykü kitabıdır. Kitap, yazarın 1940-1954 yılları arasında yazdığı 26 öyküyü içerir. Öyküler, İstanbul’un farklı semtlerinde yaşayan insanların hayatlarını, sevinçlerini, hüzünlerini, hayallerini ve hayal kırıklıklarını konu alır.
Kitabın adı, kitabın ilk öyküsünden gelmektedir. Bu öyküde, İstanbul’un Alemdağ semtinde yaşayan bir adamın, evinin yakınındaki bir evin bahçesinde gördüğü bir yılanı öldürmesi anlatılır. Adam, yılanı öldürdükten sonra bir rahatlama hisseder. Bu rahatlama, yılanın temsil ettiği kötülüklerden kurtulduğuna dair bir histir.
Kitabın Öyküleri
Kitabın öyküleri, farklı temaları ve üslupları kapsar. Bazı öyküler gerçekçi bir üslupla yazılmışken, bazı öyküler gerçeküstü bir üslupla yazılmıştır. Bazı öyküler, toplum eleştirisi yaparken, bazı öyküler bireyin iç dünyasını yansıtır.
Kitabın öykülerinden bazıları şunlardır:
- Alemdağ’da Var Bir Yılan: Yılan, kötülüklerin temsilidir. Adamın yılanı öldürmesi, kötülüklerden kurtulması anlamına gelir.
- Bir Hastalık: Öykü, bir adamın aşkı yüzünden hastalanması ve sonunda ölmesini anlatır.
- Rıza Milyon-er: Öykü, Rıza adındaki bir adamın, zengin olmak için yaptığı çabaları anlatır.
- Dolapdere: Öykü, Dolapdere semtindeki insanların hayatlarını anlatır.
- Hişt Hişt!: Öykü, bir adamın yalnızlığını ve yaşama bağlılığını anlatır.
- Eftalikus’un Kahvesi: Öykü, Eftalikus adındaki bir kahveci ve onun müşterilerinin hayatlarını anlatır.
- Kafa ve Şişe: Öykü, yazarın kendi hikâye yazma tekniğini ve edebiyatın gerçeklikle ilişkisi hakkındaki görüşlerini anlatır.
Kitabın Önemi
Alemdağ’da Var Bir Yılan, Türk edebiyatında modernleşmenin önemli bir dönüm noktasıdır. Kitap, geleneksel öykü anlatım biçimini kırarak, yeni bir üslup ve içerik ortaya koymuştur. Kitap, bireyin iç dünyasını ve toplumla olan ilişkisini gerçekçi bir şekilde yansıtmasıyla dikkat çeker.
Kitap, Türk edebiyatında birçok yazara ilham kaynağı olmuştur. Orhan Pamuk, Yaşar Kemal ve Adalet Ağaoğlu gibi yazarlar, Sait Faik’in etkisini eserlerinde göstermişlerdir.
Kitabın Eleştirisi
Alemdağ’da Var Bir Yılan, eleştirmenler tarafından olumlu karşılanmıştır. Kitap, Sait Faik’in ustalık eseri olarak kabul edilir. Eleştirmenler, kitabın yenilikçi üslubunu ve bireyin iç dünyasını yansıtmadaki başarısını övmüştür.
Kitabın bazı eleştirmenlerce yapılan eleştirileri şunlardır:
- Bazı eleştirmenler, kitabın bazı öykülerinin gerçekçilikten uzak olduğunu savunmuştur.
- Bazı eleştirmenler, kitabın bazı öykülerinin fazlasıyla karamsar olduğunu savunmuştur.
Sonuç
Alemdağ’da Var Bir Yılan, Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan bir eserdir. Kitap, bireyin iç dünyasını ve toplumla olan ilişkisini gerçekçi bir şekilde yansıtmasıyla dikkat çeker. Kitap, Türk edebiyatında birçok yazara ilham kaynağı olmuştur.