Amasya Genelgesi, Türk Kurtuluş Savaşı’nın başlamasını sağlayan ve Milli Mücadele’nin temellerini atan önemli bir belgedir. 22 Haziran 1919 tarihinde, Mustafa Kemal Paşa, Rauf Orbay, Sivas Kongresi Başkanı ve Reisicumhur seçilecek olan Mustafa Kemal Paşa’nın yakın arkadaşı ve milli mücadelede önemli görevler üstlenecek olan Fevzi Çakmak ve Kazım Karabekir tarafından Amasya’da hazırlanmıştır.
Genelgenin hazırlanma süreci
I. Dünya Savaşı’nın sonunda imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin toprakları işgal edilmeye başlanmıştır. Bu durum, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini başlatmasına neden olmuştur. Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkarak milli mücadelenin ilk adımını atmıştır. Paşa, Samsun’da yaptığı çalışmalarla Anadolu’daki milli mücadele teşkilatlarını birleştirmeye ve işgallere karşı ortak bir direniş oluşturmaya başlamıştır.
Mustafa Kemal Paşa, 21 Haziran 1919 tarihinde Amasya’ya ulaşmıştır. Paşa, Amasya’da yaptığı görüşmelerde, milli mücadelenin daha etkin bir şekilde yürütülmesi için bir genelge hazırlanması ihtiyacını görmüştür. Bu doğrultuda, Paşa, Rauf Orbay, Fevzi Çakmak ve Kazım Karabekir ile bir toplantı yapmıştır. Toplantıda, milli mücadelenin gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenerek genelge taslağı hazırlanmıştır. Taslak, Mustafa Kemal Paşa tarafından son şekli verilerek 22 Haziran 1919 tarihinde Amasya’da yayımlanmıştır.
Genelgenin içeriği
Amasya Genelgesi, altı maddeden oluşmaktadır. Genelgenin maddeleri şu şekildedir:
- Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.
- İstanbul Hükümeti, milletin iradesini temsil etmez.
- Milli bir kongrenin toplanması için çalışmalara başlanmıştır.
- Kongrenin toplanacağı yer, Sivas olarak belirlenmiştir.
- Kongreye katılacak delegeler, her vilayetin halkınca seçilecektir.
- Vatanın her köşesinde, işgallere karşı direniş gösterilecektir.
Genelgenin önemi
Amasya Genelgesi, Türk Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcını simgeleyen önemli bir belgedir. Genelge, milli mücadelenin gerekçesini, amacını ve yöntemini belirlemiştir. Ayrıca, İstanbul Hükümeti’nin ilk kez yok sayılması ve milli egemenlik ilkesinin ilk kez vurgulanması açısından da önemli bir belgedir.
Genelgenin sonuçları
Amasya Genelgesi’nin sonuçları, Türk Kurtuluş Savaşı’nın gidişatını önemli ölçüde etkilemiştir. Genelge, Türk milletinin işgallere karşı direniş kararlılığını ortaya koymuştur. Ayrıca, genelge ile milli mücadelenin gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiş ve milli egemenlik ilkesine vurgu yapılmıştır.
Genelgenin etkileri
Amasya Genelgesi, Türk milletinin işgallere karşı direniş kararlılığını ortaya koyan önemli bir belgedir. Genelge ile milli mücadelenin gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiş ve milli egemenlik ilkesine vurgu yapılmıştır.
Genelgenin etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Türk milletinin işgallere karşı direniş kararlılığı artmıştır.
- Milli mücadelenin gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.
- Milli egemenlik ilkesine vurgu yapılmıştır.
- Anadolu’daki milli mücadele teşkilatlarının birleştirilmesi sağlanmıştır.
- İşgallere karşı ortak bir direniş oluşturulması için çalışmalar hızlanmıştır.
- Sivas Kongresi’nin toplanması için hazırlıklar başlamıştır.
Amasya Genelgesi, Türk Kurtuluş Savaşı’nın başlamasını sağlayan ve Milli Mücadele’nin temellerini atan önemli bir belgedir. Genelgenin sonuçları ve etkileri, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde önemli rol oynamıştır.