Anadolu Selçuklu Devleti Özet
Anadolu Selçuklu Devleti, 1077-1308 yılları arasında hüküm sürmüş bir Türk devletidir. Kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Büyük Selçuklu Devleti’nin komutanıydı. 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu’ya gelen Türkler, Bizans İmparatorluğu’nun topraklarını ele geçirmeye başladılar. Süleyman Şah da bu dönemde Anadolu’ya gelerek İznik ve İzmit’i ele geçirdi. 1077 yılında İznik’i başkent ilan ederek Anadolu Selçuklu Devleti’ni kurdu.
Sınırları
Anadolu Selçuklu Devleti’nin sınırları zamanla genişledi. Kuruluş döneminde sadece İznik ve İzmit’i kapsayan devlet, kısa sürede Anadolu’nun büyük bir kısmını ele geçirdi. 12. yüzyılın ortalarında devletin sınırları, batıda Marmara Denizi’nden doğuda Fırat Nehri’ne, kuzeyde Karadeniz’den güneyde Akdeniz’e kadar uzanıyordu.
Devlet Yapısı
Anadolu Selçuklu Devleti, merkezi bir yönetime sahipti. Devletin başında sultan bulunurdu. Sultan, devlet işlerini vezir ve diğer devlet görevlileriyle birlikte yürütürdü. Devletin toprakları, eyaletlere ve sancaklara ayrılmıştı. Eyaletlerin başında valiler, sancakların başında ise sancakbeyleri bulunurdu.
Askeri Yapı
Anadolu Selçuklu Devleti’nin güçlü bir ordusu vardı. Ordunun temelini süvari birlikleri oluşturuyordu. Ayrıca piyadeler, okçular ve güreşçiler de orduda önemli bir yer tutuyordu. Anadolu Selçuklu Devleti ordusu, Bizans İmparatorluğu ve diğer Türk beylikleri ile yapılan savaşlarda önemli başarılar elde etti.
Ekonomi
Anadolu Selçuklu Devleti’nin ekonomisi, tarım ve ticarete dayanıyordu. Tarım, devletin en önemli geçim kaynağıydı. Anadolu’da tarım alanlarının genişletilmesi ve yeni tarım tekniklerinin kullanılmasıyla üretim arttı. Ticaret de devletin önemli bir gelir kaynağıydı. Anadolu’nun önemli ticaret yolları üzerinde bulunması, ticaretin gelişmesini sağladı.
Kültür ve Sanat
Anadolu Selçuklu Devleti, kültür ve sanat alanında önemli gelişmeler kaydetti. Bu dönemde, mimari, edebiyat, musiki ve bilim alanlarında önemli eserler verildi. Anadolu Selçuklu Devleti’nin en önemli mimari eserleri arasında Konya’daki Alaaddin Camii, Sivas’taki Gökmedrese ve Kayseri’deki Hunat Hatun Külliyesi yer alır. Anadolu Selçuklu Devleti’nin edebiyat alanındaki en önemli eserleri arasında Âşık Paşa’nın Garibname’si, Mevlana’nın Mesnevi’si ve Yunus Emre’nin şiirleri yer alır. Anadolu Selçuklu Devleti’nin musiki alanındaki en önemli eserleri arasında Mevlevi ayinleri yer alır.
Yıkılışı
Anadolu Selçuklu Devleti, 13. yüzyılın sonlarında Moğol istilası ile yıkıldı. Moğolların Anadolu’ya girmesiyle birlikte devlet zayıfladı ve 1308 yılında yıkıldı.
Anadolu Selçuklu Devleti’nin Önemi
Anadolu Selçuklu Devleti, Türklerin Anadolu’ya yerleşmesinde ve Türk-İslam kültürünün Anadolu’da yayılmasında önemli rol oynamıştır. Devletin yıkılışından sonra Anadolu’da kurulan beylikler, Osmanlı Devleti’nin kurulmasına zemin hazırlamıştır.
Anadolu Selçuklu Devleti’nin Başkenti
Anadolu Selçuklu Devleti’nin ilk başkenti İznik’ti. 1097 yılında İznik, Haçlılar tarafından ele geçirildi. Bunun üzerine Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti Konya’ya taşındı.
Anadolu Selçuklu Devleti’nin En Önemli Hükümdarları
Anadolu Selçuklu Devleti’nin en önemli hükümdarları şunlardır:
- Kutalmışoğlu Süleyman Şah (1077-1086)
- I. Mesud (1116-1156)
- II. Kılıç Arslan (1156-1192)
- II. İzzeddin Keykavus (1204-1211)
- III. Alâeddin Keykubad (1221