Anayasa Özeti 2019
Anayasa, bir devletin temel yasasıdır. Devletin yönetim biçimini, temel hak ve özgürlükleri, yasama, yürütme ve yargı organlarının yetkilerini ve görevlerini düzenler. Anayasa, devletin en üst hukuk normudur ve diğer tüm hukuk kuralları anayasaya uygun olmak zorundadır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1982 yılında kabul edilmiştir. Anayasa, 18 bölüm ve 177 maddeden oluşmaktadır. Anayasa’nın ilk üç bölümü, devletin temel ilkelerini, temel hak ve özgürlükleri ve yasama organını düzenler. Dördüncü bölüm, yürütme organını, beşinci bölüm, yargı organını düzenler. Altıncı bölüm, mali hükümleri, yedinci bölüm, askerlik hizmetini, sekizinci bölüm, sıkıyönetim ve olağanüstü halleri düzenler. Dokuzuncu bölüm, Anayasa Mahkemesini, onuncu bölüm, Yüksek Seçim Kurulunu, on birinci bölüm, Sayıştayı, on ikinci bölüm, Devlet Denetleme Kurulunu, on üçüncü bölüm, Radyo ve Televizyon Üst Kurulunu, on dördüncü bölüm, Kamu Görevlileri Etik Kurulunu, on beşinci bölüm, Yükseköğretim Kurulunu, on altıncı bölüm, Türk Dil Kurumunu, on yedinci bölüm, Türk Tarih Kurumunu ve on sekizinci bölüm, Türk Dil ve Edebiyat Derneğini düzenler.
Anayasa’nın Temel İlkeleri
Anayasa’nın temel ilkeleri şunlardır:
- Cumhuriyetçilik: Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.
- Milliyetçilik: Türkiye Cumhuriyeti, Türk milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü korumak ve yüceltmek için kurulmuştur.
- Demokrasi: Türkiye Cumhuriyeti, halkın egemenliğine dayanan bir devlettir.
- Laiklik: Türkiye Cumhuriyeti, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrıldığı bir devlettir.
- Sosyal devlet: Türkiye Cumhuriyeti, sosyal adaleti sağlamak ve vatandaşlarının refahını artırmak için çalışan bir devlettir.
- Hukuk devleti: Türkiye Cumhuriyeti, hukukun üstünlüğüne dayanan bir devlettir.
Anayasa’nın Temel Hak ve Özgürlükleri
Anayasa’nın temel hak ve özgürlükleri şunlardır:
- Yaşam hakkı
- Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı
- Düşünce ve ifade özgürlüğü hakkı
- Vicdan, din ve ibadet özgürlüğü hakkı
- Eğitim ve öğretim hakkı
- Çalışma hakkı
- Sendika kurma ve toplu sözleşme yapma hakkı
- Grev hakkı
- Seyahat özgürlüğü hakkı
- Mülkiyet hakkı
- Adil yargılanma hakkı
Anayasa’nın Yasama Organı
Anayasa’nın yasama organı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir (TBMM). TBMM, 600 üyeden oluşur. TBMM üyeleri, genel, eşit, gizli, serbest ve doğrudan oy hakkıyla beş yılda bir seçilirler. TBMM, yasama yetkisine sahiptir. TBMM, kanunları kabul eder, bütçeyi onaylar, hükümeti denetler ve uluslararası anlaşmaları onaylar.
Anayasa’nın Yürütme Organı
Anayasa’nın yürütme organı, Cumhurbaşkanı ve hükümettir. Cumhurbaşkanı, halk tarafından beş yılda bir seçilir. Cumhurbaşkanı, devletin başıdır ve hükümetin başkanıdır. Cumhurbaşkanı, hükümeti kurar ve görevden alır, kanunları veto eder, uluslararası anlaşmaları imzalar ve savaş ilan eder. Hükümet, Cumhurbaşkanı tarafından kurulan ve TBMM tarafından güvenoyu alan organdır. Hükümet, devletin günlük işlerini yürütür.
Anayasa’nın Yargı Organı
Anayasa’nın yargı organı, mahkemelerdir. Mahkemeler, bağımsız ve tarafsızdır. Mahkemeler, hukukun üstünlüğüne göre karar verirler. Mahkemeler, suçluları cezalandırır, uyuşmazlıkları çözer ve idari işlemleri denetler.
Anayasa’nın Değiştirilmesi
Anayasa, ancak TBMM’nin üçte iki çoğunluğuyla değiştirilebilir. Anayasa değişikliği, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmalıdır. Anayasa değişikliği, halkoyuna sunulabilir.
Anayasa ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_1982.pdf
- Anayasa Mahkemesi: https://www.anayasa.gov.tr/
- Yüksek Seçim Kurulu: https://www.ysk.gov.tr/
- Sayıştay: https://www.sayistay.gov.tr/
- Devlet Denetleme Kurulu: https://www.ddk.gov.tr/
- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu: https://www.rtuek.gov.tr/
- Kamu Görevlileri Etik Kurulu: https://www.etikkurulu.gov.tr/
- Yükseköğretim Kurulu: https://www.yok.gov.tr/
- Türk Dil Kurumu: https://www.tdk.gov.tr/
- Türk Tarih Kurumu: https://www.ttk.gov.tr/
- Türk Dil ve Edebiyat Derneği: https://www.tdk.org.tr/