Asetik Asidin Keşfi ve Tarihçesi
Asetik asit, CH3COOH kimyasal formülüne sahip, renksiz, ekşi bir sıvıdır. Doğada yaygın olarak bulunan ve birçok alanda kullanılan önemli bir kimyasal maddedir.
Asetik asitin keşfi, insanlık tarihinin çok eski dönemlerine kadar uzanır. İlk olarak MÖ 5. yüzyılda Çin’de bira üretiminde kullanıldığı bilinmektedir. MÖ 2. yüzyılda ise Romalılar tarafından sirke yapımında kullanılmaya başlanmıştır.
Asetik asidin kimyasal yapısı ilk olarak 17. yüzyılda İngiliz kimyager Robert Boyle tarafından tanımlanmıştır. Boyle, asetik asitin, şarabın damıtılmasıyla elde edilen bir madde olduğunu göstermiştir.
-
yüzyılda ise Fransız kimyager Antoine Lavoisier, asetik asitin kimyasal bileşimini doğru bir şekilde tanımlamıştır. Lavoisier, asetik asitin karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluştuğunu göstermiştir.
-
yüzyılda ise asetik asitin endüstriyel üretimine başlanmıştır. İlk olarak 1822 yılında Alman kimyager Justus von Liebig tarafından sülfürik asitle asetaldehitin reaksiyonuyla asetik asit üretilmiştir.
-
yüzyılda ise asetik asitin üretiminde yeni yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemler arasında en yaygın olanı, metil alkolün oksidasyonu ile asetik asit üretimidir.
Günümüzde asetik asit, dünya çapında üretilen en önemli kimyasal maddelerden biridir. Asetik asit, sirke, plastik, boya, ilaç ve kozmetik gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
Asetik Asitin Kimyasal Özellikleri
Asetik asit, renksiz, ekşi bir sıvıdır. Kimyasal formülü CH3COOH’dur. Moleküler ağırlığı 60.05 g/mol’dür. Erime noktası 16.6 °C, kaynama noktası 118.1 °C’dir. Suda çok çözünür.
Asetik asit, bir karboksilik asittir. Karboksilik asitler, karbon atomuna bağlı bir hidroksil (OH) ve bir karboksil (COOH) grubu içeren organik bileşiklerdir. Karboksil grubu, bir karbon atomu, bir oksijen atomu ve iki hidrojen atomundan oluşur.
Asetik asit, bir karboksilik asit olarak, asidik özelliklere sahiptir. Asitler, suda hidrojen iyonları (H+) verebilen maddelerdir. Asetik asit, suda hidrojen iyonları vererek asetik asit iyonları (CH3COO-) oluşturur.
Asetik asitin asitlik derecesi, pH değeri ile ölçülür. pH değeri 7’nin altında olan maddeler asidik, 7’nin üstünde olan maddeler ise bazik olarak kabul edilir. Asetik asitin pH değeri 2.4’tür. Bu nedenle, asidik bir maddedir.
Asetik asit, güçlü bir korozif maddedir. Metaller ve diğer malzemelerle temas ettiğinde, onları aşındırır.
Asetik Asitin Kullanım Alanları
Asetik asit, birçok alanda kullanılan önemli bir kimyasal maddedir. Asetik asitin kullanım alanlarından bazıları şunlardır:
- Sirkeleme: Asetik asit, sirke üretiminde kullanılır. Sirke, asetik asit ve su karışımından oluşan bir sıvıdır.
- Plastik üretimi: Asetik asit, plastik üretiminde kullanılır. Polivinil asetat (PVAc), asetik asitten üretilen bir plastik türüdür.
- Boya üretimi: Asetik asit, boya üretiminde kullanılır. Asetik asit, boyaların kurumasını ve sertleşmesini sağlar.
- İlaç üretimi: Asetik asit, ilaç üretiminde kullanılır. Asetik asit, bazı ilaçların üretiminde bir çözücü olarak kullanılır.
- Kozmetik üretimi: Asetik asit, kozmetik üretiminde kullanılır. Asetik asit, bazı kozmetik ürünlerinin pH değerini ayarlamak için kullanılır.
Asetik Asitin Zararları
Asetik asit, güçlü bir korozif maddedir. Metaller ve diğer malzemelerle temas ettiğinde, onları aşındırır. Asetik asit, insan sağlığı için de zararlı olabilir. Asetik asit buharını solumak, gözlerde, burunda ve boğazda tahrişe neden olabilir. Asetik asit ile temas etmek, ciltte yanıklara neden olabilir