Asetonun Buluşu
Aseton, kimyasal formülü CH3COCH3 olan, renksiz, uçucu, zehirli bir organik bileşiktir. Suda, eterde ve alkolde çözünür. Aseton, birçok endüstriyel ve tıbbi uygulamada kullanılan önemli bir kimyasaldır.
Asetonun ilk olarak ne zaman ve kim tarafından keşfedildiği tam olarak bilinmemektedir. Ancak, ilk kez 17. yüzyılda Avrupa’da üretildiği düşünülmektedir. 1732 yılında, İsviçreli kimyager Johann Rudolf Glauber, asetonun potasyum asetat ve kükürt dioksitin ısıtılmasıyla elde edilebileceğini keşfetti. Bu yöntem, asetonun endüstriyel olarak üretilmesinde hala kullanılmaktadır.
-
yüzyılda, asetonun çeşitli kaynaklardan elde edilebileceği anlaşıldı. Örneğin, aseton, ahşabın pirolizinden, selülozun damıtılmasından ve şeker endüstrisinde oluşan atıklardan elde edilebilir.
-
yüzyılda, asetonun çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanıldığı anlaşıldı. Örneğin, aseton, boya, vernik, yapıştırıcı ve kozmetik üretiminde kullanılmaktadır. Ayrıca, aseton, tıpta antiseptik ve anestezik olarak kullanılmaktadır.
Asetonun Kimyasal Özellikleri
Aseton, oda sıcaklığında renksiz, uçucu bir sıvıdır. Yoğunluğu 0,79 g/cm3, kaynama noktası 56,2 °C ve donma noktası -94,7 °C’dir. Aseton, suda, eterde ve alkolde çözünür.
Aseton, polar bir bileşiktir. Molekülünde, karbon atomu, bir oksijen atomuna ve iki hidrojen atomuna kovalent bağlarla bağlanmıştır. Oksijen atomu, negatif yüklü bir oksijen atomuna sahiptir. Hidrojen atomları ise pozitif yüklü hidrojen atomlarına sahiptir. Bu yük dağılımı, asetonun polar olmasına neden olur.
Aseton, bir ketondur. Ketonlar, bir karbon atomunun iki karbonil grubuna bağlı olduğu bileşiklerdir. Karbonil grubu, bir karbon atomuna ve bir oksijen atomuna bağlı bir karbonil grubudur. Ketonlar, aldehitlerden farklıdır. Aldehitler, bir karbon atomunun bir karbonil grubuna ve bir hidrojen atomuna bağlı olduğu bileşiklerdir.
Asetonun Kullanım Alanları
Aseton, birçok endüstriyel ve tıbbi uygulamada kullanılan önemli bir kimyasaldır.
Endüstriyel Kullanım Alanları
Asetonun endüstriyel kullanım alanlarından bazıları şunlardır:
- Boya, vernik, yapıştırıcı ve kozmetik üretiminde
- Plastik ve sentetik elyaf üretiminde
- Fotoğrafçılıkta
- Çeşitli kimyasalların üretiminde
Tıbbi Kullanım Alanları
Asetonun tıbbi kullanım alanlarından bazıları şunlardır:
- Antiseptik ve anestezik olarak
- Tırnak cilasının çıkarılmasında
- Yaraların temizlenmesinde
- Tıpta çeşitli araştırma ve geliştirme çalışmalarında
Asetonun Zararları
Aseton, bir zehirli maddedir. Solunum yoluyla solunması, göz ve cilt ile teması tahriş edicidir. Asetonun yutulması, mide bulantısı, kusma ve baş ağrısına neden olabilir. Yüksek dozda aseton alınması, ölüme neden olabilir.
Asetonla çalışırken, güvenlik önlemleri almak önemlidir. Asetonun buharını solumaktan kaçınmak için, iyi havalandırılan bir ortamda çalışmak gerekir. Asetonla çalışırken, koruyucu eldiven ve gözlük takmak gerekir. Asetonu yutmaktan kaçınmak için, kapakları sıkıca kapalı tutmak gerekir.
Sonuç
Aseton, önemli bir kimyasaldır. Birçok endüstriyel ve tıbbi uygulamada kullanılmaktadır. Asetonla çalışırken, güvenlik önlemleri almak önemlidir.