Asıl Sayı Sıfatları
Giriş
Sayı sıfatları, isimlere bağlı olarak onların miktarını, sırasını veya bölünmüşlük derecesini belirten sözcüklerdir. Türkçede dört tür sayı sıfatı vardır: asıl sayı sıfatları, sıra sayı sıfatları, üleştirme sayı sıfatları ve bölüştürme sayı sıfatları.
Asıl Sayı Sıfatları Nedir?
Asıl sayı sıfatları, isimlerin önüne gelerek onların kesin sayısını belirten sözcüklerdir. Ek almayan tamsayılardır. Örneğin, “iki elma”, “üç öğrenci”, “beş kitap” cümlelerindeki “iki”, “üç”, “beş” sözcükleri asıl sayı sıfatlarıdır.
Asıl Sayı Sıfatları Nasıl Oluşur?
Asıl sayı sıfatları, 1’den 10’a kadar olan sayılar, 10’dan sonra gelen sayılar ve 100’den büyük sayılar olmak üzere üç grupta incelenebilir.
1’den 10’a Kadar Olan Sayılar
1’den 10’a kadar olan sayılar, asıl sayı sıfatları olarak kullanılabilir. Bu sayılar, ek almazlar. Örneğin, “bir ev”, “iki kalem”, “üç kitap” cümlelerindeki “bir”, “iki”, “üç” sözcükleri asıl sayı sıfatlarıdır.
10’dan Sonra Gelen Sayılar
10’dan sonra gelen sayılar, asıl sayı sıfatları olarak kullanılabilir. Bu sayılar, ek almazlar. Örneğin, “on bir öğrenci”, “yirmi bir kitap” cümlelerindeki “on bir”, “yirmi bir” sözcükleri asıl sayı sıfatlarıdır.
100’den Büyük Sayılar
100’den büyük sayılar, asıl sayı sıfatları olarak kullanılabilir. Bu sayılar, ek almazlar. Örneğin, “yüz bir öğrenci”, “iki yüz bir kitap” cümlelerindeki “yüz bir”, “iki yüz bir” sözcükleri asıl sayı sıfatlarıdır.
Asıl Sayı Sıfatları İle İlgili Kurallar
Asıl sayı sıfatları ile ilgili bazı kurallar şunlardır:
- Asıl sayı sıfatları, sayı olarak da kullanılabilir. Örneğin, “iki” sözcüğü hem asıl sayı sıfatı hem de sayı olarak kullanılabilir.
- Asıl sayı sıfatları, bazen “tane” sözcüğü ile birlikte kullanılır. Örneğin, “üç tane elma”, “beş tane kitap” cümlelerindeki “tane” sözcüğü, asıl sayı sıfatının miktarını belirtir.
- Asıl sayı sıfatları, bazen “kuruş”, “lira”, “dolar”, “avro” gibi para birimleriyle birlikte kullanılır. Örneğin, “on lira”, “beş dolar” cümlelerindeki “on”, “beş” sözcükleri asıl sayı sıfatlarıdır.
Asıl Sayı Sıfatları İle İlgili Örnek Cümleler
- İki elma yedim.
- Üç öğrenci sınıfa girdi.
- Beş kitap aldım.
- On bir öğrenci sınavı kazandı.
- Yirmi bir kitap kutuda kaldı.
- Yüz bir öğrenci okula geldi.
- İki yüz bir kitap kütüphanede duruyor.
Sonuç
Asıl sayı sıfatları, isimlerin önüne gelerek onların kesin sayısını belirten sözcüklerdir. Ek almayan tamsayılardır. Türkçede 1’den 10’a kadar olan sayılar, 10’dan sonra gelen sayılar ve 100’den büyük sayılar olmak üzere üç grupta incelenebilir. Asıl sayı sıfatları ile ilgili bazı kurallar da vardır.