Ay Yılına Dayalı Takvimi Kim Buldu?
Ay yılına dayalı takvim, birbirini izleyen iki dolunay arasındaki 29,5 günlük dönemi temel alan bir takvim sistemidir. Bu takvim, ay döngüsünün düzenli ve kolayca gözlemlenebilmesi nedeniyle, tarihte en yaygın kullanılan takvim sistemi olmuştur.
Ay yılına dayalı takvimin ilk olarak ne zaman ve kim tarafından icat edildiği kesin olarak bilinmemektedir. Ancak, bu takvimin en eski kullanımının Mezopotamya’daki Sümer uygarlığına kadar uzandığı düşünülmektedir. Sümerler, MÖ 4. binyılda, ayın hareketlerini takip etmek için bir takvim sistemi geliştirmişlerdir. Bu takvim, 12 ayın her birinin 29 veya 30 gün sürdüğü ve toplamda 354 gün olduğu bir ay takvimi idi.
Sümerlerden sonra, ay yılına dayalı takvim, Mısır, Çin, Hindistan ve diğer birçok medeniyet tarafından da kullanılmıştır. Bu takvimler, genellikle dini ve tarımsal amaçlar için kullanılmıştır. Örneğin, Mısır’da, ay takvimi, Nil Nehri’nin taşkın zamanını belirlemek için kullanılmıştır.
Roma İmparatorluğu’nda, ay yılına dayalı takvim, MÖ 7. yüzyılda kullanılmaya başlanmıştır. Bu takvim, 12 ayın her birinin 29 veya 30 gün sürdüğü ve toplamda 355 gün olduğu bir ay takvimidir. Ancak, bu takvim, mevsimlerle uyumlu olmadığı için, zamanla sorunlar yaşamaya başlamıştır.
MÖ 46 yılında, Jül Sezar, ay yılına dayalı takvimi güneş yılına uyarlayan bir takvim sistemi geliştirmiştir. Bu takvim, Jülyen takvimi olarak adlandırılmıştır. Jülyen takvimi, 12 ayın her birinin 30 veya 31 gün sürdüğü ve toplamda 365 gün olduğu bir takvimdir. Ayrıca, her dört yılda bir artık yıl eklenerek takvimin mevsimlerle uyumlu olması sağlanmıştır.
Jülyen takvimi, Roma İmparatorluğu’nda ve Avrupa’da yüzyıllar boyunca kullanılmıştır. Ancak, 16. yüzyılda, takvimdeki hata nedeniyle, mevsimler takvimden kaymaya başlamıştır. Bu sorunu çözmek için, Papa XIII. Gregorius, 1582 yılında Gregoryen takvimini geliştirmiştir.
Gregoryen takvimi, Jülyen takviminin temelini almıştır. Ancak, takvimdeki hata düzeltilerek, takvimin mevsimlerle uyumlu olması sağlanmıştır. Gregoryen takvimi, günümüzde dünyanın en yaygın kullanılan takvim sistemidir.
Ay Yılına Dayalı Takvimin Özellikleri
Ay yılına dayalı takvim, aşağıdaki özelliklere sahiptir:
- Ay döngüsünün düzenli ve kolayca gözlemlenebilmesi nedeniyle, tarihte en yaygın kullanılan takvim sistemi olmuştur.
- Ay yılına dayalı takvimler, genellikle dini ve tarımsal amaçlar için kullanılmıştır.
- Ay yılına dayalı takvimler, mevsimlerle uyumlu olmadığı için, zamanla sorunlar yaşamaya başlamıştır.
- Jülyen takvimi, ay yılına dayalı takvimi güneş yılına uyarlayan bir takvim sistemidir.
- Gregoryen takvimi, Jülyen takviminin temelini almıştır. Ancak, takvimdeki hata düzeltilerek, takvimin mevsimlerle uyumlu olması sağlanmıştır.
Ay Yılına Dayalı Takvimlerin Kullanımı
Günümüzde, ay yılına dayalı takvimler, hala bazı dinî gruplar tarafından kullanılmaktadır. Örneğin, Yahudi takvimi, milattan 3760 yıl 3 ay önce başlar ve ay yılına göre düzenlenir. İslami takvim de ay yılına göre düzenlenir ve hicri takvim olarak da bilinir.
Ay yılına dayalı takvimler, aynı zamanda, bazı kültürlerde dini ve sosyal etkinlikleri düzenlemek için de kullanılmaktadır. Örneğin, Çin Yeni Yılı, ay yılına göre belirlenen bir kutlamadır.
Sonuç
Ay yılına dayalı takvim, tarihte en yaygın kullanılan takvim sistemi olmuştur. Bu takvim, ay döngüsünün düzenli ve kolayca gözlemlenebilmesi nedeniyle, insanların zamanını takip etmesini kolaylaştırmıştır. Ay yılına dayalı takvimler, günümüzde hala bazı dinî gruplar tarafından kullanılmaktadır.