Bademcik Taşı Nedir?
Bademcik taşı, bademciklerin üzerindeki çukurcukların (kripta) içinde oluşan katı bir oluşumdur. Bademcikler, boğazın iki yanında bulunan, enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olan küçük organlardır. Kriptalar, bademciklerin yüzeyinde bulunan küçük deliklerdir. Bu delikler, yiyecek parçacıkları, bakteriler ve ölü hücreler gibi kalıntıların birikmesine neden olabilir. Bu kalıntılar, zamanla sertleşir ve bademcik taşı haline gelir.
Bademcik Taşı Neden Olur?
Bademcik taşları, aşağıdaki faktörlere bağlı olarak oluşabilir:
- Yanlış ağız hijyeni: Ağız hijyeni kötü olduğunda, yiyecek parçacıkları, bakteriler ve ölü hücreler bademciklerde birikmeye daha yatkındır. Bu, bademcik taşı oluşumunu artırabilir.
- Bademcik iltihabı: Bademcik iltihabı, bademciklerin şişmesine ve iltihaplanmasına neden olur. Bu da kriptaların tıkanmasına ve bademcik taşı oluşumuna yol açabilir.
- Sigara kullanımı: Sigara dumanı, bademciklerde iltihaplanmaya neden olabilir. Bu da bademcik taşı oluşumunu artırabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, bademciklerde iltihaplanmaya neden olabilir. Bu da bademcik taşı oluşumunu artırabilir.
Bademcik Taşı Belirtileri
Bademcik taşı, genellikle aşağıdaki belirtilere neden olur:
- Boğazda ağrı
- Boğazda yanma
- Boğazda yabancı cisim hissi
- Ağız kokusu
- Yutmada güçlük
Bademcik Taşı Tanısı
Bademcik taşı tanısı, genellikle doktor muayenesi ile konulabilir. Doktor, bademciklerde sert bir oluşum olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca, hastanın şikayetlerini de değerlendirir.
Bademcik Taşı Tedavisi
Bademcik taşlarının boyutu ve sayısına göre tedavi seçenekleri değişebilir.
- Küçük bademcik taşları, genellikle kendiliğinden düşer. Bu durumda, herhangi bir tedaviye gerek yoktur.
- Büyük veya sert bademcik taşları, kendiliğinden düşmeyebilir. Bu durumda, aşağıdaki tedavi seçenekleri uygulanabilir:
- Gargara: Ilık tuzlu suyla gargara yapmak, bademcik taşlarının yumuşamasına ve kendiliğinden düşmesine yardımcı olabilir.
- Bademcik masajı: Bademciklerin üzerine parmakla masaj yapmak, bademcik taşlarının çıkmasını sağlayabilir.
- Tıbbi müdahale: Bademcik taşları, tıbbi müdahale ile çıkarılabilir. Bu işlemler, lokal anestezi altında yapılabilir.
- Sürekli bademcik taşı oluşumu olan hastalarda, bademciklerin ameliyatla alınması (tonsillektomi) gerekebilir.
Bademcik Taşı Oluşumunu Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Bademcik taşı oluşumunu önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Ağız hijyenini iyi sağlayın. Günde en az iki kez dişlerinizi fırçalayın ve günde bir kez diş ipi kullanın.
- Sigara içmeyin.
- Ağız kuruluğunu önleyin. Bol su için ve şekerli içeceklerden kaçının.
- Bademcik iltihabını tedavi edin. Bademcik iltihabı olan hastalar, doktorun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmalıdır.
Bademcik Taşı ve Tonsillektomi
Bademcik taşı oluşumu, genellikle ciddi bir sağlık sorunu değildir. Ancak, bazı durumlarda, bademcik taşı boğazda ağrı, yanma, yutkunma güçlüğü ve ağız kokusu gibi şikayetlere neden olabilir. Ayrıca, bademcik taşı, bademcik iltihabı gibi diğer sağlık sorunlarına da neden olabilir.
Sürekli bademcik taşı oluşumu olan hastalarda, bademciklerin ameliyatla alınması (tonsillektomi) gerekebilir. Tonsillektomi, bademciklerin tamamen veya kısmen çıkarılmasıdır. Bu işlem, lokal anestezi altında yapılabilir. Tonsillektomi, bademcik taşı oluşumunu tamamen ortadan kaldırır. Ancak, bu işlemden sonra, hastanın boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü ve ses